7398b1cc-0a47-4d0e-b58e-dd2544d80cac pdf

Muomala va muloqot qoidalari 
6-topshiriq:. Insonlar bilan muloqotning asosiy usullari. 
Ko’pchilik  insonlar,  ayniqsa  yoshlar  o’zlarini  zamonaviy  jamiyat  va 
jamoada qanday tutishlari kerakligi haqidagi, uyda va ishxonada nimalarga e’tibor 
berishlari    lozimligi,    savdoda,    ish    vaqtida    insonlar      bilan      qanday  
munosabatda  bo’lish  maqsadga  muvofiqligi,  do’stona  va  amaliy  ko’rinishdagi 
suhbatlarni  qanday  qilib  olib  borish  to’g’risidagi,  oila  va  ishxonadagi  konflikt 
sharoitlarda  nimalar  qilish  mumkinligi  haqidagi  yangi  va  zamonaviy adabiyotlar 
bilan tanisha olmadilar, chunki ular o’z vaqtida yaratilmadi va natijada bu sohaga 
oid ta’lim-tarbiya berish ishi ancha oqsab qoldi. Jamiyat hayotini va uning hozirgi 
holatini  faqatgina  o’zaro  munosabatlar  qoidalari  mukammal  emasligi  bilan 
tushuntirish  juda  ham  soddalik  bo’lgan  bo’lar  edi.  Ammo  bunday  qonun-
qoidalarning  katta  madaniy  ahamiyatini  rad  etish  ham  katta  xatolik  bo’lar  edi. 
Shuni  ham  ta’kidlash  kerakki,  atrofdagilar  bilan  muloqot  qoidalarini  yaxshi 
bilmaslik ko’pchilik odamlar, ayniqsa, tadbirkorlar oldida kattagina muammolarni 
keltirib  chiqarishi  mumkin.  Bu  sohada  o’tkazilgan  ko’p  yillik  tadqiqotlar  shuni 
ko’rsatadiki,  moliyaviy  munosabatlarda  muvaffaqiyat  qozonish,  xatto 
iqtisodiyotning  texnik  sohalarida  ham  faqatgina  15%  gina  texnik  bilimlarga, 
qolgan 85% esa hamkasblar bilan muomala qila bilish, boshqacha qilib aytganda, 
odamlarga  rahbarlik  qilishdagi  shaxsiy  fazilatlar  va  qobiliyatlarga  bog’liq  ekan. 

---

341 
 
Amerikalik tanikli biznesmen Jon Rokfeller shunday degan ekan: «Odamlar bilan 
muomala qilish malakasi xuddi shakar yoki kofega o’xshash sotib olinishi mumkin 
bo’lgan  tovardir.  Men  dunyodagi  barcha  narsalardan  ko’ra,  ana  shu  malaka 
uchun ko’proq haq to’layman». 
Omad, muvaffaqiyat, do’stlar, sog’liq – bular hammasi ko’pchilik insonlar 
uchun oddiy insoniy baxt bilan bog’liq bo’lgan asosiy tushunchalardir. Xuddi shu 
baxtga  qanday  erishish  usullarini  Deyl  Karnegi  o’z  kitoblarida  batafsil  xolda, 
tarixiy  dalillarga  tayangan  tarzda  tushuntiradi  va  ularni  ustalik  bilan  ko’rsatib 
beradi.  Insoniy  munosabatlar  xuddi  fan,  san’at  yoki  texnika  kabi  umuminsoniy 
madaniyatning  bir  bo’lagidir  va  shuning  uchun  ham  bu  sohadagi  kitoblarni 
yaratish  ham  muhim  ish  bo’lib  hisoblanishi  kerak.  Bunday  kitoblar  insonlarga 
ularning kundalik  muammolarini ijobiy hal qilish uchun suv bilan havodek zarur 
desak, xato qilmagan bo’lar edik. Ular hayotda muvaffaqiyatga erishishga va boy-
badavlat  yashashga  ko’maklashish  uchun  ham  zarurdir.  Ular  insonlarni  ijodiy 
hamda ijobiy fikrlashga majbur qiladi, o’zlari uchun kerakli va eng to’g’ri yo’lni 
tanlab olishlari uchun xizmat qiladi. 
 
Agar siz insonning tashqi qiyofasi va uning  tabiati  bir-biri bilan qanday 
bog’liqligini yaxshi bilib olsangiz, har  qanday  kishining hoh yaxshi, hoh yomon 
odat va hislatlarini hech bir tajriba, tekshiruv va imtihon qilmasdan ham osongina 
bilib  olishingiz  mumkin.  Bunday  odat  va  hislatlar  tug’ma  yoki  uning  xayoti 
davomida  orttirilgan  ham bo’lishi mumkin. Agarda har bir kishining qiyofasidan 
uning  yaxshi  hislatlari ayon  bo’lib  tursa,  uni do’st  va  ulfat qilishingiz  mumkin. 
Ammo  uning  qiyofasidan  yomon  hislat  va  fe’l-atvorlari  namoyon  bo’lib turgan 
bo’lsa,  u  kishi  bilan  suhbatni  va  oshnogarchiliklarni  tark  qilib,  yomonliklardan 
saqlanishingiz mumkin bo’ladi.  Ko’pchilik  faylasuflar va ruhshunoslarning ilmiy 
izlanishlaridan  hamda  ko’plab  tajribalaridan  ma’lum  bo’lganki,  har  kimsaning 
tashqi  ko’rinishidagi  alomatlar  uning  ichki  dunyosini  va  ruhiyatini  ma’lum 
ma’noda aks ettirar ekan.  

---

342