7-mavzu: Shaxs taraqqiyotining psixotik, chegaralangan va nevrotik darajalari. Reja

7-mavzu: Shaxs taraqqiyotining psixotik, chegaralangan va nevrotik darajalari.
Reja:
1 Shaxsni tashkil etishning chegaraviy darajasi
2Shaxs tashkilotining nevrotik darajasi

3 Shaxsni tashkil etishning psixotik darajasi

4 Shaxsiy tashkiliy darajasini o’rganishda turli yondashuvlar
1. Shaxsni tashkil etishning chegaraviy darajasi
1 Shaxsni tashkil etishning chegaraviy darajasi
Nega ba'zilar o'z oldiga maqsad qo'yib, unga qanday erishishni o'ylar ekan, boshqalar o'z xavfsizligini ta'minlash bilan band? Nima uchun ba'zilar sherik bilan osongina ajralib ketishadi, boshqalari uchun bu bo'shliq keng ko'lamli falokatga tengdir? Nega kimdir fitna nazariyalariga berilib ketgan, ikkinchisi esa muammo o'zida ekanligiga ishonch hosil qiladi?
Bu savollarga javobni shaxsning rivojlanish darajalari bilan tanishish orqali topish mumkin. Ular besh yoki olti yilgacha shakllanadi. Bola hayotining boshida qanchalik ko'p stressni boshdan kechirsa, shaxsiyat faoliyatining darajasi shunchalik ibtidoiy bo'ladi.
Darajalar "kamroq sog'lom" dan "sog'lomroq"gacha bo'lgan tartibda: psixotik, chegara, nevrotik. Ammo bu tashxis emas, bundan tashqari, har bir toifada gradatsiyalar mavjud: past ishlaydigan chegarachilar, yuqori ishlaydigan psixotiklar va boshqalar. Yuqori ishlaydigan nevrotiklar biz "sog'lom odam" deb ataydigan narsaga eng yaqin.
Chegaradagi odamlar o'zlarini to'liq his qilishmaydi. Asosiy muammo - ular o'zlari va boshqalar uchun boshdan kechiradigan his-tuyg'ularning noaniqligi. Idealizatsiyadan devalvatsiyaga, hayratdan dushmanlikka osongina o'tib, ular o'zlarini ajoyib, yoki ahamiyatsiz yoki qiziqarli yoki zerikarli his qilishadi. Bu qutblanish o'zimizni va boshqalarni real baholashni qiyinlashtiradi. Ular ko'pincha ish joylarini, sheriklarini va hayot maqsadlarini o'zgartiradilar.
Qanday qilib "chegarachilar" ni olish mumkin?
Ikki yoki uch yoshida, bola birinchi navbatda o'z-o'zidan biror narsa qilishga harakat qiladi, lekin u muhim kattalarning yordamiga muhtoj. Agar bu sodir bo'lmasa: ota-onalarning xatti-harakati oldindan aytib bo'lmaydi, bola doimo jazolanadi yoki haddan tashqari himoyalanadi, u o'z chegaralarini aniq qura olmaydi. Chegaradagi shaxslar, go'yo ajralish bosqichida qolib ketishadi - individuallik.
Bu darajadagi odamlar nevrotiklar va psixotiklar o'rtasida oraliq pozitsiyani egallaydi. Ular ikkinchisiga nisbatan bir oz vaqtinchalik barqarorlik va barqarorlikning buzilishi - birinchisiga nisbatan farqlanadi. J. Bergeretning so'zlariga ko'ra, chegara tuzilmasi bolalik davrida bolaning chegara tuzilishini tashkil etishga olib kelgan travma olganligi sababli shakllanadi (Qarang: Reader 13.2).
Chegaradagi shaxs ibtidoiy himoya mexanizmlaridan foydalanadi, shuning uchun ularni psixotiklardan ajratish ba'zan qiyin. Muhim farq shundaki, to'g'ri suhbat bilan ular terapevtning talqiniga javob berishning vaqtinchalik qobiliyatini ko'rsatishi mumkin.
O'ziga xoslik integratsiyasi sohasida chegaradosh shaxs qarama-qarshiliklarga, "Men"dagi uzilishlarga ega, ular o'zlarini tasvirlashda qiynaladilar, ular dushman himoyasiga, tajovuzkorlikka moyil. Biroq, o'z-o'zini tadqiq qilish (psikotiklarda bo'lgani kabi) ekzistensial dahshat va qo'rquv hissi bilan birga kelmaydi. Aksincha, ular dushmanlik bilan birga bo'lishi mumkin. Ego-identifikatsiya mezonlari va tipik mudofaa nuqtai nazaridan, chegaradagi shaxs nevrotik xarakter tashkilotiga qaraganda ko'proq psixotikga o'xshaydi.
To'g'ri suhbat bilan chegaradosh mijozlar haqiqatni tushunishni namoyish etadilar, shuning uchun o'zlarini psixotiklardan ajratib turadilar; ularning patologiyasini kuzatishga qodir. Asosiy muammo - ularning atrof-muhitga nisbatan his-tuyg'ularining noaniqligi. Bu, bir tomondan, yaqinlik istagi, ishonchli munosabatlar, boshqa tomondan, yutilish, boshqa odam bilan birlashish qo'rquvi.
Asosiy ziddiyat E.Eriksonga ko'ra shaxs rivojlanishining ikkinchi bosqichi bilan bog'liq - avtonomiya / uyat (ajralish / individuallik). Chegaraviy shaxsning asosiy xususiyati shundaki, ular deyarli bir vaqtning o'zida yordam so'rovini ko'rsatishi va uni rad etishi mumkin. Bunday xarakterli tuzilishga ega bo'lgan bolalarda ajralishning oldini oladigan yoki mustaqillik bilan birga keladigan regressiyaga muhtoj bo'lganida yordamga kelishdan bosh tortadigan onalari bor ko'rinadi. Chegaraviy shaxs ikki ob'ekt munosabatlariga ega.
Chegaradagi shaxslarga nisbatan qo'llaniladigan terapiyaning maqsadi mijoz bo'lishning xavfsiz, yaxlit va murakkab tuyg'usini rivojlantirish, kamchiliklariga qaramay, boshqalarni to'liq sevish qobiliyatini rivojlantirishdir. Himoya talqinini idrok etish qobiliyati ekspressiv terapiyadan foydalanishga imkon beradi (13.1 o'quvchiga qarang). Uning maqsadi xavfsiz chegaralarni, chegara bemorni buzishi mumkin bo'lgan terapevtik asosni o'rnatishdir; qarama-qarshi hissiy holatlarning talaffuzida; ibtidoiy mudofaalarni talqin qilishda (nevrotiklardan farqli o'laroq, o'tish reaktsiyasi o'tmishdagi ba'zi bir figuraga bog'langan, chegaraviy shaxsda himoya talqini ma'lum, haqiqiy momentda amalga oshiriladi); bemorning nazoratida, ya'ni. Undan yordam so'rashda.