7-mavzu: O’zbekiston respublikasi pul tizimi va elementlari

Mavzu yuzasidan nazorat savollar:
1.Pul tizimi mohiyati nima?
2.Pul tizimi qanday elementlarni o'z Ichiga oladi?
3.Metall pullar tizimi necha va qanday turlarga bo'linadi?
4.Pul tizimining nechta jihati mavjud?
5.O'zbekiston Respublikasining zamonaviy pul tizimi qachon shakllana boshladi?
6.Nominal pul nazariyasini qaysi iqtisodiy nazariya vakillari ilgari surishgan?
7.Monometalizm deganda nimani tushunasiz?


TEST SAVOLLARI:


1.O’zbekiston Respublikasi pul tizimining bosqichlari – I bosqich so’m kuponlarni joriy etilishi qachon edi.

A)1991-yil 11-noyabr B)1993-yil 4-iyul

C) 1994-yil 1-iyul D)1992-yil 15-noyabr

2. Qaysi nazarya XVI– XVII asrlarda dastlab kapitalning boylik sifatida
jamg‘arish, kapitalistik tuzumning shakllanishi va rivojlanishi sharoitida
vujudga keldi.
A) Nominal C)Miqdoriy
B) Metallik D)Klassik
3. Metall pullar tizimi nechta turga bo`linadi.
A)2 B)5 C)3 D)4
4.1920 yillarda qator mamlakatlarda qanday
standart joriy etildi.
A) Oltin deviz C)Qog`oz-pul
B) Oltin quyma D) Oltin-kumush
5. Ilk bor oltin monometalizmi (standart) pul tizimi sifatida qayerda XVIII asr
oxirida qaror topgan.
A) Fransiya C) Germaniya
B)AQSH D) Buyuk Britaniya
6.Pul tizimining ikkita jihati mavjud.
A) 3 B)2 C)4 D)5
7. "O'zbekiston Respublikasi Markaziy Banki to'g'risida" qonun qachon qabul
qilingan.
A) 1995-yil 15-dekabr B)1996-yil 11-sentabr
B) 1997-yil 3-avgust D) 1995-yil 21-dekabr
8. Pulning nominal nazariyasini ilgari surgan dastlabki iqtisodiy nazariya
vakillari.
A)A.Smit va D.Rikardo C) Dj.Berkli va Dj.Styuart
B)J.Bond va T.Kruz D) Knapp va Kenne
9. Ozarbayjon pul birligi.
A) Manat B) Lira C) Sum D) Dirham
10. Barcha pul tizimlariga xos bo’lgan elementlar.
A) Baho masshtabi, valyuta kursi, emissiya, pul muomalasi, pul birligi.
B) Pul birligi, baho masshtabi, pulni turlari, emissiya, muomaladagi pul massasini tartibga soluvchi davlat muassasi.
C) Pul birligi, valyuta kursi, pulni konvertirlanganligi, pulni turlari, emissiya
tizimi.
D) Baho masshtabi, valyuta pariteti, pul birligi, pulni almashtirish shartlari,
emissiya tizimi.
11. Pul tizimining tarixiy turlari
A) Metal pullar tizimi, kredit va qog’oz pullar tizimi
B) Haqiqiy pullar, haqiqiy pullar o’rnioni bosuvchi pullar
C) Bimetallizm, Monometalizm
D) Qimmatli metallar tizimi, kredit pullar tizimi
12. Dastlabki pul tizimi qachon paydo bo’lgan?
A) XVI asrda
B) XVII asrda
C) XII asrda
D) XVI-XVII asrlarda
13. Hozirgi zamon pul nazariyasi.
A) Metallik
B) Monetarizm
C) Nominallik
D) Miqdoriylik
14. J.Boden qaysi pul nazariyasining asoschisi hisoblanadi
A) Miqdoriylik
B) Metallik
C) Mehnat
D) Monetarizm
15. Qaysi pul oqimi metallic nazariyasining bir yo’nalishi hisoblanadi
A) quyma oltin standarti
B) oltin deviz standarti
C) oltin tanga standarti
D) mehnat nazariyasi

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15
D	B	A	B	D	B	D	C	A

SWOT tahlili.
1. STRONG
Pulning paydo bo`lishi kuchli tomoni shundaki,Pul maxsulot,
tovarlarni ishlab chiqarish va xaridorlarga kerakli vaqt, miqdor va sifatda
ma’lum shartlarda ayirboshlashni tashkil etish va boshqarish maqsadida
vujudga keldi va xizmat qilmoqda.Ayirboshlash jarayonida ekvivalentligi
(moslik) yuzaga chiqishi va unga rioya etila borishligi.
3.Weakness
Kuchsiz tomoni shundaki, dastlabki pullar; Metall pullar vaqt o`tishi

sayin, qo`ldan qo`lga o`tib emirilgan.Qiymati og`irligini borgan.

yo`qotib

3.Opportunity
Ishlab chiqarish va tovar aylanmasining rivojlanishi, metall pullarning
etishmasligi kredit munosabatlarining rivojlanishiga olib keladi. Tovar va to’lov
aylanmasining ehtiyojini qoplash maqsadida muomalaga oltin, kumush tangalar
bilan bir qatorda kredit vositalari: chek, veksel, banknotalar chiqarilgan.
4.Threatings
Xatarli tomoni,pulning paydo bo`lishi insoniyat yutug`i bilan birga , Tovar-pul
munosabatlarining rivojlanishi,ishlab chiqarish vujudga kelishi tabiiy
resurslarning kamayishi,tabiatga ,ob havoga,insoniylik munosabatlariga
salbiyta`sir qildi.