7398b1cc-0a47-4d0e-b58e-dd2544d80cac pdf

«Biznes 
muloqot» 
atamasi 
biznesni 
yuritish, 
tashkilotning 
boshqaruvi, 
ixtiyoriy 
tashkilotni 
rasmiy 
ishlariga 
rahbarlik qilish 
va shu 
kabilarni 
rasmiy  
maqsadda 
yuboradigan va 
qabul qiladigan 
barcha 
xabarlarni 
ifodalashda 
ishlatiladi. 
Fanning maqsadi –  
iqtisodiyot 
sohasida 
bilimli, 
zukko,  og‘zaki  va    yozma 
savodxonligi    yetuk  mutaxassisni 
tayyorlash  uchun  talabalarda 
iqtisodiy til bilimlarini – so‘z  va 
terminlarni  qo‘llash,  gap  va 
matnlarni  to‘g‘ri  va  mantiqli 
tuzish,  nutqiy  etiket  va  notiqlik 
mahorati 
bo‘yicha 
bilim, 
ko‘nikma  va  malakani  shakllan- 
tirishdir.  
 
Fanning vazifasi –  
talabalarga  iqtisodiyot  sohasidagi  so‘z  va 
terminlarning  shakllanish  va  qo‘llanish, 
yasalish  va  kirib  kelish  xususiyatlarini, 
matnlarning  tuzilishi,  matnga  so‘z  va  termin 
tanlash, matnni tahrir qilish – kengaytirish va 
qisqartirish,  matn  va  hujjatlarni  to‘g‘ri 
yozish,  dastlabki  ilmiy  ishlarni  yozishga 
o‘rgatish,  nutq  turlari,  nutqiy  faoliyat, 
nutqninig  kommunikativ  sifatlari,  nutqiy 
etiket, nutqning tarkibiy qismlari, nutq tuzish 
usullarini o‘rgatishdan iborat. 
 

---

8 
 
beradigan  xo’jalik  faoliyati  (kasb-kor,  mashg’ulot);  foyda  olish  maqsadlari 
ko’zlangan  va  qonunlarga    xilof  bo’lmagan  har  qanday  tashkiliy  faoliyat.  Milliy 
(davlat)  qonunlar  va  xalqaro  shartnomalar  bilan  tartibga  solinadi;  B.  xo’jalik 
yuritish  ko’lamiga  qarab,  yirik,  o’rta  va  kichik  turlarga  bo’linadi.  Yirik  B.  Ishlab 
chiqarishda  500  dan  ortiq  kishi  band  bo’lgan,  o’rta  B.  esa  20  –  500  kishi  band 
bo’lgan  korxona  (firma)lar,  kichik  B.  10  –  20  va  undan  kam  kishi  ishlaydigan 
korxonalarni qamraydi. Yirik va o’rta B.ga, asosan, yirik i.ch., ko’p sonli tovarlar 
chiqaradigan,  mexanizatsiyalashgan  hamda avtomatlashgan sohalar kiradi.  Kichik 
B. qishloq xo’jaligi, aholiga xizmat ko’rsatish sohalarida keng tarqalgan. Kichik B. 
sharoitga  tez  moslasha  olishi  bilan  boshqalaridan  farqlanadi  va  bois  u  keng 
tarqalgan. 
O‘zbekiston  Milliy  ensiklopediyasida    muloqot  tushunchasiga  quyidagicha  ta’rif 
berilgan:  MULOQOT  –  tilning  fikr  ifodalash  va  almashish  jarayonlarida  amal 
qilishi,  tilning  alohida  ijtimoiy  faoliyat  turi  sifatidagi  muayyan  yashash  shakli. 
muloqot deganda uning og’zaki (ovozli) va yozma ravishda namoyon bo’lishidagi 
jarayonlar,  ya’ni  so’zlash  jarayoni  va  uning  natijasi  (xotirada  saqlangan  yoki 
yozuvda qayd etilgan nutqiy fikrlar, asarlar) tushuniladi. 
Har  bir  kishining  muloqoti  individual,  o’ziga  xos  xususiyatlarga  ega  bo’ladi; 
vahohlangki,  asosiy  til  unsurlari  –  lug’at  tarkibi  va  grammatik  qurilishi  yakka 
shaxslargagina  tegishli  bo’lmay,  umumnikidir,  ya’ni  muayyan  til  jamoasiga 
umuman taalluqli bo’ladi. Muloqot  kishi tafakkuri, uning ongi bilan chambarchas 
bog’liqdir.  Muloqotda  kishining  o’y  –  fikrlari  shakllanadi  va  mavjud  bo’ladi. 
Muloqot  tufayli va Muloqot  asosida borliqni umumlashgan holda mavhumiy aks 
ettirish,  individuallik  doirasidan  chiqib,  jamoatchilik  mahsuliga  aylanadigan 
mantiqiy  tushunchaviy  fikrlash  mumkin  bo’ladi.  Muloqot    kishi  ruhiyatining 
boshqa jihatlarini, uning sezgilari, idroki, xotirasi, o’y – xayollari, hissiyoti, irodasi 
va  boshqaning  namoyon  bo’lishi  va  amal  qilishida,  kishi  ongining  rivojlanishida 
ham katta ahamiyatga ega.