3-savol To’lov topshiriqnomasi va uning qo’llanishi (tovarlar , xizmatlar, notovarli operatsiyalar , to’lovlar) To‘lov topshiriqnomasi bu – to‘lovchi korxonaning uning bankda-gi
hisobvarag‘idan pul mablag‘larining ma’lum bir summasini boshqa mijozning
hisobvarag‘iga o‘tkazish haqida o‘ziga xizmat ko‘r-satuvchi bankka bergan yozma
topshirig‘idir. To‘lov topshiriqnoma-si 0505411002 shakldagi standart blankada
to‘lovchi tomonidan rasmiy-lashtirilib, bankka topshiriladi. To‘lov topshiriqnomalari
orqali quyidagi to‘lovlar amalga oshiriladi:
– tovarlar va xizmatlar uchun hisob - kitoblar;
– notovar operatsiyalar bo‘yicha hisob - kitoblar;
– markaziy bankning me’yoriy hujjatlarida ko‘zda tutilgan bo‘lsa, bank ssudalar
unga qo‘shilgan foizlarni qoplash uchun mablag‘ o‘tkazish;
– hukumat qarorlari va bank qoidalarida belgilangan hollardagi bank to‘lovlari.
Ilgari to‘lov topshiriqnomalari rasmiylashtirilgan kundan boshlab 10 kun ichida
bankka topshirilishi mumkin bo‘lib, shu davr ichida haqiqiy bo‘lib hisoblanar edi.
Hozir esa topshiriqnomaning sanasi uni bankka taqdim etilgan kun bilan bir xil
bo‘lishi kerak, mos kelmagan holda to‘lov topshiriqnomasi ijro uchun qabul
qilinmaydi. Lekin byudjet va byudjetdan tashqari fondlar bo‘yicha to‘lovlar bundan
mustasno.
To‘lov topshiriqnomalarining bankka topshiradigan nusxalar soni to‘lovchi va
mablag‘ oluvchilarning qaysi bankda joylashganligiga bog‘liq. To‘lovchi va mahsulot
sotuvchi korxonalar bir bank bo‘limi xizmatidan foydalansalar, topshiriqnomalar. bankka uch nus-xada taqdim etiladi. Topshiriqnoma nusxalarining har biri quyidagicha ishlatiladi:
birinchi nusxa to‘lovlar amalga oshirilgandan keyin bank mas’ul ijrochisi
tomonidan imzo, to‘lov amalga oshirilgan sana, bankning to‘rtburchak muhrining izi
tushirilgan va qabul qilish sanasi ko‘r-satilgan holda kunlik hujjatlar yig‘masi
tikiladi;
ikkinchi nusxasi to‘lovni oluvchining hisobvarag‘iga ilova sifa-tida mas’ul ijrochi
tomonidan imzo, to‘lov amalga oshirilgan sana, bankning to‘rtburchak muhr izi
tushirilgan holda to‘lovni oluvchi korxona vakiliga beriladi;
uchinchi nusxa operatsiya bajarilgandan so‘ng, bank bo‘limining to‘rtburchak
shtamp izi tushirilgan, mas’ul ijrochi tomonidan imzo, to‘lovni amalga oshirish va
topshiriqnomani qabul qilish sanasi ko‘rsatilgan holda, to‘lovchi korxona vakiliga
ularning depozit hisobvarag‘idan ko‘chirma bilan birgalikda beriladi.
Lekin har doim ham bir-biri bilan munosabatda bo‘lgan xo‘jalik yurituvchi
sub’ektlar bir bank xizmatidan foydalanmaydilar. Agar to‘lovchi va mablag‘ oluvchi
korxonalarga bir hudud ichidagi yoki boshqa hududda joylashgan turli bank
bo‘limlari tomonidan xizmat ko‘rsa-tilsa, to‘lov topshiriqnomalari bankka ikki
nusxada taqdim eti-ladi:
birinchi nusxasi to‘lovlar amalga oshirilgandan keyin bank mas’ul ijrochisi
tomonidan imzo, to‘lov amalga oshirilgan sana, bankning muhr izi tushirilgan, qabul
qilish sanasi ko‘rsatiltan holda kunlik hujjatlar yig‘masiga tikiladi;
ikkinchi nusxaga bank bo‘limining muhr izi tushirilgan, bank mas’ul ijrochisining
imzosi, to‘lov amalga oshirilgan sana va top-shiriqnomani qabul qilish sanasi
ko‘rsatilgan holda to‘lovchi kor-xona vakiliga beriladi.
To‘lov topshirig‘ida quyidagi rekvizitlar ko‘rsatilishi lozim:
a) to‘lov topshirig‘ining nomi va nomeri;
b) to‘lov topshirig‘i to‘ldirilgan sana, ya’ni kun, oy va yil;
v) to‘lovchining nomi, to‘lovchi bankining nomi va kodi;
g) to‘lovchining hisobvaraq nomeri va identifikatsiya kodi;
d) mablag‘larni oluvchi korxona nomi, unga xizmat ko‘rsatuvchi bank nomi va
kod;
j) mablag‘ oluvchining hisobvaraq nomeri;
z) to‘lovlarning summasi raqam va yozuvlarda ko‘rsatiladi;
i) to‘lovning maqsadi.
To‘lov topshirig‘ining barcha rekvizitlari to‘ldirilgandan so‘ng,
topshiriqnomaning alohida ajratilgan pastki qismiga to‘lovchi kor-xona rahbari va
bosh buxgalterining imzosi hamda muhr izi qo‘yi-ladi. Ushbu muhr va imzolar to‘lov
toshirig‘ining faqat birinchi asl nusxasiga qo‘yiladi.
Korxonalardan hujjatlar qabul qilish, shartnomada boshqa narsa ko‘zda
tutilmagan bo‘lsa, butun kun davomida bankning mijoz bilan ishlash vaqtidan kelib
chiqqan holda amalga oshiriladi. Bunda opera-sion kun davomida bank tomonidan
korxonalardan olingan hujjat-lar shu kunning o‘zida ijro qilinadi. Agar to‘lov
topshirig‘i to‘liq rasmiylashtirilib, uni to‘lashga etarli pul mablag‘lari bo‘lsa, mas’ul
ijrochi topshiriqnomadagi barcha ma’lumotlarni dasturiy yo‘l bilan kompyuter orqali
bankning elektron to‘lovlarini amalga oshiruvchi hisoblash markaziga o‘tkazadi. Ertasi kuni ertalabdan kechikmagan muddatda bank balansi chiqarilgandan keyin
hujjatning birinchi nusxasi bankning kundalik yig‘ma jildiga tikiladi va belgilangan
