7-amaliy ishi mavzu

16-rasm (Quruqlik va dunyo okeani maydonlarining taqsimlanishi)

17-18-rasmlar

Bundan tashqari xaritada harakatdagi belgilar usuli yordamida strelkalar bilan okean va dengizlarning oqimlari qizil hamda ko’k strelkalar yozrdamida tasvirlab berilganini ham ko’rishimiz mumkin bo’ladi.(17-18-rasmlar)
Xaritaning pastki qismida hududning relyefni chuquqrliklar va balandliklar shkalasini metrlarda ranglar yordamida tasvirlanganini ham ko’rishimiz mumkin bo’ladi.(19-rasm)

19-rasm(Xaritaning giprometrik shkalasi tasvirlangan rasm)
Yer yuzining relyefi masalan, ustma-ust rang berish bilan tasvirlanadi. Bunda, 0 m dan 200 m gacha baland bo‘lgan pasttekisliklar yashil rangga, 200 dan 500 m gacha baland bo‘lgan qirlar och jigarrangga bo‘yaladi. Har bir rang qanday balandlikni bildirishi xaritaning pastki qismidagi jadvalda beriladi. Bunday jadval balandliklar shkalasi deb ataladi.
Balandliklar shkalasidan foydalanib, hududning har bir nuqtasining balandligini aniqlasa bo‘ladi. Chuqurliklar shkalasi ham shunday tuzilgan.Ba'zi bir tog‘ cho‘qqilarining balandligi, ayrim okean botiqlarining chuqurligi xarita va globuslarda metr (raqam) bilan ko‘rsatib qo‘yiladi.



Xulosa
Men bu amaliy ishda geografik atlarlarni o’rganish davomida 6 sinf maktab o’quvchilari uchun ishlangan atlasni o’rganib chiqib uni tahlil qilishga harakar qildim.Uning ustki qismi,mundarijasi,shartli belgilar majmui ya’ni legendasini rasmlar yordamida yoritib berdim.Bundan tashqari atlasdagi dunyoning tabiiy xaritasini ham to’liq tahlil qilishga harakat qildim.Xulosa sifatida shuni aytish mumkinki, atlas keng foydalanuvchlar qatlamiga mo'ljallanganligi uchun tushunarli, sodda, foydalanish uchun qulay shaklda tayyorlangan. Xaritalar mazmuni u qadar murakkab emas. O'qiluvchanligi yuqori. Tasvirlash usullari va vositalari to'g’ri tanlangan. Xaritalar bir-biri bilan bog’liq holda, bo'linmas, yaxlit kartografik asarni tashkil etadi. Bo'limlarga birlashtirilgan xaritalar ham o'zaro bog’liq va bir-birini to'ldiradi. Asosiy va qo'shicha ma'lumotlar kerakli shaklda va aniqlikda taqdim etilgan. Xaritalar atlasning yagona dasturiga asosan jihozlangan va bezak berilgan. Atlas muqovasi, bo'limlarning kirish qismlarini bezashda tasvirlanayotgan hududning o'ziga tabiiy sharoiti, tabiati, iqtisodiyoti va xo'jaligini ifodalovchi grafik vositalardan foydalanishga harakat qilingan. Mavzuga oid fotosuratlardan ham maqsadga muvofiq foydalanilgan.


FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1. Buxoro viloyati o'lkashunoslik atlasi. Toshkent - 2014.
2. Mirzaliev T. Musaev I. Kartografiya. Kasb-?unar kollejlari uchun o'quv qo'llanma. - “Ilm ziyo”. Toshkent - 2007.
3. Mirzaliyev T. Safarov E. Egamberdiev A. Qoraboev J. Kartashunoslik. Oliy ta'lim muassasalari uchun darslik. - “CHo'lpon” NMIU. Toshkent - 2012.
4. Safarov E. Prenov SH. Mo'minov A. Topografiya, kartografiya va GAT tehnologiyalari. - “Sano-standart”. Toshkent - 2018.
5. 6-sinf Atlasi