7 – Mavzu. Bozor segmentatsiyasi va tovarni bozorda pozitsiyalashtirish

7 – Mavzu. Bozor segmentatsiyasi va tovarni bozorda pozitsiyalashtirish
1

• Bozor segmentatsiyasi mohiyati va uning ahamiyati

2

• Bozor segmentatsiyasi xususiyatlari

3

• Bozor segmentatsiyasi turlari

1-маъруза машғулоти
1. Bozor segmentatsiyasi mohiyati va uning ahamiyati
Bozor segmentatsiyasi-xaridorlarning tovarlarni sotib olishdagi xulq-atvorlari, talabi va tovarlarga munosabatidagi xususiyatlariga qarab guruxlarga ajratish.
Bozor segmenti - bu boshqa guruhlardan farq qiluvchi, o‘xshash belgilariga ega bo’lgan iste’molchilarning kichik guruhidir.
Bozor segmentatsiyasining maqsadi cheklangan manbalardan foydalanish; boshqacha qilib aytganda, marketing, narx belgilash, tarqatish, mahsulot va reklama elementlari turli xil mijozlar guruhlarining o‘ziga xos ehtiyojlarini qondirish uchun yaratilganligini anglatadi.
Bozor segmentatsiyasi xaridorlarning talabiga muvofiq tovarni taklif etilishini va tovarga talabni qat’iyligini ta’minlaydi.
Richard S. Tedlou (1990) bozor segmentatsiyasi evolyutsiyasining to’rt bosqichini belgilab beradi:
1. parchalash (1880-yillargacha); 2. birlashtirish yoki ommaviy marketing (1880 - 1920-yillar); 3. segmentatsiya (1920-1980-yillar) 4. Gipersegmentatsiya (1980-yillardan keyin)
Максадли сегментни танлаш куйидаги кетма-кетликда туриши тавсия этилади:
сегмент улчамини ва уни узгариш (усиш, камайиш) тезлигини урнатиш
сегментни жалб этувчанлик тузилишини тадкик этиш
узлаштираётган сегмент максадини ва ташкилот ресурсларини аниклаш
Мақсадли бозор сегментларини танлаш
2. Бозор сегментацияси хусусиятлари
Бозорни сегментлаш, бозорни урганишнинг асосий усулидир.Унинг ердамида бозор (унинг таркибий кисмлари) сегментларга булинади.
Бозор сегменти-бу истеъмолчилар, товарлар, ракобатчиларнинг шундай ажратилган кисмики , улар учун умумий хусусиятлар хосдир.
Бозорни тугри сегментлаш, шу сегментнинг специфик эхтиежларига катъий риоя килинган холда кам харажатлар билан товар етказиб беришни тугри ташкил килишдан иборатдир.
Birinchi gurux, eng yuqori daromadga ega bo’lgan xaridorlar, amalda ular jami xaridorlarning 10% ini tashkil etadi. Ular eng oliy navli tovarlarni xarid etadilar, xarid quvvati hamda o’z guruhi izzat nafsi bunga imkon beradi. Bunday guruhlar har bir mamlakatda bor, ularning daromad miqdori shu mamlakatning umumiy boyligiga bog’liq bo’ladi.