7 Laboratoriya mashg‘uloti. Mavzu: Ma’lumotlarni himoyalash

7 - Laboratoriya mashg‘uloti.
Mavzu: Ma’lumotlarni himoyalash.


Nazariy qism:
Kompyuter stenografiyasi istikbollari.
Kompyuter stenografiyasi rivojlanish tendensiyasining taxlili shuni ko’rsatadiki, keyingi yillarda kompyuter stenografiyasi usullarini rivojlantirishga qiziqish kuchayib bormoqda. Jumladan, ma’lumki, axborot havfsizligi muammosining dolzarbligi doim kuchayib bormoqda va axborotni himoyalashning yangi usullarini qidirishga rag’batlantirilayapti.
Boshqa tomondan, axborot-kommunikatsiyalar texnologiyalarining jadal rivojlanishi ushbu axborotni himoyalashning yangi usullarini joriy qilish imkoniyatlari bilan ta’minlayapti, va albatta, bu jarayonning kuchli katalizatori bo’lib umumfoydalaniladigan Internet kompyuter tarmog’ining juda kuchli rivojlanishi hisoblanadi. Hozirgi vaqtda axborotni himoyalashda eng ko’p qo’llanilayotgan soha bu — kriptografik usullardir. Lekin, bu yo’lda kompyuter viruslari, «mantiqiy bomba»lar kabi axborotiy qurollarning kriptovositalarni buzadigan ta’siriga bog’liq ko’p yechilmagan muammolar mavjud.



Konfidensial axborotlarni ruhsatsiz kirishdan himoyalash.
Bu kompyuter steganografiyasini ishlatish sohasi konfidensial axborotlarni himoyalash muammosini yechishda eng samarali xisoblanadi.
Internet kompyuter tarmog’ining axborot manbalarini taxdili quyidagi xulosaga kelishga imkon berdi, ya’ni hozirgi vaqtda stenografik tizimlar quyidagi asosiy masalalarni yechishda faol ishlatilayapti:

1. 
   Dasturiy ta’minotni niqoblash;
   
2. 
   Konfidensial axborotni ruhsat etilmagan-kirishdan himoyalash;
   
3. 
   Monitoring va tarmoq zaxiralarini boshqarish tizimlarini yengish;
   
4. 
   Intellektual egalikning ba’zi bir turlarida mu alliflik huquqlarini himoyalash.
   

Ushbu muammolarning yechimi ochiq kalitli tizimlarda o’z aksini topdi.
Ochiq kalitli asimmetriyali tizimda ikkita kalit qo’llaniladi. Biridan ikkinchisini xisoblash usullari bilan aniqlab bo’lmaydi.Birinchi kalit axborot jo’natuvchi tomonidan shifrlashda ishlatilsa, ikkinchisi axborotni qabul qiluvchi tomonidan axborotni tiklashda qo’llaniladi va u sir saqlanishi lozim. Ushbu usul bilan axborotning mahfiyligini ta’minlash mumkin. Agar birinchi kalit sirli bo’lsa, u holda uni elektron imzo sifatida qo’llash mumkin va bu usul bilan axborotni autentifikatsiyalash, ya’ni axborotning yaxlitligini ta’minlash imkoni paydo bo’ladi.