7-amaliy ishi mavzu

13-rasm(Atlas mundarijasi)
Atlasning so’ngi betide esa xaritalarni topishimi osonlashishi uchun tayyorlangan mundarijani ko’rishimiz mumkin.Unda xaritalarning nomlari masshtab va betlari bilan tasvirlab berilgan.Bundan ko’rishimiz mumkinki 6-sinf materiklar va okeanlar tabiiy geografiyasi atlasida turli masshtabdagi xaritalar tasvirlangan bo’lib,ular 1:80 000 000; 1:120 000 000;1:300 000 000; 1:50 000 000; 1:35 000 000; 1:25 000 000; 1:35 000 000; 1:65 000 000; 1:75
000 000 shu kabi masshtabdagi xaritalardan tashkil topan.(13-rasm)

Atlasdagi xaritalarning asosiy qismi konusli proyeksiya va o'rta masshtabda tayyorlangan. Tabiiy haritada joy relyefi, gidrografik obyektlari, aholi punktlari va aloqa yo'llari, tabiiy xususiyatlari haqida umumiy ma'lumotlar berilgan. Mavzuli xaritalarda geografik asos xarita mazmuniga muvofiq tanlangan. Tavirlash usullari hodisaning tarqalish xususiyati, turi, ko'lami va ma'lumotlar shakliga ko'ra tanlangan.
Atlasning 2-3 betlarida “Dunyoning tabiiy xaritasi” tasvirlangan (14-rasm)
14-rasm (Dunyoning tabiiy xaritasi)
Xarita mazmuniga ko’ra umumgeorafik xarita bo’lib u konusli proeksiyada ishlangan. Proyeksiya, masshtab, geografik koordinatalar to'ri va komponovka xarita matematik asosini tashkil etadi. Xaritada kartografik tasvirni hududning relyefi, gidrografik obyektlari, aloqa yo'llari va siyosiy-ma'muriy bo'linishni ifodalovchi grafik vositalar tashkil etadi. Xarita ko'rgazmaliligini oshirish maqsadida gorizontallar orasi rang bilan qoplangan va xarita gipsometrik shkala bilan jihozlangan. Gorizontallar joydagi nisbiy balandlik va nishablik o'zgarishiga muvofiq o'tkazilgan. Ranglar relyefning tabiiy xususiyatiga ko'ra tanlangan. Chiziqli gidrografik obyektlar chiziqli belgilar usulida tasvirlangan. Kartometrik jihatdan obyektlar joydagi uzunligi xarita masshtabida ifodalangan.
Xarita mayda masshtabli bo’lib, uning masshtabi 1:80 000 000. Ya’ni 1 santimetrda 800 km ni tashkil etadi.Xaritaning pastki qismidan keltirib o’tilgan.(15-rasm)
15-rasm (Xaritaning masshtabi)
Xaritaning legendasida esa, quruqlik va dunyo okeani maydonlarining taqsimlanishi,quruqlik maydonining materiklar bo’yicha taqsimlanishi va dunyo okeanida suv maydonininf taqsimlanishi kabi statistik ma’lumotlar ranglar yordamida tasvirlab berilgan.(16-rasm)