7-sinf O’zbekiston tarixi 30-42 mavzular

7-sinf O’zbekiston tarixi 30-42 mavzular
1. … –yilda Saroymulkxonim Samarqandda shunday madrasa qurdirganki, u o’sha davrdagi boshqa inshoatlardan tubdan farq qilgan.

A) 1405 B) 1404 C) 1402 D) 1401

2.Temuriylar davrida qaysi shaharda 36 madrasa faoliyat ko’rsatgan?

A) Alisher Navoiy tug’ilgan shaharda

B) Imom at-Termiziy tug’ilgan shaharda

B) Ismoil Somoniy maqbarasi qurilgan shaharda

D) Imom Buxoriy majmuasi joylashgan shaharda
3.Amir Feruzshox madrasasi qayerda joylashgan?

A) Hirot atrofida B) Shaxrisabz atrofida

B) Buxoro D) Samarqand
4. Injil anhori tevaragida joylashgan Ixlosiya madrasasi va Xalosiya xonoqohi kimning davrida qurilgan?

A) Amir Temur B) Mirzo Ulug’bek

C) Shohruh Mirzo D) HusayinBayqaro
5. ”Ilim olish har bir musulmon ayol va erkakning burchidir” degan yozuv qaysi yilda qurilgan madrasa peshtoqiga yozilgan?

A) 1420 B) 1433 C) 1417 D) 1405

6. Quyidagi qaysi madrasa 2 qavatli 50 hujrali bo’lgan?

A) Samarqand B) Buxoro C) G’ijduvon D) Shahrisabz

7. Ulug’bekning qadimgi Afrosiyob joylashgan shahardagi madrasasi ochilgan kuni 1- darsni kim o’qigan?

A) Mirzo Ulug’bek B) Qozizoda Rumiy

C) Jamshid Koshoniy D) Shamsiddin Muhammad Xovofiy
8. Shamsiddin Muhammad Xovofiy o’qigan darsda talabalarning necha nafari qatnashgan?

A) 60 B) 90 C) 190 D) 100

9. Madrasada ilmi hay’at (astronomiyadan kim dars bergan)?

A) Mirzo Ulug’bek B) Qozizoda Rumiy

C) Jamshid Koshoniy D) Shamsiddin Muhammad Xovofiy
10. Samarqand madrasasida talim muddati necha yil bo’lgan?

A) 15-16 B) 10-12 C) 17-20 D) 5-7

11. Qaysi madrasani tugatgan talabalarga Sanad (shaxodatnoma ) yozib berilgan?

A) Samarqand B) Buxoro C) G’ijduvon D) Shaxrisabz

12. Samarqandda kimlarning boy kutubxonalari bor edi?

1.Alishe Navoiy 2. Ulug’bek 3. Husayin Bayqaro 4.Boysung’ur 5. Amir Temur 6.Shohrux

A) 1,3,5,6 B) 2,4,6 C) 2,5 D)1,3,4,6
13. Shohrux tomonidan inom etilgan yerlar to’g’ri berylgan javobni toping?

1.Amirak Ahmad 2. Muhammad Jahongir

3. Shayx Nuriddin

a) Farg’onadan to O’zgangacha

b) Hisori Shodmon c) Turkiston

A)1-a 2-b 3-c B)1-a 2-c 3-b C)1-b 2-a 3-c D)1-c 2-b 3-a

14. Movorounnahrda barpo etilgan uchta ilimgohlar orasida qaysi biri o’z zamonasining dorilfuni bo’lgan?

A) Samarqand B) Buxoro C) G’ijduvon D) Shaxrisabz

15. Amir temurning qo`shinida ayollardan iborat bo`lima borligini yozib qolgan tarixchi bu.

A) Ibn Xaldun. B) Ibn Arabshox.

C) Xondamir. D) Mirxond
16. Nastaliq deb nomlangan yangi hat turini kashf etgan olim qaysi yillarda yashagan?

A) 1330-1404 C) 1455-1536 C) 1438-1498 D) 1474-1535

17. 1363-yilda qayerda AmirTemur bilan Amir Husayn Ilyosxo’ja ustidan g’alaba qozonadilar?

A. Qunduz shahri yonida B. Balx shahri yonida

C. Amudaryoning o`ng sohilida D. Hirot shahri yonida
18. Qasi fanlar sohasida erishilgan yutuqlar Temuriylar davlatiga katta shuxrat keltirgan?

A) Matematika –Fizika B) Astranomiya –matematika

C) Tabobat-Falsafa D) Astronomiya – kimyo

19. Ulug’bek Rasadxonasi balandligi necha metr bo’lgan?

A) 20 B) 31 C) 147 D) 300
20. Ulug’bek rasadxonasida o’lchov asbobi kim tomonidan o’rnatilgan?

A) Ali Qushchi B) Qozizoda Rumiy C) Jamshid Koshoniy D) Shamsiddin Muhammad Xovofiy

21, Ulug’bek rasadxonasi qarshisidagi boy kutubxonada fanning deyarli hamma sohasiga oid necha jildli kitoblar saqlangan?

A) 10 ming jild B) 12 ming jild

C) 15 ming jild D) 20 ming jild
22. Mirzo Ulug`bek savdodan davlat daromadini oshirish maqsadida biroz oshirgan soliqni bekor qilgan shaxs bu soliqni bekor qilgan paytda qaysi shahar hokimi edi?

A.Xo’jand B.Balx C ) O’tror D)Toshkent

23. “ O’z davrining ptolomeyi deb nom olgan kim edi?

A) Ali Qushchi B) Qozizoda Rumiy C) Jamshid Koshoniy D) Shamsiddin Muhammad Xavofiy

24. Ulug’bek Rasadxonasi qurilgan yillar oraliqida sodir bio’lgan voqeani toping?

A) Boysung’ur kutubxonasida Zafarnoma asari ko’chirildi

B) Alisher Navoiy tug’ildi

C) Mirzo Ulug’bek G’ijduvonda madrasa qurdirdi

D) Mirzo Ulug’bek fulusiy pullar islohotini o’tkazdi
25. Mirzo Ulug’bek tomonidan yaratilgan “Ziji Jadidi Ko’ragoniy” asari necha qismdan iborat?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5

26. 1409-yil bahorida Sheroz yaqinida Zarafshon daryosi bo’yida sodir bo’lgan jangda Xalil Sulton kimga asir tushadi?

A) Shayx Nuridinga B)Amir Xudoydodga

C) Muhammad Johongirga. D) Amrak Ahmadga
27. Mirzo Ulug’bek qaysi fanga doir beshta risola yozgan?

A) Tarix B) Astronomiya C) Musiqa D) Tabobat

28. Mirxondning nevarasi qaysi yillarda yashagan?

A) 1330-1404 C) 1455-1536 C) 1438-1498 D) 1475-1535

29. Ulug’bek Samarqandda turib akademiyaga asos soldi , Yer yuzini o’lchashga buyurdi va Astranomiyaga oid jadvalni tuzishda ishtrok etdi deb kim yozgan edi?

A) Volter B) Geyniy C) Kopernik D) Galiley

30. 2000-yil noyabr oyida tavalud ayomlari nisholangan alomalarni belgilang.

1. Najmiddin Kubro. 2.Komolidin Bekzod.

3.Amir Temur.4Abu Mansur Motrudiy.

5. Imom al Buxoriy. 6 Burxoniddin Marg`inoniy.

7. Ahmad Farg`oniy. 8 Mahmud Zamaxshariy.

A) 1,4,5,8. B) 2,4,6. C) 1,3,5,7. D) 2,4,5,7.

31. Alisher Navoiyga qarar … darajasiga yetgan shoir bo’lgan emas

A) Z.M Bobur B) Lutfiy C) Atoiy D) Abdurahmon Jomiy

32. Quyidagi qaysi shoir Hindistonda Sayyidlar sulolasi hokimiyatga kelgan yilda tug’ilgan?

A) Z.M Bobur B) Lutfiy C) Atoiy D) Abdurahmon Jomiy

33. Navoiy qancha yirik badiiy asrlar yozgan edi?

A) 30 dan ortiq B) 40 dan ortiq

C) 50 dan ortiq D) 100 dan ortiq
34. Mirxond qaysi yillarda yashagan?

A) 1414- 1492 C) 1455-1536 C) 1438-1498 D) 1474-1535

35. Mirxond…1… tug’ilgan bo’lsada , umrining ko’p qisimi …2… da o’tgan?

A) 1 Samarqand 2- Buxoro B) 1- Balx 2-Hirot

C) 1-Hirot ,2-Marv D) 1-Hirot 2- Samarqand
36. Mirxond Ravzat us Safo asarini kimning ko’rsatmasi va homiyligida yozgan?

A) Husayin Boyqaro B) Alisher Navoiy

C) Lutfiy D) Boysung’ur
37. “Al Komil fit Tarix” asarida qaysi davr tarixi bayon etilgan?

A) Islom tarqalgandan to 1231 yilgacha bo’lgan tarix

B) Odam paydo bo’lgandan to 1529-yilgacha

C) Dunyo yaralgandan to 1523- yilgacha

D) 1493-1529-yillar tarixi
38. Alisher Navoiy qaysi asarida Mavlono Xondamir Mirxondning farzandidir va salohiyatli yigit. Tarix ilimida mahorati bor deb yozib qoldirgan?
A) Munshaot B) Majolis un-nafois

C) Xazoin ul maoniy D) Mahbub ul qulub

39. Amir Temur markazlashgan davlat tuzishni amalga oshirishda kimlarga suyanadi?

A) mahalliy zodagonlar, harbiylar, savdogarlar

B) oqsaqollar, harbiylar, savdogarlar va shahar hunarmandlariga

C) Shahar asilzodalari , chorvadorlar, hunarmandlarga,oqsoqollar

D) mo’g’ul zadoganlari va mahalliy hokimlarga
40. Quyidagi qaysi o`zbek shoiri tug`ulgan paytda Amir Temur Amir Xusayin bilan Birga Samarqand yaqinidagi Konigil mavzeysiga kelib tushgandi.

A) Abduraxmon Jomiy. B) Alisher Navoiy.

C) Komoliddin Bekzod . D) Lutfiy
41. Qaysi asar O’rta osiyoning XV asr oxiri va XVI asr1- yarimidagi tarixiga bag’ishlangan?

A) Ravzat us-safo B) Habib us –siyar

C) Araba Ulus D) Boburnoma
42. Quyidagilardan xato javobni toping.

A) Amir temurning davlatini shimol tarafida oq o`rdada joji ulusining toj taxt uchun kurashi kuchayib ular Xorazim hukumdori bilan birlashib Buxoro, Cho`rjo’y, Farg’ona atroflarida talon taroj qilganlar.

B) 1386-1405-yillarda Amir Temur va misr sultoni shuningdek Suriyadagi noyiblar o`rtasida 25 marta maktub va elchilar almashuvi yuz berdi.

C) 1402-yilda Amir Temur Yildirim Boyazid I ning qo`shinlarini mag`lub etgandan keyin Fransiyada unga atab Oltin haykalcha yasalgan.

D)Yevropa Olimlarining Amir Temur shaxsi va uning faoliyatini o`rganishga qiziqish XVI asrdan boshlangan.
43. Qaysi davlatni Amir Temur 1388-yilda uzil-kesil bo’ysundirildi?

A.Oltin O’rdani B) Chig’toy ulusini

C)Xorazm D) Mo’g’ulistonni
44. 50 dan ziyod qo’lyozma kitob va qo’lyozmalari bizgacha yetib kelgan shaxs qaysi yillarda yashagan?

A) 1432-1520 B) 1455-1536 C) 1475-1535 D) 1331-1406

45. Temuriylar Tarixi muzeyida Kamoladdin Begzod ijodiga bag’ishlangan xalqaro anjumanda qatnashmagan davlatni toping?

A) Xitoy B) Hindiston C) Ozorbayjon D) Turkiya

46. Quyidagilardan xato javobni toping.

A) Islom Karimovning Tashabusi bilan Amir Temurga atab Samarqand, Shahrisabiz, va Toshkent shahrida haykal va hiyobonlar tashkil etildi.

B) Shavkat Mirziyoyev 2017-yil 30-iyunda Kamolot yoshlar ijtimoiy harakatining to`rtinchi quriltoyda so`zlagan nutqida kursantlar tayorlaydigan maktabni Temurbeklar maktabi deb nom berishni taklif qildi.

C) 1968-yilda faylasuf olim I.M.Mo`minov Amir Temurning O`tra Osiyo tarixda tarixda tutgan o`rni va ro`li nomli risolasi chop etildii.

D)1582-yilda Italiyaning Seveliya shahrida Klavixoning esdaliklar kitobi nashirdan chiqdi.
47.Qaysi yilda Kamolliddin Begzod nomidagi davlat mukofoti ta’sis etilgan?

A) 1995 B) 1996 C) 1997 D)1998

48.Kamoladdin Begzod qanday nom bilan ulug’langan?

A) Muallim Us soniy B) Moniyi soniy

C) Abdul moniy D) Abul Moniy
49.Ulug’bekning ukasi Boysung’ur kutubxonasi qaysi shaharda joylashgan?

A) Samarqand B) Hirot C) Buxoro D) Balx

50. Xattotlik sa’nati haqida asar yozgan shaxs kim?

A) Mirali Tabriziy B) Kamolliddin Begzod

C) Sultonali Mashhadiy D) Jomiy
51. Amir Temurning 1395 yilda To’xtamish ustidan qozongan g’alabasi nimaga xizmat qilgan?

A. Yetti yillik urushning g’alaba bilan yakunlanishiga

B. Amir Temurning Hindiston yurishiga tayyorgarlik ishlariga

C. Rus knyazliklarining birlashishiga

D. Rossiya bilan diplomatik va savdo aloqalarining o’rnatilishiga
52. Temuriylar saltanatida qaysi hukumdor vafot etganidan keyin Movarounnahrda qo`sh hokimiyatchilik vujudga keldi.

A) Abu Said. B) Mirzo Ulug`bek. C) Abdularif. D) Shoxrux

53. Amir Temur davlatida ijroiya hokimiyatini kim omalga oshirgan?

A) devonbegi B) hokim S) tovachi D) muhtasib

54. Temuriylar davrida Samarqand shahriga Xurosondan … keltirilar edi.

A) yoqut, olmos B) ma’dan

S) atlas, yashin toshi, mushk D) oltin va kumush
55. Ulug’bek otasi Shohrux tomonidan Movarounnahr va Turkistonning hokimi deb e’lon qilinsada, aslida unung hokimiyati dastavval … viloyatlari bilan cheklanar edi?

A) Buxoro, Nasaf, Samarqand

B) Samarqand, Farg’ona, Buxoro

S) Nasaf, Hisori Shodmon, Buxoro

D) Turkiston, Buxoro, Samarqand
56. Amir Temur devonida sarhadlar va tobe mamlakatlarning boshqaruvi bilan shug’ullsanish uchun nechta vazir ajratilgan?

A) 2 ta B) 3 ta S) 1 ta D) 4 ta

57. Amir Temur tomonidan bo’ysundirilgan mamlakatlarning quyidagi qaysi shaharlari qayta qurilgan edi?

A) Sheroz, Bust, Guch B) Darband, Boylakon, Bog’dod

C) Bog’dod,Bomiyon, Niso D) Darband, Valiyon, Bust
58. Kastiliya deganda hozirgi qaysi davlat tushuniladi?

A) Ispaniya B) Italiya S) Germaniya D) Daniya

59. 1450 yili bir vaqtning o’zida ikki temiriyzoda hukmdor deb e’lon qilindilar. Ular …

A) Sulton Ahmad va Sulton Mahmud

B) Abdulatif va Abdullo Mirzo

S) Mirzo Abdullo va Sulton Abusaid

D) Abdullo Mirzo va Boysunqir Mirzo
60. Ilyosxo’ja “Loy jangi” da g’alaba qozongach, qaysi shaharlarni egallab Samarqand ustiga yuradi?

A. O’tror va Jizzax B. O’ratepa va Jizzax

C. Xo’jand va Jizzax D. Ustrushona va Jizzax
61. Xatolikni aniqlang?

A. Temur 1370 yil Markazlashgan davlatga asos soldi

B. Temur 1370 yil iyun oyida Samarqanda chaqirilgan quriltoyda Movarounnahrning amiri deb e’lon qilindi

S. 1381 yilda Hirot, Seiston, Mozandaron egallandi

D. Jom, Qavsiya va Sabzavor shaharlari Amir Temurga jangsiz taslim bo’lgan

E. Xatolik yo’q

62. Tarak (Terek) daryosi qayerda?

A. Oltoyda B. G’arbiy Osiyoda

C. Kichik Osiyoda D. Shimoliy Kavkazda
63. Temuriylar davlatida mamlakatni 40 yil davomida boshqargan hukumdorlarini aniqlang.

A) Amir Temur va Xusayin Boyqaro.

B) Shoxrux va Mirzo Ulug`bek.

C) Xusayin Boyqaro va Mirzo Ulug`bek.

D) Amir Temur va Mirzo Ulug`bek
64. Amir Temur davrida askariy qismlarni viloyatdan to`plash bilan kim shug`ulangan.

A) Muxasil. B) Tavochi. C) Sadr. D) Muxtasib

65. Boyaziddan yengilib, o’z yer va mulklaridan mahrum bo’lgan Kichik Osiyo mamlakatlarining hukmdorlari Amir Temurdan madad istab, uning qayerdagi o’rdagohiga borib qaror topadilar?

A. Kavkazortidagi B. Qorabog’dagi

C. Janubiy Osiyodagi D. Tabrizdagi
66. … hukmronligi davrida Temuriylar saltanati amalda ikki poytaxtga ega edi?

A) Sulton Muhammad B) Shohruh

S) Sulton Abu Said D) Sulton Husayn
67. Temuriylar davrida lalmikor yerlardan hosilning necha foizi soliq sifatida to’langan?

A) 16,5 % B) 10 % S) 2,5 % D) 21,3 %

68. Amudaryoning chap sohilidagi viloyatlarda o’z hokimiyatini o’rnatish maqsadida Xalil Sultonga qarshi bosh ko’targan temuriyzodani aniqlang?

A) Pirmuhammad B) Abu Bakr mirzo

S) Umarshayx Mirzo D) Sulton Husayn Mirzo
69. 1408-yil 22-aprelda Turkmanlarning sardori Qora Yusuf bilan bo`lgan jangda Mironshox xalok bo`lgandan keyin temuriylar tasarufdan chiqan hudud bu.

A) Armaniston va Eron. B) Gurjiston va Iroq.

C) Ozarbayjon va Iroq. D) Suriya va Ozarbayjon
70. Ulug’bek vafotidan so’ng Samarqandda hukmdor qilib ko’tarilgan Mirzo Abdullo kimning nabirasi edi?

A) Umarshayx Mirzo B) Mironshoh

S) Jahongir Mirzo D) Shohrux
71. "Anqara jangi"dan so’ ng qaysi davlatAmir Temurga o’z itoatkorligini izhor etadi?

A) Misr B) Suriya C) Damashq D) Vizantiya

72. Kim “Xattotlar sultoni” nomi bilan shuhrat topgan?

A) Mirali Tabriziy B) Sultonali Mashhadiy

S) Haydar Xorazmiy D) Sayfi saroiy
73. Mirzo Ulug`bek davrida dashti qipchoq hukumdori bo`lgan Abulxayrixon boshchiligidagi ko`chmanchilar qaysi hududlarga bosqinchilik yurushlarini amalga oshirganlar.

A) Toshkent,Shoxruxiya Samarqand ,Buxoro atroflariga.

B) Sirdaryo etaklari ,Shoxruxiya Samarqand ,Farg`ona atroflariga.

A) Toshkent, Samarqand ,Buxoro zarafshon daryosi xavzalariga.

A) Xorazim ,Shoxruxiya Nasaf ,Buxoro atroflariga.
74. Amir Temur Qaysi farzandiga Garbiy Eron Ozarbayjon, Iroq va Armanistonni taqdim qilganlar.

A) Mironshohga B) Umar Shayxga

C) Shohruh Mirzoga D) Pirmuhammad Jahongirga
75. Quyidagi qaysi hudud hukumdorlar chet eldan kelgan elchilarni o`limga mahkum qilganlar.

A) Arab Xalifasi va Misr Sultoni.

B) Xorazimshox va Misr sultoni.

C) Oltin O`rda va Usmoni Turklar.

D) Xitoy hukumdori va Mo`gul Xoni
76. Qaysi yillarda Amir Temur Hindistonga yurish qilindi?

A) 1399-1401-yillar B) 1398-1399-yillar

C) 1397-1399-yillar D) 1399-1402-yillar
77. Quyidagi qaysi yozuvchi Buyuk temur nomli shahna asarining mualifi.

A) Xristofor Morlo. B) Pero Meksika.

C) Perondino. D) Klavixo
78. Amir Temur qaysi o`g`liga Xuroson ,Mozondoron,Jurjon va Seyiston suyurg`ol qilib bergan.

A) Mironshohga B) Umar Shayxga

C) Shohruh Mirzoga D) Pirmuhammad Jahongirga
79. Ulug’bek farmoni bilan Buxoroda nechanchi yilda madrasa qad ko’taradi?

A) 1421 yilda B) 1433 yilda

S) 1417-1420 yillarda D) 1417 yilda
80. Amir Temur qayerdagi boshtoqliklarga barham beradi"

AEron, Ozarbayjon va Iroq

B Misr va Quyi Volga, Don bo'ylari

S) Kichik Osiyo, Suriya va Iroqda

D) Balxash ko'li va Elsuvi daryosi, Shimoliy Hindiston
81. Amir Temur Pirmuhammad ibn Jahongirga qayerni suyurg’ol qilib beradi?

A Ozarbayjon, G’arbiy Eron, lroq,Armaniston, Gurjistonni

B Xuroson, Mozandaron, Ray va Seistonni

C) Forsni

D) Kobul va Qandahordan Shimoliy Hindistongacha
82. Ma’lumki, Amir Temur lashkari bir necha birikmalarga bo’lingan. O’n minglik birikma qanday nom bilan atalgan?

A) tuman B) hazora C) qo’shun D) ayl

83. Amir Temur qaysi yillar oralig`ida Mo`g`ulustonga yetti marta yurush qilgan.

A) 1370 va 1390 B) 1371-1390

C) 1388-1398 D) 1395-1405
84. Mironshoh mirzo halok bo’lgan yilni aniqlang?

A) 1407 yil 22 fevral B) 1408 yil 22 aprel

C) 1405 yil 18 mart D) 1409 yil 25 aprel
85. Temuriylar davrida barcha soliq va majburiyatlardan ozod qilingan yerlar bular.

A) mulk yerlari. B) Suyurg`ol yerlari.

C) Mulki vaqf yerlari D) tarxonlik yerlari
86. Amudaryodan kechib o’tib, Xalil Sultonga qarshi Nasafga tomon askar tortgan temuriyzoda kim edi?

A. Sulton Husayn Mirzo B. Shayx Nuriddin

C. Pirmuhammad D. Umarshayx Mirzo
87. Kimning vafotidan so’ng Xuroson o’n bir bo’lakka bo’linib ketgan?

A. Shohrux B. Abulqosim Bobur

C. Husayn Boyqaro D. Abu Said
88. Amir Temur qo’shinidagi qo’riqchi askariy qo’shilmalar qanday nom bilan yuritilgan?

A) xabarchilar B)manglay C) burong’or D) qanbullar

89. “Handasa”-qanday fan?

A. matematika B. astranomiya

C. arab tili va uning morfologiyasi D. geometriya
90. Behzod chizgan tarixiy siymolar portretlari orasida quydagi shaxslardan qay biri uchramaydi?

A. Husayn Boyqaro B. Mirzo Ulug’bek

C. Shayboniyxon D. Alisher Navoiy
91. Kim Amir Temurning Angliya qiroli Genrix IV bilan olib boriIgan diplomatik munosabatlarida faol qatnashdi?

92. Kimni Ispaniya elchilariga qo’shib Amir Temur Ispaniyaga elchi qilib yuboradi?

93. Klavixo tomonidan etrof etilgan 800 tuyalik savdo karvoni Samarqandga qayerdan kelgan edi.

94. Xalqaro UNESKO tashkiloti tomonidan Amir Temur yili deb elon qilingan yil?

95. Nasta’liq xatini kim kashf qilgan?

96. Amir Temur bilan yozishmalar olib borgan Misr hukumdori?

97. Amir Temur qo’shini 1370-yilda qayerga yetganida, uning huzuriga taniqli sayidlardan Sayyid Baraka tashrif buyuradi?

98. Amir Temur qo’shinining so’l qanoti nima deb atalgan?

99. Qachon To‘xtamishxonning elchisi Misr sultoni Barquq bilan uchrashuvda Amir Temurni  yo‘q  qilish  taklifini kiritadi?

100. Hozirgi paytga kelib Amir Temur va Temuriylar haqida ... mamlakatda ... dan ziyod chet ellik tadqiqotchilarning asarlari chop etilgan?