7- amaliy mashg’ulot Mavzu: Ma’lumotlarni tasvirlash usullari. Ishdan maqsad

7- amaliy mashg’ulot


Mavzu: Ma’lumotlarni tasvirlash usullari.


Ishdan maqsad: Tarmoqda uzatilayotgan va qabul qilinayotgan ma’lumotlarni tasvirlash usullarini o’rganish.


Ishning nazariy qismi: Ma’lumotlarni kompyuter xotirasida ifodalash uchun, ularni maxsus kodlar yordamida almashtirish ishlarini bajardi zarur. Umumiy olganda to’rtta sanoq tizimi mavjud bo’lib,
bular:

• 
  ikkilik sanoq tizimi- 0,1 sonlari bilan ishlaydi;
  
• 
  sakkizlik sanoq tizimi – 0,1,….7 sonlari bilan ishlaydi;
  
• 
  o’nlik sanoq tizimi- 0,1,2,….9 sonlari bilan ishlaydi;
  
• 
  o’n oltilik sanoq tizimi – 0,1,2,….9,A,B,C,D,E,F sonlari bilan ishlaydi.
  

Bir sanoq tizimidagi sonlarni ikkinchi sanoq tizimida ifodalash mumkin. Kompyuterning mashina kodi deb 0,1 sonlari bilan ifodalashga aytiladi.
Bir sanoq tizimidan ikkinchi sanoq tizimiga o’tish “kodlash” deyiladi. Umumiy tarzda, o’nlik sanoq tizimidan ikkilik sanoq tizimiga o’tkazishga misol:

123 2 123 8

122 61 2 120 15 8
1 60 30 2 3 8 1
1 30 15 2 7
0 14 7 2
1 6 3 2
1 2 1
1 123₁₀=173₈
Strlka yo’nalishi bo’yicha o’qiladi, demak: 123₁₀=1111011₂
Ikkilik sanoq tizimidan o’nlik sanoq tizimiga o’tkazish uchun quyidagi jarayon bajariladi:

6 5 4 3 2 1 0

1 1 1 1 0 1 1₂=1*2⁶+1*2⁵*1*2⁴+1*2³+0*2²+1*2¹+1*2⁰=64+32+16+8+2+1=123₁₀

2 1 0
1 7 3₈= 4 3 2 1 0

1 1 0 1 0=1*8


Ishning bajarilish tartibi:

1. 
   Variant tanlash.
   
2. 
   Birilgan sonlarni ikkilik, sakkizlik sanoq tizimida kodlantiring.
   
3. 
   Hosil bo’lgan ikkilik, sakkizlik sanoq tizimidagi sonlarni o’nlik sanoq tizimiga o’tkazing.