7-Мавзу. Жамият ва оила фалсафаси. Тдиу ижтимоий-гуманитар фанлар кафедраси доценти, Дилмурод Эрназаров

Ўзбекистон конституцияси. XIV боб. Оила

• 65-модда.
• Фарзандлар ота-оналарнинг насл-насабидан ва фуқаролик ҳолатидан қатъи назар, қонун олдида тенгдирлар.
• Оналик ва болалик давлат томонидан муҳофаза қилинади.

• 66-модда.
• Вояга етган, меҳнатга лаёқатли фарзандлар ўз ота-оналари ҳақида ғамхўрлик қилишга мажбурдирлар.

Оила типологияси

Оилалар бир-биридан кўп жиҳатдан фарқланади: уларнинг тузилиши, турмуш ўртоқлар ва болалар сони, жамиятдаги мавқеи, болаларни тарбиялаш усули ва бошқалар.
Оила тузилиши
НУКЛЕАР
Кўп авлодли

Оила турлари

2. Оила аъзоларига кўра:

• Моногам
• Полигам: кўпхотинли (распространена у мусульман),
• Полиандрия (редко встречается, напр. Тибет, Непал).

МОНОГАМ
ПОЛИАНДРИЯ
кўпхотинлик

Оила турлари

2. Фарзандларга кўр:

• Фарзандсиз
• Кам фарзандли
• Кўп болали (3 ва ундан ортиқ)

• Кам фарзандли

Кўп болали

• Фарзандсиз

Оила турлари

4. Оиладаги муносабатларга кўра:

• Патриархал
• Матриархал
• Партнерал

Ўзаро келишув асосида
ПАТРИАРХАЛ
МАТРИАРХАЛ

Оила турлари

Ахлоқий-психологик ҳолат:
Фаровон (моддий бойлик, барча оила аъзолари ўртасидаги дўстона муносабатлар)
Дисфункционал (моддий қийинчиликлар, катталар томонидан спиртли ичимликлар ва гиёҳванд моддаларни истеъмол қилиш, зўравонлик ...)
Фаровон оила
Нобарқарор оила

Оила Кодекси 2-модда. Оилавий муносабатларда аёл ва эркакнинг тенг ҳуқуқлилиги

• Оила Кодекси 2-модда. Оилавий муносабатларда аёл ва эркакнинг тенг ҳуқуқлилиги
• Оилавий муносабатларни тартибга солиш эркак ва аёлнинг ихтиёрий равишда никоҳланиб тузган иттифоқи, эр ва хотиннинг шахсий ҳамда мулкий ҳуқуқлари тенглиги, ички оилавий масалаларнинг ўзаро келишув йўли билан ҳал қилиниши, оилада болалар тарбияси, уларнинг фаровон ҳаёт кечириши ва камолоти ҳақида ғамхўрлик қилиш, вояга етмаган ва меҳнатга лаёқатсиз оила аъзоларининг ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилиш устуворлиги тамойиллари асосида амалга оширилади.