7398b1cc-0a47-4d0e-b58e-dd2544d80cac pdf

 
1 
Bozor  va  turizm  manzillarini  targ`ib  qilish  uchun,  turistlarning  munosabati,  xatti-harakati  va 
talabini  o`rganish  muhimdir.  Levit,  Kotler  va  Armstronlarning  tadqiqotlari(1986)  shuni 
ko`rsatadiki,  iste’molchilarning  xatti-harakatini  tushunish  turizm  marketingida  marketing 
rejalashtirish  jarayoniga  yordam  berishi  mumkin.  Iste`molchilar  xatti-harakati  tadqiqoti  turizm 
mahsulotlarini  sotish,  rag`batlantirish,  rivojlantirishni  olib  boradigan  barcha  marketing 
faoliyatlarining tayanchidir(Swarbrooke and Horner,1999; Asad,2005). Shuning uchun, iste’molchi 
xatti-harakati tadqiqoti turizm marketingi uchun ahamiyatli bo`lib kelmoqda. 
2  Romantik  sayohatlar  meni  har  doim  hayranlantiradi    va  bizning  Tailandga  yaqinda  bo`lgan 
sayohatimiz  kutganimdek  bo`ldi.  Biz  Dubaydan  uchdik  va  zavqli  parvozdan  so`ng  Bankokka 
endigina  quyosh  chiqayotgan  paytda  yetib  keldik.  Tog`li  regionlarda  yashaydigan  mahalliy 
qabilalarga  borishni  rejalashtirayotgan  Chang  Mai  tepaligiga  yo`l  olgunimizga  qadar  biz 
shaharda atigi 2 kun turdik. Biz yetib kelganimizda ob-havo dilni xira qilardi, lekin 1 kundan so`ng 
qattiq yomg`ir ochiq charaqlab turgan quyoshga yo`l berdi. 
3 Antarktikaga ta’til sayohatlari so`nggi 10 yillikda 4 barobar ko`paydi va oxirgi yilda 46000 dan 
ziyod odamlar tashrif buyurishdi. Lekin, odamlarda nafis muz landshaftidagi xavfsizlik qo`rquvi va 
tashvishlari o`sib bormoqda va Antarktika Bitimi(28 mamlakat o`rtasidagi bitim) a’zolari hozirda 
turizmni boshqarish yo`llarini muhokama qilishga yig`ilishmoqda. 
Britaniya  rasmiylari  Janubiy  Qutb  bo`ylab  “Turizm  uchun  strategic  kelishuv”ni  joriy  qilishga 
urinishmoqda.  Agar  muvaffaqiyatli  kechsa,  u  bitim  a’zolariga  turist  sayohatlarining  xavfsizligini 
takomillashtiradigan  yangi  o`lchovlarni  tanishtiradi  va  o`z  navbatida,atrof-muhitning  tashrif  
buyuruvchilarga  ta’sirini  kamaytiradi. Qoidalar tizimi kemalar sonini cheklaydi, qirg`oqqa yaqin 
kelishini  cheklaydi,  turistlarga  qulay  binolar  va  qit’ada  mehmonxonalarni  taqiqlaydi  va 
kemalardan chiqayotgan chiqindilarni tartib soladi.  
4Shu bilan birga, siyosiy istiqbol tomondan, mamlakat tabiati va turizm siyosati siyosiy-iqtisodiy 
tizim  va  ustuvor  siyosiy  ideologiyaga  bog`liq,  bozor  va  bozor  va  markazlashgan  iqtisodiyot 
o`rtasida  bo`ladigan  solishtirish  bilan  birgalikda  bo`ladi.  Masalan,  1980-yilgi  neo-liberalizmni 
ruhlantirgan  Tetcher  –  Rigan  va  ko`plab  G`arb  mamlakatlarida  bozorga  va  xususiylashtirishga 
berilgan keyingi  e’tibor sobiq Sharqiy Yevropadagi markazlashgan turizm sektoridan to`laligicha 
farq  qiladi(Buckley  and  Witt,  1990;  Hall,  1991).  Shu  bilan  birga,albatta,  bir  mamlakat  bilan 
boshqa  birining  siyosiy-iqtisodiy  aloqalari  yoki  kengroq  xalqaro  jamiyatlar  turizmni 
rivojlantirishga ahamiyatli ta’sirko`rsatishi anchadan beri tan olinmoqda. Shunday qilib, muxtasar 
aytganda,  manzilgohlarda turizmni  rivojlantirish  va  rejalashtirish  ham  mamlakatning tuzumi  va 
siyosiy idealogiyasida, ham uning xalqaro siyosiy-iqtisodiy aloqalarida aks etadi.
  

---

240