7-o’zbek 1-2-mavzu majburiylarga

7-o’zbek 26-mavzu majburiylarga

**** Bag‘dodda IX asrda bu shaharda “Bayt ul-hikma” tashkil etilgan
**** Muso al-Xorazmiy (783–850) xalifa Ma’mun zamonida (813–833) “Bayt ulhikma”da mudir sifatida faoliyat ko‘rsatadi.
****20 dan ortiq asarlar yozdi va ulardan faqat 10 tasigina bizgacha yetib kelgan. Eng mashhuri “Al-jabr valmuqobala”
****Xorazmiy nomi esa matematika fanida “algoritm” atamasi shaklida o‘z ifodasini topdi.
****Ahmad al-Farg‘oniy (797–865) Farg’onaning Quva shahrida tavallud topgani uchun Sharqda AlFarg‘oniy, Yevropada esa Alfraganus taxallusi bilan shuhrat topgan.
****Damashqdagi rasadxonada osmon jismlari harakati va o‘rnini aniqlash, yangicha zij yaratish ishlariga rahbarlik qildi.
****832–833-yillarda Suriyaning shimolida Sinjor dashtida va ar­Raqqa oralig‘ida yer meridianining bir darajasi uzunligini o‘lchashda qatnashdi
****861-yilda al-Farg‘oniy rahbarligida Nil daryosi sohilida qurilgan qadimgi gidrometr – daryo oqimi sathini belgilaydigan “Miqyos an-Nil” inshooti va uning darajoti qayta tiklandi.
****Ahmad al-Farg‘oniyning 8 ta asari saqlangan bo‘lib, ular orasida “Samoviy harakatlar va umumiy ilmi nujum” kitobi ham border
**** Farg’oniy nomi XVI asrda Oydagi kraterlardan biriga berilgan.
****1998-yil oktabrda alloma Ahmad al-Farg‘oniy tavalludining 1200 yilligi nishonlandi.
****1004-yilda “Dor ul-hikma va maorif” (“Bilim donlik va maorif uyi”) – “Ma’mun akademiyasi” tashkil etilgan
****1017-yil Mahmud G‘aznaviy Xorazmga bostirib kirgandan so‘ng “Dor ul-hikma va maorif”ning faoliyati tugatilgan
****1997-yil 11-noyabrda O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Xorazm Ma’mun akademiyasini qaytadan tashkil etish to‘g‘risida”gi farmoni chiqdi
****2006-yil Respublikamizda “Xorazm Ma’mun akademiyasi”ning 1000 yilligi nishonlandi ****Abu Nasr Farobiy (873–950) 160 dan ortiq asar yozgan.
****“Arastuning “Metafizika”asariga sharh”, “Musiqa­kitobi”, “Baxt­saodatga erishuv haqida”, “Tirik mavjudot a’zolari haqida”, “Fozil odamlar shahri”
****Farobiy “Muallim us­soniy” va “Sharq Arastusi” nomlari bilan shuhrat topdi.
****Farobiy 70 dan ortiq tilni bilgan
****Abu Ali ibn Sino 980-yilda Buxoro yaqinidagi Afshona qishlog‘ida mahalliy amaldor oilasida dunyoga keldi.
****Ustozi Abu Abdulloh edi
****Abu Bakr ar-Roziyning (865–925) asarlarini puxta o‘rganadi.
**** 17 yoshida amir Nuh ibn Mansurni davolagan
****Abu Ali ibn Sino Sharqda “Shayx ur-rais”, G‘arbda esa “Avitsenna” nomlari bilan shuhrat topdi ****450 dan ortiq asar yozgan. Undan tibbiyotga doiri 43 ta. Uning 5 jildli “Al- qonun­fit tib”­ (“Tib qonunlari”)dan XVII asrgacha Yevropa tabobatida asosiy qo‘llanma sifatida foydalanilgan.
****Abu Rayhon Beruniy (973–1048) Xorazmning Kat shahrida tug‘ilgan
****Xorazmshoh Abul Abbos Ma’mun II davrida Ma’mun akademiyasida ijod qilgan.
****160 dan ortiq asarlar yozgan. “Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar”, “Hindiston”, “Mineralogiya”, “Geodeziya” ,”Qonuni Masudiy”
****Kopernikdan qariyb 5 asr muqaddam Yerning Quyosh atrofida aylanishi haqidagi fikrni aytgan.
****Yerning dumaloq shaklda ekanligini asoslab berdi.
****1029 ta yulduzning koordinatlari kattaliklari qayd etilgan yulduzlar jadvalini tuzgan
****Yevropalik olimlardan 450 yilcha oldin Amerika qit’asi mavjudligini taxmin qilgan
****Yer aylanasi uzunligini o‘lchashda yangi usul – matematik usulni ishlab chiqdi **** Birinchi bo‘lib Yer shari globusini yaratgan.