7-Мавзу: шахснинг билиш жараёнлари: сезги, диқҚАТ, идрок, хотира, тафаккур, нутқ, хаёл



Download 1,68 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/60
Sana22.02.2022
Hajmi1,68 Mb.
#83525
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   60
Bog'liq
Маъруза матни

Сезгининг классификацияси. 
Сезгиларни 

та 
катта 
синфга 
ажратиш 
мумкин. 
Булар 
интроцептив(организмдаги сезгилар), проприоцептив сезгилар (ҳаракатдаги 
органлар сезгиси), экстероцептив сезгилар (ташқи дунѐдан келаѐтган 
сезгилар)дир. 
Интрорецептив сезгилар 
Ҳамма ички органларда томир деворлари, ошқозон деворларида 
сезувчан тўқималар жойлашган, улар ҳар бир ҳолатларга жавоб берадилар, бу 
тўқималардан бири эса босимга жавоб беради. Ҳар қандай ички 
органларнинг ҳолатлари бошқарилади бунда интрорецепторларнинг ўрни 
катта. Бу тўқималарнинг қўзғалиши англанган сезгиларни аниқлигини 
кўрсатмайди. Сеченов уларни «қоронғу сезгилар» « деб номлаб, ташқи 
дунѐдан ажратувчи деб атаган. Бу қоронғу сезгилар сўз орқали 
ифодаланмайдиган сезгиларни беради. Баъзи бир тадқиқотчилар комфорт ѐки 



дискомфорт тушунчасини беради деб эътироф этишади. Бу сезгилар 
эмоционал характерга эга, булар организмнинг ҳолатларини акс эттиради. 
Бу сезгиларнинг организм учун ўрни каттадир. Бу сезгилар майл ва 
эҳтиѐжларни ҳам туғдиради. Очлик, чанқов, ҳаво етишмаслиги ва бошқалар, 
бу сезгилар биологик майл ва эҳтиѐжларнинг асоси деб ҳисобланади. 
Бизнинг қорнимиз очса, овқатланамиз, чанқасак, чанқовни қондирамиз. Бу 
сезгиларни мураккаб рефлектор жараѐни десак, муболаға бўлмайди, 
буларнинг натижасида эса эҳтиѐжлар қондирилади. 
Америкалик физиолог олим Кеннон интрорецептор функцияларни 
ўзлаштириш мақсадида гемостазис тушунчасини киритган, гемостазис 
организмда қайтадиган мувозанат ҳолатини билдиради. Гемостазис 
интрорецептор сигналларнинг шаклланиши орқали вужудга келади. 
Интрорецепторларнинг 
иши 
рефлектор 
жараѐнларининг 
ички 
организмлардаги асосий жараѐни ҳисобланади, улар қатъий мувозанат ѐки 
гемостазисни сақлаб туради. 

Download 1,68 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   60




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish