7398b1cc-0a47-4d0e-b58e-dd2544d80cac pdf

Muloqotning maqsadi
 
Har 
bir 
kishining 
o
ʻ
z 
“
Meni
” 
atrofdagilar 
bilan 
boʻladigan
 
muloqot 
jarayonida  
shakllanadi.    Shaxsning  hayot 
yoʻllari
  avval  oilada, 
bogʻcha
,  maktab,  institut,  ishxona,  keksalar  orasida, 
ya’ni
 
guruh va jamoalarda rivojlanadi
. Bizning yuksak ma’naviy 
ehtiyojlarimizdan  biri  - 
bu  muloqotga  boʻlgan  ehtiyojdir. 
Muloqotga boʻlga
n ehtiyojimiz qondirilmasa, ongimiz ham 
rivojlanmaydi.  Shuning   uchun  biz  doimo  muloqotga 
boʻlgan ehtiyojlarimizni qondirishimiz lozim. Kimlar bilandir boʻlgan muloqotdan 
qoniqish hosil qilamiz, lekin ayrim hollarda esa biz qoniqmasligimiz ham mumkin. 
Muloqot  jarayoni  shaxslararo  munosabatlarning  shunday 
koʻrinishidirki
,  uning 
yordamida  odamlar  bir-birlari  bilan  o
ʻ
zaro  ruhiy  jihatdan  aloqaga  kirishadilar, 
o
ʻ
zaro  axborot  almashadilar,  bir-birlariga 
ta’sir
 
oʻtkazadilar
,  bir-birlarini  his 
Muloqot  tashqi 
ta’sirlar
, 
namunalar  asosida  o
ʻ
zini  
o
ʻ
zi 
tuzatish, 
qayta 
tarbiyalash, 
Shaxsiy 
imkoniyatini 
roʻyobga
 
chiqarish  uchun  puxta 
zamin  hozirlaydi,  komillik 
sari yetaklaydi.  
 

---

23 
 
qiladilar,  bir-birlarini  tushunadilar.  Shuning  uchun  muloqot  ijtimoiy  psixologik 
hodisa  sifatida  ijtimoiy  turmushning  barcha  sohalarida  ishtirok  etib,  hamkorlik 
faoliyatining  moddiy, 
ma’naviy
,  madaniy,  emotsional,  motivatsion  qirralarining 
ehtiyoji  sifatida  vujudga  keladi.  Insonda  yuzaga  keladigan  har  xil  ehtiyojlarni 
maqsadga  muvofiq  ravishda  qondirish  muloqot  maromiga  bogʻliq  boʻlib
,  
shaxslararo munosabat, barkamol avlod, komil inson gʻoyalarini anglatadi. 
 
Muloqot  muvaffaqiyatining  negizi  shaxsning  ruhiy  dunyosi,  ehtiyojlari 
motivatsiyasi,  xarakter  xislati,  individual-
tipologik  xususiyati,  qobiliyati,  e’tiqodi 
kabi  insonning  fazilatlari,  sifatlari  namoyon  boʻlishi,  rivojlanishi  hisoblanadi. 
Muloqot  jarayonida  muloqotdoshlarning  tasavvurlari,  qiziqishlari,  his-tuyg
ʻulari, 
koʻnikmalari,  voqelik  natijasini  oldindan  sezish,  payqash,  ta’sir  oʻtkazish  uslubi 
 tarkib topishi mumkin.  
Barkamol  insonlarning  muomala  maromi,  mulohaza  yuritish  uslubi, 
munosabatga  kirishish 
oʻquvchanligi
,  vaziyatdan  chiqish  salohiyati  ham,  boshqa 
odamlar  tomonidan  taqlid  qilinadi  va  hayot  tajribasida  unga  rioya  etib  yashaydi. 
Odamlar  oʻrtasidagi shaxslararo  munosabat jarayonida 
 
gʻayritabiiy  ijtimoiy holat 
yoki  hodisaga  ongli  tayanish, 
oʻzini    oʻzi  mukammallashtirish,  oʻzini    oʻzi 
roʻyobga  chiqarish,  oʻzini
   
oʻzi  boshqarish, 
 
oʻzini
   
oʻzi  baholash,  oʻziga    oʻzi 
buyruq  berish  shaxsning  ruhiy  dunyosida  muhim  kamolot  bosqichidir.  Shuning 
uchun ichki va tashqi taqlidni  tushunish hamda ularni bosqichma-bosqich egallab 
borish    boʻlgʻusi  mutaxassisning  kasbiy  tayyorgarligi  hamda  barkamol  shaxs 
sifatida shakllanishining garovidir. Muloqotga kirisha olmaslikning asosiy sababi - 
bu  o
ʻ
zini    o
ʻ
zi  ortiqcha  yoki  past  baholash  tufayli  o
ʻ
ziga  va  uni  qurshab  turgan 
odamlarga noto
ʻgʻri munosabatdir. Biroq buning oldini olish imkoniyatlari mavjud 
boʻlib, asosan quyidagilarga ahamiyat berish ijobiy samaralar sari yetaklaydi:
 
-
 
hamkorlik  faoliyatida, muloqotlar tizimi orqali muloqot jarayonining barcha 
a’zolari  oʻrtasida  insonparvarlik  munosabatlarini  tashkil  qilish,  emotsional 
muhitni taqqoslash imkoniyatini yuzaga keltirish. 
-
 
muloqotda  ichki  munosabatlar tizimida  har bir a’zoning qulay pozitsiyasini 
ta’minlashga qaratilgan 
 tadbirlarni amalga oshirish. 

---

24 
 
-
 
insonning  muloqot  xususiyatlari,  maromi,  usullari,  shakllari  to
ʻgʻrisidagi 
axborotni egallashga oid maxsus mashgʻulotlarni 
 uyushtirish. 
-
 
shaxslararo 
munosabatlar 
va 
muloqot 
usullariga 
 
moʻljallangan 
ishbilarmonlik oʻyinlari, psixodrama, trening tizimini yaratish
.