7-masala Firma 1-tur mahsulotidan 50 dona, 2-tur mahsulotidan esa 100 dona sotsa, 50 100 daromad qiladi. Agar 1-turdan 80 dona, 2-turdan 90 dona sotsa, 78 ming so‘m daromad qilgan bo‘lar edi. Har bir mahsulotning narxini toping. Yechish

 
5-masala 
α=(Pm–MC)/Pm=1/( E
d
p
)–monopol hokimiyat Lener indeksi. 
MC topishda monopol P=MC/(1+(E
d
p
))→P*(1+(E
d
p
))=MC narx 
belgilashda foydalaniladi.
α=Pm/Pm-(MC/Pm)=1-(P+(P/ E
d
p
))/Pm=1-(Pm*(1–(E
d
p
))/Pm)=1-
(1+(E
d
p
))=1-1-(E
d
p
)- benzinga talab narxi bo‘yicha E
d
p
=-5 bo‘lsa, -
1/E
d
p
=-1/-5=0,2 
Benzin sotuvchi firmaning monopol hokimiyati 0,2 teng. 
 
 

---

69 
6-masala 
Bozorda 2 ta firma raqobatlashmoqda, ya’ni duopolist holat vujudga 
kelgan. Duopolistlarni bozor talabi chizig‘i chiziqli funksiya orqali 
ifodalanadi. 
Q=40-P yoki P=40-Q
Ikkala firmaning umumiy ishlab chiqarish hajmi Q=Q1+Q2. Ikkta 
firmaning chekli xarajati 4 ga teng: MC1=MC2=4. TR=P*Q=(40-
Q)*Q1=40*Q1-(Q1+Q2)*Q1=40*Q1-Q1
2
- Q1*Q2 
MR1=
∆
TR1/
∆
Q=40-2Q1-Q2 foydani maksimallashtirish: MR=MC 
MR1=MC1
40-2Q1-Q2=4 
20-Q1-Q2/2=2 
18-Q2/2=Q1 
Q1=18-1/2*Q2 
Xuddi shu harakat orqali ikkinchi firmaning ishlab chiqarish 
chizig‘i topiladi: Q2=18-1/2*Q1 
Ishlab chiqarish muvozanat hajmini Q1=Q2orqali topamiz. Ya’ni 
18-1/2*Q2=18-1/2Q1 
Ifodaga ko‘ra Q2=Q1ni qo‘yamiz. Ya’ni: Q1=18-1/2*Q1 
Q1+1/2*Q1=18; 3/2Q1=18; 1.5*Q1=18; Q1=12/ 
Demak, muvozanatlashgan ishlab chiqarish hajmi quyidagicha 
Q1=Q2=12. 
Q=Q1+Q2=12+12=24
Q=24 
P=40-Q=40-24=16 
Yuqoridagi muvozanat narx va muvozanat miqdor ikkala 
korxonaning raqobatlashgan holatdagi foydani maksimallashtirishi edi. 
Endi biz ikkala korxona kelishib faoliyat yuritganda, foydani 
maksimal darajaga yetkazdigan miqdorni aniqlaymiz 
MR=MC=4 
bo‘lsa 
ikkala 
firmaning 
umumiy 
daromadi 
TR=P*Q=(40-Q)*Q=40*Q-Q
2
Chekli daromad:
MR=∆TR/∆Q=40-2Q 
MR=MC=4 ya’ni 40-2Q=4 2Q=40-4 Q=18 
Ya’ni ishlab chiqarish hajmi 18ni beradigan va umumiy foydani 
maksimallashtiruvchi 
ishlab 
chiqarish 
hajmi 
kombinatsiyasini 
ifodalaydi. 
Yuqoridagi masalaning grafigini chizamiz 

---

70 
Raqobatlashgan muvozanat 
Kurno muvozanati 
Q1(Q2)