7. Кўп қатламли нефть ва нефтгаз конларини ишлатиш. Режа: Кўп қатламли конларда ишлатиш обектларини ажратиш

7.2. Кўп қатламли конларни ишлатиш тизимари.

Кўп қатламли конларни ишлатишда учта тизим мавжуд бўлиб, булар: “юқоридан пастга”, “пастдан юқорига” ҳамда “бир вақтда икки ва ундан ортиқ қатламларни ишлатиш” тизимлари.

«Юқоридан пастга» ишлатиш тизимида – юқоридаги қатлам ишлатилиб бўлингач чуқурроқдаги кейинги қатлам ишга туширилади. Бу ишлатиш тизимидан асосан зарбли бурғилаш усули билан қудуқларни бурғилаш даврларида қўлланилган.
Ҳозирги вақтда «юқоридан пастга» тизими чуқур бўлмаган, кам ўтказувчанликка эга бўлган ҳамда бу қатламни бурғилаб ўтишда бурғилаш эритмасининг ютилиши содир бўлмаган (ёки пастки қатламлар самарадорлиги кам бўлган, пастки қатламларни бурғилаш учун қўшимча сарф харажатлар талаб этиладиган) ҳолларда қўлланилади.
Пастдан юқорига қараб ишлатиш тизими. Қатламлар кетма-кет навбат билан пастки қатлам ишлатиб бўлингач, кейинги юқори қатлам ишга туширилади, қайсики бошланғич ишлатилган қатлам асосий (базис) қатлам дейилади. Асосий қатлам қатламнинг юқори маҳсулдорлигига, маҳсулотнинг таркибига.

Расм. 7.1.

А,Б – қудуқлар; 1,2,3 – маҳсулдор қатламлар

Пастдан юқорига қараб ишлатиш тизими. Қатламлар кетма-кет навбат билан пастки қатлам ишлатиб бўлингач, кейинги юқори қатлам ишга туширилади, қайсики бошланғич ишлатилган қатлам асосий (базис) қатлам дейилади. Асосий қатлам қатламнинг юқори маҳсулдорлигига, маҳсулотнинг таркибига, қатламнинг чуқур ўрганилганлигига боғлиқ бўлиб, қудуқларни тез ва сифатли бурғилаб ўтиш учун қулай шароитга эга бўлиши керак

Бир вақтнинг ўзида икки ва ундан ортиқ қатламларни ишлатиш тизимида бир қанча ишлатиш усуллари мавжуд бўлиб, булар – бир қаторли ва кўп қаторли ишлатиш усуллари. Бу усулларни қўллаш учун қатламларни бурғилашни тез суръатлар билан амалга ошириш мавжуд бўлган ҳолларни талаб этади. Ҳозирги кунда технология ривожланиб қатламларни бир вақтда ишлатиш имкониятлари кенгайиб бормоқда. Бир – бирига номутаносиб(гидродинамик параметрлар бир – биридан фарқланадиган) қатламларни бир вақтда ишлатишда асосан уларни ажратиш мақсадида пакерлардан фойдаланилади. Қуйидаги расмларда икки ва ундан ортиқ қатламларни ишлатишда қудуқ туби конструкцияси ва қудуқ усти жиҳозланишикелтирилган.