7-лаборатория Мавзу: МТ да ясалган кучайтиргич схемасини тадқиқ этиш Умумий маълумот
МТ кўпчилик кучайтирувчи занжирларда бошқарув элементи сифатида қўлланилади. Транзистор электиродининг кирувчи ва чиқувчи сигналлар кучланиншига уланишига кўра МТ кучайтиргичларнинг 3 та асосий схемаси мавжуд.
Умумий истокли
Умумий стокли
Умумий затворли
Ишнинг тажрибавий қисми.
Топшириқ Кучайтиргичлар асосий схемаларининг қуйидаги электр кўрсаткичлари ўлчансин ва аниқлансин.
Кучланиш бўйича кучайтириш коэффиценти vU Кирувчи қаршилик Rкир Чиқувчи қаршилик Rчиқ Кучайтиргичлар ўзгарувчи ток кучланишининг кучайтириш учун ишлатилади. С1, С2 конденсаторлар ишчи ва бошқариладиган кучланишларини эга.
6.3-расм.
Схема бўйича Умумий истокли занжир ясанг (расм. 6.3.). ўзгарувчан кучланиш учун ҳизмат қиладиган салбий тескари алоқада, Сз электролитли конденсаторни уланиш қутбларини адаштирманг.
• Синусиодал кучланиш частотасини 1 кГц қилинг ва амалдаги қийматни 200...300 мВ деб оламиз.
• RП потенсиометоридан фойдаланган ҳолда, транзисторнинг ишчи нуқтасини шундай созлангки, кучайтиргичнинг чиқишидаги кучланиш деярли ўзгармас бўлсин.
• UКир кириши ва UЧиқ чиқиш кучланишини ўлчанг, виртуал ускуналар ва отсилографдан фойдаланинг, ва уларнинг нотекис графикларини (6.4 -расм.) да ясанг. Қуйидаги нисбатдан фойдаланиб кучланиш бўйича кучайиш коэффициентини ҳисобланг:
νU=Uчиқ/Uкир
ўлчам:
mt = ... мкс/дел mUкир = …В/дел mUчиқ=…В/дел
RКир кучайтиргичнинг кириш қаршилигини аниқланг.
R(қўшимча қаршилиги) = 10 кОм резисторни кетма-кетликда кириш (А нуқта) занжирига уланг. U1 дан U2 гача оралиқда кучайтиргичнинг чиқиш кучланишини пасайишига олиб келади. Шундан кейин RКир қаршилигини қуйидаги усулда ҳисоблаш мумкин:
Rкир=Rққ/(U1/U2-1) Энди RЧиқ чиқиш қаршилигини аниқланг. Бунинг учун Rю =10 кОм юклама резисторни параллел кучайтиришнинг (С – 0 нуқта) чиқишига параллел қилиб қўшиш керак. Шу билан бирга бу ҳолат U1 дан U2гача кучайтиргичнинг чиқиш кучланишини сусайишига олиб келади. Ушбу таққослаш орқали чиқиш қаршилигини ҳисоблаш мумкин:
Rчиқ=Rю (U1/U2-1)
Умумий исток
Uкир
0,25 В, 1кГц
Uчиқ
νU
Rкир
Rчиқ
Саволлар
1. Ҳар бир элементнинг қўлланилиши ҳақида гапириб беринг.
2. Кучайтиргичнинг қанақа ҳарактеристикалари мавжуд?
3. Салбий тескари алоқа кучайтиргичлар учун нимага керак?
4.Кўпкаскадли кучайтиргичнинг кучланиш коэфитсиенти қандай аниқланади?
5. Кўпкаскадли кучайтиргичда каскадлар орасидаги алоқа қандай амалга оширилади