7-Amaliy mashg’ulot. Hisoblagichlar, triggerlar va summatorlarni tanlash usullari, ularning xatoliklarini baholash

7-Amaliy mashg’ulot. Hisoblagichlar, triggerlar va summatorlarni tanlash usullari, ularning xatoliklarini baholash.

Ikkita «VA» yoki ikkita «YOKI» elementlarini o’zaro teskari aloqa sxemasi bo’yicha ulash orqali xotira elementi ­ triggerni hosil qilish mumkin.

19­rasm. Trigger ulanish sxemasi

Trigger ­ bir razryadli ikkilik axborot (“0” yoki ”1”)ni saqlaydigan xotira elementi. Mantiqiy elementlardan farqli ravishda trigger ichki holatga - xotiraga ega. Triggerlar ikkita chiqishga: 1) Q - to’g’ri chiqish. 2) - inkorli chiqishga ega.
Triggerlarning «1» holatiga to’g’ri chiqishdagi (Q) signalning yuqori holati «1», inkorli chiqishidagi ( ) signalning past holati «0» to’g’ri keladi. Trigger qurilmasining kirishlari informatsion va yordamchi (boshqaruvchi) kirishlarga bo’linadi. Informatsion kirishlaridagi signallar trigger holatini boshqaradi, yordamchi kirishlardagi signallar esa tirggerni talab qilingan holatga oldindan o’rnatish uchun, hamda ularni sinhrosignal bilan ta`minlash uchun hizmat qiladi. Trigger kirishlarining soni uning strukturasiga va boshqariladigan vazifalariga bog’liq.. Triggerning informasion kirishlari S, R, J, K, D, T simvollari orqali belgilanishi qabul qilingan, boshqaruvchi kirishlar esa C, V simvollar bilan belgilanadi.
Triggerning sxematik belgisi 20-rasmda ko’rsatilgan. Bu yerda S, R- informasion kirishlarni, Q va - chiqishlarni belgilaydi.

Aytaylik trigger «0» holatda (Q=0, =1) va R, S kirishlarda «0» signali berilgan bo’lsin. Bunda triggerning holati o’zgarishsiz qoladi. Haqiqatdan ham chiqishdagi «1» signal birinchi YOKI elementining kirishiga ulangan. Ushbu element chiqishi R=0 ni e`tiborga olgan holda «1» signalga ega bo’ladi va ikkinchi element INKOR kirishiga ulangan, natijada bu elementning chiqishida va Q chiqishda avvalgidek «0» signal bo’ladi. Ikkinchi INKOR elementining chiqishidan «0» signal uchinchi element YOKI kirishlaridan biriga ulangan, uning ikkinchi S kirishiga «0» signal beriladi natijada uchinchi element YOKI chiqishida ham «0» signal hosil bo’ladi. Bu signal to’rtinchi element INKOR chiqishida «1» signal hosil bo’ladi. Natijada triggerning “0” holati tasdiqlanadi (Q=0, =1).