7 Ma'ruza: Axborot ma'lumot xizmati sifatini oshirishda so‘rov metodlaridan foydalangan xolda amaliy tadqiqot o‘tkazish Режа

Телефон воситасида ўтказилувчи сўровлар.Телефон орқали ўтказилувчи сўровлар юзма-юз ўтказилувчи сўровдан бир неча жиҳатлари билан фарқланиб, фойдаланувчидан жавобни шу заҳотиёқ олиш имкониятини беради. Гарчи кутубхоначи фойдаланувчини кўрмаса-да, унинг овози ва талаффузи орқали унинг қандай кайфиятда мулоқот қилаётганини ҳис қилиб туриши тайин.
Шу боис кутубхона ходими телефон орқали ёрдам бериш чоғида мулойим ва ижобий оҳангда мулоқот қилиши зарур. Шундагина ўқувчи кутубхонага ҳеч иккиланмасдан яна қайта мурожаат қила олади. Ҳар доим бўлгани каби, фойдаланувчининг саволларини чуқур тушуниб етиши ва аниқлаштирувчи саволлар орқали изланаётган маълумотаарнинг бутун мазмун-моҳиятини англаб етиш муҳим аҳамият касб этади. Мазкур масофадан туриб амалга оширилувчи мулоқот чоғида фойдаланувчини излаш жараёнидан бохабар қилиб туриш ва сукут сақланувчи вақт миқдорини имкон қадар камайтириш, айниқса, муҳим. Изланаётган маълумот топилгандан сўнг, саволга жавоб берилганини тасдиқловчи саволлар орқали фойдаланувчининг эҳтиёжи қондирилганига ишонч ҳосил қилиш лозим. Шу билан бнрга кутубхоначи жавоб топилган манбани фойдаланувчига етказиши лозим (Росс, Нильсен ва Дьюдни, 2002:127- 131). Яқинда Агосто ва Андертон томонидан ўтказилган тадқиқот натижасида шу нарса маълум бўлдики, 125 та телефон мулоқотининг 86 тасида кутубхоначи жавобни қайси манбадан олганини фойдаланувчига айтмаган. Олимларнинг фикрича, босма маҳсулот ҳақидагап кетганда «ном, муаллиф, нашриёт ва чоп этилиш йили, веб-сайтлар учун эса, муаллиф (агар бўлса) ва URL» каби маълумотлар айтиб ўтилиши лозим (Агосто ва Андертон, 2007: 52-53).
Кутубхоначилар телефондаги алоқа чоғида ҳам фойдаланувчининг жа- вобни яхшироқ тушунишига хизмат қиладиган қимматли ахборот манбаини унга етказиши мумкин.
Масалан, фойдаланувчи «Ҳозирги губернатор ким?» деган савол билан мурожаат қилганда, штатўзининграсмий веб-сайтига эга экани ва унда губернаторга бағишланган алоҳида саҳифа бор эканини маълум қилиш ва веб-сайтнинг манзилини бериш фойдадан холи бўлмайди. (Агосто ва Андертон, 2007: 49-50). Ниҳоят, барча мулоқот чоғида бўлгани каби, фойдаланувчига қўшимча маълумот керак бўлган тақдирда, бемалол қўнғироқ қилиши ёки кутубхонага келиши мумкинлигини таъкидлаб ўтиш ҳам мақсадга мувофиқ.