7-mavzu. Ishlab chiqarishda shovqin va titrash


Ish joylarida sanoat korxonalarida va korxonalar hududida ruxsat berilgan tovush bosimi, tovush darajasi va mos keladigan ovoz balandligi



Download 173,78 Kb.
bet9/9
Sana28.08.2021
Hajmi173,78 Kb.
#158223
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
7-maruza

Ish joylarida sanoat korxonalarida va korxonalar hududida ruxsat berilgan tovush bosimi, tovush darajasi va mos keladigan ovoz balandligi



  • п/п

  • Bandlik turi, ish joyi

  • Ovoz bosimining balandligi, db, geometrik o‘rtacha chastotalarning oktav bandlarida, Gs



  • 31,5

  • 63

  • 125

  • 250

  • 500

  • 1000

  • 2000

  • 4000

  • 8000

  • 1

  • 2

  • 3

  • 4

  • 5

  • 6

  • 7

  • 8

  • 9

  • 10

  • 11

  • 12

  • 1.

  • Ijodiy faoliyat, yuqori talablar, ilmiy faoliyat, dizayn va muhandislik, o‘qitish, tibbiy faoliyat bilan etakchilik qilish;binolarda ish joylari - direktorlar, dizayn büroları: kalkulyatorlar, laboratoriyalarda kompyuter dasturchilari laboratoriya ishlarini bajarish va ma’lumotlarni qayta ishlash, sog‘liqni saqlash markazlarida bemorni qabul qilish.

  • 86

  • 71

  • 61

  • 54

  • 49

  • 45

  • 42

  • 40

  • 38

  • 50

  • 2.

  • Laboratoriyada laboratoriya, ma’muriy va ma’muriy faoliyatni, o‘lchash va tahliliy ishni talab qiladigan yuqori malakali ish: do‘kon boshqaruv apparati binosida, ofis xonalari, ofislari, laboratoriyalari ish xonalarida.

  • 93

  • 79

  • 70

  • 63

  • 58

  • 55

  • 52

  • 50

  • 49

  • 60

  • 3.

  • Tez-tez qabul qilinadigan ko‘rsatmalar va akustik signallar bilan ish olib boriladigan ishlar, muntazam auditorlik tekshiruvi talab qilinadigan ish, aniq ko‘rsatmalar bo‘yicha operator ishini bajarish, dispetcherlik ishi: dispetcherlik xizmati binolarida ish joylari, magistrlar ofislari va xonalari, kompyuterlarda axborotni qayta ishlash zallarida.

  • 96

  • 83

  • 74

  • 68

  • 63

  • 60

  • 58

  • 56

  • 54

  • 65

  • 4.

  • Konsentratsiyani talab qiladigan ish, kuzatuv jarayonlari va ishlab chiqarish davrlarini masofadan nazorat qilish uchun ortib borayotgan talablar bilan ishlash: telefon orqali ovozsiz aloqa qilmasdan kuzatish va masofadan boshqarish idoralarida konsullarda ish joylari; shovqinli uskunalar bilan jihozlangan laboratoriyalar xonalari, shovqinli kompyuterlarni joylashtirish xonalari.

  • 103

  • 91

  • 83

  • 77

  • 73

  • 70

  • 68

  • 66

  • 64

  • 75

  • 5.

  • Sanoat binolarida va korxonalar hududida doimiy ish joylaridabarcha turdagi ishlarni bajarish (1-4- bandlardakeltirilganlarni bundan mustasno ).

  • 107

  • 95

  • 87

  • 82

  • 78

  • 75

  • 73

  • 71

  • 69

  • 80



  • O‘zbekiston Respublikasi vazirliklari va idoralarining mehnat sharoitlarini yanada yaxshilash maqsadida sanoatning turli tarmoqlari uchun tarmoqlararo me’yoriy hujjatlarni ishlab chiqishda, 6-jadvalga muvofiq, ishning og‘irligi va ish kuchliligini hisobga olgan holda, ma’lum ish turlari (kasblar) uchun ruxsat etilgan tovush darajasini kamaytirishga da’vat etiladi.

  • 6-jadval

  • Turli xil ish uchun ish joyidagi tovushlarning maqbul darajalarining zo‘riqish va og‘irlik toifalari, dB (A)





    • Mehnatda zo‘riqishning toifalanishi

    • Ish kategoriyasining og‘irligi





    • yengil I

    • o‘rta darajada og‘ir II

    • og‘ir III

    • juda og‘ir IV

    • Kam zo‘riqishli - I

    • 80

    • 80

    • 75

    • 75

    • O‘rtacha zo‘riqish - II

    • 70

    • 70

    • 60

    • 60

    • Zo‘riqish– III

    • 60

    • 60

    • -

    • -

    • Juda zo‘riqish– IV

    • 50

    • 50

    • -

    • -







  • Eslatma: Og‘irlik darajasi va zo‘riqishning miqdoriy baholashi 1-ilovaga muvofiq amalga oshirilishi kerak.



  • O‘lchovga doir umumiy talablar normallashtirilgan qiymatlar. O‘lchov natijalari 2-ilovaga muvofiq tavsiya etilgan shaklga binoan protokolga kiritilishi kerak.

  • Ishlab chiqarish binolarida shovqin darajasining taqsimlanishining vizual grafik ko‘rinishi uchun shovqin xaritalari «ishlab chiqarish binolarida shovqinlarni tuzatish bo‘yicha metodologik qo‘llanmalar» ga muvofiq tuzilishi kerak.

  • Shovqinning xodimlarga noqulay ta’sirini oldini olish uchun asosiy choratadbirlar profilaktikasi. Ovoz bosimining 135 dB va undan yuqori balandlikdagi har qanday oktav bandida ishlashi va zonalarda qisqa muddatli bo‘lishlari taqiqlanadi.

  • Ishchilarni shovqin darajalari sanitariya me’yorlaridan oshadigan hududlarga kirishiga yo‘l qo‘yadigan bunday mehnat tizimini tashkil etish tizimini ta’minlash. Bunday joylarda ogohlantirish (ogohlantirish belgilari) va cheklovlar (fextavonie) vositalaridan foydalaning.

  • Akustik to‘lqinlarning odamlarning sanitariya qonunchiligi talablariga javob beradigan darajada bo‘lishi mumkin bo‘lgan joylarga tushishini kamaytirish uchun himoya qilish (himoya qilish) vositalarini yoki boshqa qo‘shimcha materiallarni qo‘llash.

  • Titrashning inson organizmiga ta’siri va undan himoyalanish. Titrash, insonga titrash bilan ishlovchi jihozlar, qurilmalar, mashina va mexanizmlar bilan kontakda bo‘lgan vaqtda ta’sir etadi. Titrashdan ko‘p holatlarda, ishlab chiqarish jarayonlarini intensifikatsiyalashda ham foydalaniladi, masalan, tuproqqa ishlov beruvchi mashinalarning qarshiligini kamaytirishda, ish unumdorligini oshirishda, don tozalash mashinalari ish sifatini yaxshilashda va h.k. Shunga bog‘liq holda titrashlar transport, transport-texnomantiqiy va texnomantiqiy turlarga bo‘linadi.

  • Texnomantiqiy titrashlar qo‘zg‘almas mashinalar, mexanizmlar va qurilmalarni ishlashi davrida hosil bo‘ladi. Insonni uzoq vaqtli titrash ta’sirida bo‘lishi ikki xil, ya’ni umumiy va mahaliy (lokal) kasalliklarni keltirib chiqaradi.

  • Umumiy kasallanish doimiy titrash sharoitida 2-4 oy ishlagandan so‘ng boshlanadi. Bunda bosh og‘rig‘i, ko‘rishni susayishi, tana haroratini oshishi, oshqozon va yurak-tomir tizimida o‘zgarishlar sodir bo‘ladi. Lokal ko‘rinishdagi kasalliklar titrashni inson tanasining ayrim a’zolariga, masalan, qo‘l, oyoq va h.k. tasir etishi natijasida kelib chikadi. Bunday vaqtda nerv va suyak-bo‘g‘im tizimi ish faoliyati buziladi, arterial bosim oshadi, muskul kuchlari va insonni og‘irligi kamayadi hamda tomirlarning tortishishi kuzatiladi.

  • Doimiy ish joylari va ishlab chiqarish binolaridagi titrashlarning me’yorlashtiriluvchi parametrlari sifatida tebranish tezligining o‘rta kvadratik miqdori va logarifmik darajasi qabul qilingan. Ular m/s yoki dB da o‘lchanadi.

  • Titrash tezligining insonga salbiy ta’sir darajasini boshlanishi V0=510-8m/s.

  • Titrash tezligi darajasining logarifmik miqdori quyidagicha aniqlanadi,



  • Lv=20lg ·V/510-8

  • bu yerda V – titrash tezligining haqiqiy miqdori, m/s.

  • Titrash tezligining logarifmik miqdori, Lw(dB):



  • Lw



  • bu yerda w – titrash tezlanishning haqiqiy miqdori, m/s2; 310-4 – titrash tezligini inson tanasiga ta’sirining sezilishini boshlanish miqdori, m/s2.

  • Har xil chastotadagi titrashlar insonga turlicha ta’sir etadi. Titrash yuzasida tik turib ishlayotgan kishiga ikki rezonans holat – 5-12 Gs va 17-25 Gs, o‘tirib ishlayotgan kishiga esa – 4-6 Gs to‘g‘ri keladi. Shuningdek, inson boshi uchun rezonans chastotasi 20-30 Gs atrofida bo‘ladi. Shu sababli, titrashning inson a’zolariga ta’sir xususiyatini va titrashning turini hisobga olgan holda titrash parametrlarining ruxsat etilgan gigienik normalari ishlab chiqilgan.

  • Titrash tezligining ruxsat etilgan eng yuqori o‘rta kvadrat miqdori – 0,2 m/s va logarifmik darajasi – 132dB bo‘lib, u o‘rta geometrik chastotasi 1 Gs ga teng bo‘lgan vertikal transport titrashlar uchun qabul qilingan.

  • Ma’muriy binolar, loyihalash idoralari, tibbiy punktlar va ish xonalariga qattiq talab qo‘yilgan bo‘lib, o‘rta geometrik chastota 63 Gs bo‘lganda titrash tezligining o‘rta kvadrat miqdori 2810-4m/s dan, logarifmik darajasi esa 75 dB dan oshmasligi talab etiladi.

  • Lokal titrashlar uchun eng katta cheklanish-titrashning o‘rta geometrik chastotasi 1000 Gs bo‘lganda, titrash tezligining o‘rta kvadrat miqdori-0,65 m/s, logarifmik darajasi esa – 102 dB ga tengdir.

  • Titrash bilan ishlovchi jihozlar bilan ishlashda ham turli xil vositalardan foydaniladi. Masalan, qo‘lni titrashdan himoyalash uchun har xil titrashdan himoyalovchi qo‘lqoplar ishlatiladi. Bunga havo yostig‘iga ega bo‘lgan va elastik materialdan tayyorlangan ushlagich misol bo‘la oladi (3.3. – rasm). Oyoqqa uzatiladigan titrashlardan himoyalanish uchun esa turli xil titrashdan himoyalovchi poyafzallardan foydalaniladi.

  • Titrash kasalligini oldini olish bo‘yicha profilaktik tadbirlar. Titrash ta’sirini kamaytirishda yuqorida ko‘rsatilgan texnik tadbirlardan tashqari profilaktik tadbirlar ham qo‘llaniladi. Buning uchun titrash bilan ishlovchi jihozlar bilan ishlashga 18 yoshga to‘lmagan, tibbiy ko‘rikdan va yo‘riqnomadan o‘tmagan shaxslarga ruxsat etilmaydi. Titrash bilan ishlovchi jihozlar ishlatiladigan xonaning harorati 160C dan kam bo‘lmasligi lozim. Agar bunday jihozlar tashqi muhitda ishlatilsa, ish joyi yonida isitiladigan va harorati 220C dan kam bo‘lmagan dam olish xonalari bo‘lishi zarur. Ishchi titrash bilan ishlovchi jihozlar bilan ishlaganda, har 1 soatda 10-15 minut tanafus qilishi va jihoz bilan ishlashning umumiy vaqti ish smenasining 2/3 qismidan ortiq bo‘lmasligi lozim. Bunda uzluksiz ishlash vaqti 1520 minutdan oshmasligi zarur. Titrashga xavfli mashinalar va jihozlar bilan ishlaganda ish vaqtidan tashqari ishlashga ruxsat etilmaydi.

  • Ish joylarining titrashga xavfliligi darajasini aniqlashda NVA-1, ISHV-1, VIP-

  • 2, VR-1 markali asboblardan, 3501 tipidagi asboblar komplektidan hamda «Bryul va

  • K’er» va RFT (Germaniya) markali asboblardan foydalaniladi.




  • Download 173,78 Kb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
  • 1   2   3   4   5   6   7   8   9




    Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
    ma'muriyatiga murojaat qiling

    kiriting | ro'yxatdan o'tish
        Bosh sahifa
    юртда тантана
    Боғда битган
    Бугун юртда
    Эшитганлар жилманглар
    Эшитмадим деманглар
    битган бодомлар
    Yangiariq tumani
    qitish marakazi
    Raqamli texnologiyalar
    ilishida muhokamadan
    tasdiqqa tavsiya
    tavsiya etilgan
    iqtisodiyot kafedrasi
    steiermarkischen landesregierung
    asarlaringizni yuboring
    o'zingizning asarlaringizni
    Iltimos faqat
    faqat o'zingizning
    steierm rkischen
    landesregierung fachabteilung
    rkischen landesregierung
    hamshira loyihasi
    loyihasi mavsum
    faolyatining oqibatlari
    asosiy adabiyotlar
    fakulteti ahborot
    ahborot havfsizligi
    havfsizligi kafedrasi
    fanidan bo’yicha
    fakulteti iqtisodiyot
    boshqaruv fakulteti
    chiqarishda boshqaruv
    ishlab chiqarishda
    iqtisodiyot fakultet
    multiservis tarmoqlari
    fanidan asosiy
    Uzbek fanidan
    mavzulari potok
    asosidagi multiservis
    'aliyyil a'ziym
    billahil 'aliyyil
    illaa billahil
    quvvata illaa
    falah' deganida
    Kompyuter savodxonligi
    bo’yicha mustaqil
    'alal falah'
    Hayya 'alal
    'alas soloh
    Hayya 'alas
    mavsum boyicha


    yuklab olish