7-маъруза. Дт лойиҳалаш моделлари. Визуал моделлаштириш ва қисмларга ажратиш тамойили

7-маъруза. ДТ лойиҳалаш моделлари. Визуал моделлаштириш ва қисмларга ажратиш тамойили (модулли тамойил).
Визуал моделлаштириш
Визуал моделлаштириш (visual modeling) – моделлар ёрдамида реал дунё ғоялари ва муаммоларининг тақдим этиш усули. Модел турли хил босқичларда лойиҳани амалга оширишда қатнашадиган барча иштирокчиларга муаммони тушунишга ёрдам беради: мижозга, экспертга, аналитикка, лойиҳачига, ҳужжат муаллифига, дастурчига ва бошқаларга. Моделлаштириш зарур ресурсларни аниқ баҳолашни, режаларнинг аниқ ишлаб чиқилишини ва яратилаётган тизимларнинг самарали ишлашини таъминлайди.
Модел (model) — бу мураккаб муаммо ёки тузулма моҳиятини аҳамиятсиз тавсилотларга эътибор бермасдан тасвирлайдиган, шу билан уни янада тушунарли қиладиган абстракция. Абстракция — мураккаб нарсаларни тушунишга имкон берадиган инсоннинг асосий қобилиятларидан биридир. Инженерлар, артистлар, ҳунармандлар минг йиллар давомида маҳсулотни ёки режани дастлаб текшириш учун моделларидан фойдаланишади ва кейин уни амалга оширишга киришади. ДТ ишлаб чиқиш истисно эмас. Мураккаб тизимни қуриш учун дастлаб уни бир нечта абстракт кўринишларга ажратиш ва қабул қилинган белгилар-нотация (notation)дан фойдаланиб моделлар қуриш зарур. Кейин моделлар тизимнинг барча эҳтиёжларини қондиришига ишонч ҳосил қилинади ва моделдан амалга оширишга ўтиш учун аста-секин қисмларни қўшилади.
Моделлар бизга мураккаб нарсаларни ташкил қилиш, намойиш қилиш, тушуниш ва яратишга ёрдам беради. Улар бугун ва келажакда дастур ишлаб чиқишда қийин масалаларни ҳал қилишда ёрдам беришга мўлжалланган.
“Моделлаштириш” тушунчаси тизимнинг расмийлаштирилган тавсифини моделлар тўплами шаклида яратиш жараёнини англатади. Моделнинг мақсади саволларнинг айрим эркинликларига ҳисоботлар олиш ҳисобланади.
Визуал моделлаштириш – бу реал дунё тушунчаси ва объектини такрорлайдиган визуал абстракция ёрдамида муаммони идрок этиш усули.
Моделлар муаммоларни таҳлил қилиш, барча манфаатдор томонлар (фойдаланувчилар, предмет соҳасидаги мутахассислар, таҳлилчилар, лойиҳачилар ва б.) орасида ахборот алмашиш, ДТ ишлаб чиқиш, шунингдек ҳужжатларни тайёрлаш учун фойдали восита бўлиб хизмат қилади. Моделлаштириш талабларни тўлиқ ўзлаштиришга, тизим сифатини яхшилашга ва уни бошқариш даражасини оширишга ёрдам беради.