7 маъруза биноларни совуқ сув билан таъминлаш тизимларини гидравлик ҳисоби

3.Ички сув тармоғи учун талаб этилган босим миқдорини аниқлаш.
Шаҳар сув тармоғи билан ҳовли сув тармоқлари уланган ердаги сув босимининг қандай миқдор оралиғида бўлиши кераклигини, энг узоқда жойлашган санитар-техник жиҳоздаги сувнинг эркин босими ва барча участкалардаги йўқотилган босим, счетчикдаги ва маҳаллий қаршиликлар йиғиндиси орқали аниқлаймиз.
Ҳисоблаш ишлари қуйидаги ифода ёрдамида амалга оширилади:

бу ерда: h_ховл – ҳовли ва шаҳар қудуқлари оралиғида йўқотилган босим, м
h_тарм – ҳовли қудуғи билан бино ичидаги энг узоқдаги жихоз оралиғидаги йўқотилган босим, м.
h_эркин – энг узоқда ва энг баланда жойлашган жиҳоз учун талаб қилинадиган эркин босим (h_{эркин =} 1,5-2,0 м).
h_r – бинога сув киритиш тармоғи ўқининг белгиси ва сув юборилаётган жойдаги сув аралаштиргич ўқи белгиси орасидаги фарқ қиймати, м.
(Z_г.в-Z_вв) – шаҳар сув таъминоти ва ҳовли қудуқлари ўқлари орасидаги ер белгиси фарқи, м.
Н_ш – шаҳар сув таъминоти тармоғидаги сув босими, м.
Талаб қилинган босим қўйидаги ифода орқали аниқланади
Н = Н_геом +
Н_геом – шаҳар водопроводи ўқи билан лойиҳа қилинаётган бинонинг энг юқори қаватида жойлашган ванна аралаштиргичи ўқининг абсолют отметкаси: 39,10 + 16,00 = 57,10 м.
Шаҳар водопроводи тармоғи қувурининг белгисини аниқлашимиз учун люк қопқоғи белгисидан қувурнинг жойлашиш чуқурлигини айирамиз:
39,00 – 1,5 = 37,50 м.
Н_геом = 57,10 – 37,50 = 19,60 м.
ички водопровод системасида ва сув ўлчаш асбобида йўқотилган эркин босим (м).
Н_s = 3 м – ванна аралаштиргичи ўқидаги эркин босим (м). Шаҳар водопроводининг босими етарли эмас. Насос қурилмалари ҳосил қилиши лозим бўлган босим қуйидаги формула орқали топилади:
Н_р = Н_q – H = 43,66 – 38,00 = 5,66 м.
Бу ерда: Н – талаб қилинган босим (м);
Н_q – шаҳар водопроводи тармоғининг кафолатланган босими. Етишмаган 5,66 м босим учун насос қурилмаси танлашнинг ўрнига гидравлик ҳисобни яна бир марта бажариб, қувурларнинг диаметрларини каттасига алмаштириб чиқамиз (2^а жадвал).
Лойиҳа қилинаётган бино учун талаб қилинган босимнинг миқдорини қайта бажарилган гидравлик ҳисоб натижаси бўйича аниқлаймиз
Н = Н_геом + He,tot + H_s = 19,6 + 9,397 + 3 = 31,997 < 38,00 м
Демак шаҳар водопроводининг босими етарлик, босим кўчайтирувчи насос агрегатини танлашга хожат йўқ.