7-tema: Tálim processinde metodlardıń pedagogikalıq mánisi

Xızmet ob’ektleri boyınsha tálim qurallarınıń túsinigi.
Xızmet ob’ektleri boyınsha hám tálim quralları ekige bólinedi:
1. Materiallıq tálim quralları. Bul oqıw qollanbaları, sabaqlıqlar, kesteler, maketler, modeller, oqıw-texnikalıq qurallar, mebel’, oqıw laboratoriya qurılmaları, kórgizbeli qurallar bolıwı múmkin.
2. Ideyal tálim quralları-bular pedagog hám talabalardıń jańa bilimlerin iyelewde qollaytuģın qurallar; sızılmalar, sxemalar, diagrammalar, súwretlew óneri, sóylew, xat hám basqalar. Ideyal qurallar-bul «pikirler haqqındaģı pikirler»: oqıtıwshı olardı úyretiw ushın belgilengen formada kórsetiwi zárúr. Máselen, materializaciya-abstrakt simvollar tárzinde kórsetiletuģın qurallar (grafikler, kesteler, sızılmalar), verbalizaciya-sóz bayanı tárzinde kórsetiletuģın qural (analiz, pikir talasıw, dálil keltiriw).
Material hám ideyal quralı bir-birin tolıqtıradı. Materiallıq qural qızıģıw hám dıqqattı oyatıw, ámeliy hárektelerdi ámelge asırıw menen baylanıslı bolsa, ideyal qurallar-logikalıq jaqtan talqılanıw bolıp esaplanadı. Materialdı túsindiriw, sóylew mádeniyatı, yadlaw menen baylanıslı boladı.
Oqıw maģlıwmatına bolģan múnásibetine qaray tálim quralları jańa materialdı úyreniw quralları, tákirarlaw, bekkemlew, ulıwmalastırıw quralları, bilimlerdi qadaģalaw quralları, oqıw processin shólkemlestiriw hám basqarıw quralları hám xabar qurallarına bólinedi.
Oqıw processindegi wazıypasına qaray tálim quralları kommunikaciya (sóylesiw) hám oqıw isleri quralların túsindiredi. Oqıw isi wazıypa, mashqala, máselelerdi sheshiw, túrli shınıģıwlardı orınlaw processi bolıp esaplanadı. Tálim-kommunikaciya (sóylesiw) oqıtıwshı hám talabalardıń oqıw isleri sanalatuģın kommunikativ xızmet processii bolıp tabıladı. Kommunikaciya-bul kodlaw (oqıtıwshınıń sózerindegi atamalarda), tarqatıw, (jazılıw) hám talabalardıń maģlıwmattı qabıl etiwi (túsiniw hám dáslepki eslep qalıw).
Didaktikalıq qurallardı seziw ushın paydalanıwına qarap ta túsindiriledi. Bunday baylanıslılıqqa qaray didaktikalıq qurallar vizual (kóriw)-haqıqıy (original) nárseler yamasa túrli obrazlı ekvivalentleri, diagrammalar, kartalar, audial (esitiw), radio, magnitofon, muzıka ásbapları, audioizual (kóriw-esitiw), dawıslı fil’mler, televidenie, komp’yuterler, didaktikalıq mashinalar, elektron sabaqlıqlar.