7-Амалий машғулот. Портландцементнинг кимёвий таҳлили

7-Амалий машғулот. Портландцементнинг кимёвий таҳлили
Клинкернинг кимёвий таркибини билиш ундаги тўртта асосий минераллар таркибини ҳисоб-китоб йўли билан аниқлаш учун талаб қилинади. Бу минераллар: учкальцийли силикат 3СаОSiO₂, иккикальцийли силикат 2 СаОSiO₂ • , учкальцийли алюминат 3 СаО Al₂O₃ ва тўрткалцийли алюмоферрит3 СаО Al₂O₃ Fe₂O₃. Клинкернинг минерологик таркибини ҳисоблаш учун бу минералларни ҳосил қилувчи СаО, SiO₂ , Al ₂O₃ ва Fe₂O₃ тўртта бошланғич окисларнинг ундаги таркибини билиш зарур. Шунингдек клинкердаги сульфатлар(SO₃) миқдорини ҳам билиш тавсия қилинади.
Портланцемент учун гидравлик қўшимчалар миқдори аҳамиятга эга, чунки улар бир қатор техник хусусиятларига таъсир кўрсатадилар; айримлари хусусиятларни яхшилайди (масалан, сувга чидамлиликни оширади, экзотермияни пасайтиради), бошқалари эса хусусиятларни ёмонлаштиради қотиш тезлигини, совуқга чидамлиликни, хавога чидамлиликни пасайтиради. Бу эса цементдаги гидравлик қўшимчалар миқдорини назорат қилиши заруриятини туғдиради.
Портландцементнинг тўлиқ кимёвий таҳлили ҚМҚ бўйича амалга оширилади. Шу билан бир қаторда, изланишлар амалиётида жуда ишонч ва катта эффект билан клинкер ва цементнинг кимёвий таҳлил усуллари қўлланилмоқда, бу эса цемент ишлаб чиқариш технологик жараёнини назорат қилиш ва цемент сифатини олдиндан бахолаш учун алоҳида аҳамиятга эга. Фотоколориметрик ва трилонометрик усуллар ва тезкор усуллардир.
Клинкернинг тезкор кимёвий таҳлилининг учта усули ишлаб чиқилган:
1) SiO₂, Al₂O₃ ва Fe₂O₃ни фотоколориметрик усул билан, магний окиси миқдори эса(СаО+ MgO) –СаО фарқи бўйича,
2) SiO₂ни фотоколориметрик усул билан, СаО, Al₂O₃, Fe₂O₃ ва MgO ни трилонометрик усул билан,
3) СаО, Al₂O₃, Fe₂O₃, СаО+ MgO йиғиндисини трилонометрик усул билан коогуляция усуллари билан.
Усулларини кўриб чиқамиз.