7-amaliy mashg‘ulot. Ventilyasiya tizimidagi xavo almashinuvi sarfini xisoblash. Havoni almashinuvi

7-amaliy mashg‘ulot. Ventilyasiya tizimidagi xavo almashinuvi sarfini xisoblash.


Havoni almashinuvi (Havoni aralashish jarayoni). Havo almashinishi deb xonada zararlangan havoni qisman yoki to‘liq toza atmosfera havosi bilan almashinuviga aytiladi.
Xonaga berilayotgan havo sarfini bir necha yo‘l bilan aniqlash mumkin: me’yorlangan karraligi va me’yorlangan solishtirma sarfi bo‘yicha hisoblash. Berilayotgan havo sarfini QMQ 2.04.05-97. me’yoriy hujjatni 15-son va 17-son ilovada muvofiq ravishda va sanitariya me’yorlarini yoki portlash – yong‘in havfsizligi me’yorlarini ta’minlash uchun zarur bo‘lgan miqdorlarning kattasini qabul qilgan holda hisoblash yo‘li bilan aniqlash lozim.
Xonaga berilayotgan havo miqdorini hisobiy usul bilan hisoblash.
Yilning issiq va sovuq davrlari uchun havo almashinishi L, m³/soat, kirayotgan va chiqayotgan havoning zichligi 1,2 kg/m³ da teng deb olinganda quyidagi formulalar bilan aniqlanadi:
a) oshkora issiqlik ortiqlig‘i bo‘yicha
, m³/soat (5.1)
b) ajralib chiqayotdan zararli moddalarning massasi bo‘yicha
, m³/soat (5.2)
v) namlikni ortiqligi bo‘yicha
, m³/soat (5.3)
d) to‘lik issiqlikni ortiqlig‘i bo‘yicha
, m³/soat (5.4)
(5.1) va (5.4) formulalardan xonalarda mahalliy so‘rma tizimlar mavjud bo‘lganda foydalanish mumkin. Jamoat binolarni asosiy xonalarida so‘rma ventilyasiyaga ehtiyoj yo‘q. Bunda (5.1) va (5.4) formulalar o‘zgaradi va quyidagi ko‘rinishda bo‘ladi:
, m³/soat (5.5
, m³/soat. (5.6)
Xonada bir vaqtda issiqlik va namlik ajralishi ro‘y berganda hisobiy havo almashuvi miqdori I-d diagramma yordamida quruq havoni entalpiyasini va tarkibiy namligini o‘zgarishini hisobga olib aniqlanadi. Xonadagi havo holatini o‘zgarishini ko‘rsatgichi bu burchak koeffitsienti , uning qiymati quyidagicha topiladi:
, kJ/kg, (5.7)
ya’ni, xonadagi ortiqcha issiqlikning Q_T ortiqcha namligini W nisbati.
5.1. Misol: Toshkent shahrida joylashgan administrativ binoning bitta ishlash xonasi uchun kerakli havo miqdorini aniqlash kerak. Xonaning o‘lchamlari 6x6x3 m. Xonaga ajralib chiqayotgan ortiqcha issiqlik oqimi Q_T=2400 Vt, namlik miqdori W = 0,92 kg/soat. Xonadagi havoning parametrlari t_i=26 ⁰S, nisbiy namligi _i=44%, entalpiyasi I_i=51,2 kJ/kg. Xonaga oqib keluvchi havoni parametrlari t_o=13 ⁰S,
Echim: 1) Burchak koeffitsientini topamiz:

2) I-d diagrammada ichki havoni I (t_i=26 ⁰S, I_i=51,2 kJ/kg.) nuqtasini belgilaymiz va shu nuqtadan burchak koeffitsienti 9390 kJ/kg soniga mos parallel chiziqni t_o=13⁰S ga teng izoterma chizig‘i bilan kesishguncha o‘tkazamiz va O nuqtasini topamiz (5.1-rasm). Bu nuqta xonaga oqib keluvchi havoni parametrlarini belgilaydi, ya’ni I_o=34 kJ/kg, _i=85 %,