7- §. Mustahkamlik nazariyalari haqida tushuncha



Download 157,73 Kb.
Pdf ko'rish
bet2/3
Sana16.03.2022
Hajmi157,73 Kb.
#497130
1   2   3
Bog'liq
J5v0UEHTxNdOj8tHThZT1JPquht1L3nzTm4Uh00c

z
y
z
y
z
ekv
(5.35) 
Xususiy holda, ya’ni 
σ
y
=0 
bo‘lsa, 
[ ]
σ
τ
σ
σ

+
=
2
2
3
z
z
ekv
(5.36) 
bo‘ladi. 
Sof siljish holatida esa mustahkamlik sharti 
[ ]
σ
τ
σ

=
3
ekv
(5.37) 
bo‘ladi. 
Energetik mustahkamlik nazariyasi ko‘proq plastik materiallar 
uchun qo‘llaniladi va u uchinchi nazariyaga yaqin natijalarni beradi. Bu 
holni (5.33) va (5.35)larni bir-biri bilan solishtirib ham ko‘rish mumkin. 
4. O. Mor tomonidan taklif etilgan mustahkamlik nazariyasida, 
kuchlanish holatining xarakteristikalari sifatida qaralayotgan yuzada 
hosil bo‘ladigan eng katta urinma va normal kuchlanishlar olinadi. 
O. Mor mustahkamlik nazariyasiga ko‘ra tekis kuchlanish holatida 
mustahkamlik sharti quyidagicha ifodalanadi: 


143
(
)
(
)
[ ]
σ
τ
σ
σ
σ
σ
σ

+
+
+
+
+

=
2
2
4
2
1
2
1
z
y
z
y
z
ekv
k
k
(5.38) 
Xususiy holda, ya’ni 
σ

=
0 bo‘lsa 
[ ]
σ
τ
σ
σ
σ

+
+
+

=
2
2
4
2
1
2
1
z
ekv
k
k
(5.39) 
bo‘ladi. 
Plastik materiallar uchun 
îêñ
ch
îq
k
σ
σ
.
=
. Bu yerda 
σ
oq.ch
– cho‘zilishda 
oquvchanlik chegarasidagi kuchlanish,
 
σ
oq.s 
– siqilishda oquvchanlik 
chegarasidagi kuchlanish. 
Mo‘rt materiallar uchun 
s
v
ch
v
k
.
.
σ
σ
=
ga teng bo‘lib, 
σ
v.ch 
– 
cho‘zilishdagi vaqtinchalik qarshilik, 
σ
v.s
– siqilishdagi vaqtinchalik 
qarshilik. 
Agar 
σ
oq.ch 

σ
oq.s 
va 
k = 1
bo‘lsa (5.38), (5.39) ifodalar (5.33) va 
(5.34) ifodalar bilan ustma – ust tushadi. 
Misol:
Cho‘zilishga ishlayotgan sterjenning qiya kesimida 
yotuvchi nuqtaning kuchlanish holatini ko‘ramiz (4.20-rasm). (4.16) 
ifodadan ma’lumki, eng katta normal va urinma kuchlanishlar 
σ
α

τ
α
,
sterjenning bo‘ylama o‘qiga 
45
0
 
burchak ostida yotgan kesimda hosil 
bo‘lar edi. «Qiya» tekislikka nisbatan 
90
0
burchak ostida kesim o‘tkazib 
(5.9a-rasm), hosil bo‘lgan elementar yuzachani ajratib olamiz (5.9b-
rasm). Bu yuzachani qirralariga 
σ
α

τ
α
,
kuchlanishlar ta’sir qiladi. 
5.9-rasm. Cho‘zilish deformatsiyasida qiya kesimlardagi kuchlanishlar: 
a) sterjendan qiya kesimlar orqali ajratib olingan element; b) elementar yuzachaga 
ta’sir etayotgan kuchlanishlar.


144
Bu holda (5.9b-rasm) bosh yuzachalar, kesib olingan yuzachaga 
nisbatan 
45
0
burchak ostida joylashgan bo‘lib, ulardan biri sterjen 
ko‘ndalang kesimida yotadi. Shuning uchun bosh kuchlanish 
(
)
σ
σ
σ
σ
σ
σ
τ
σ
σ
σ
σ
σ
=
+

+
+
=
+

+

=
2
2
2
1
)
5
,
0
(
4
)
5
,
0
5
,
0
(
2
1
2
5
,
0
5
,
0
4
2
1
2
z
y
z
y
z
bo‘ladi. 
Mustahkamlikning birinchi nazariyasiga asosan 
σ
ekv
 = 
σ
1
 = 
σ
bo‘lib, bu holda mustahkamlik sharti 
σ
 

 
[
σ
] ko‘rinishga ega bo‘ladi. 
Uchinchi mustahkamlik nazariyasiga asosan 
(
)
σ
σ
σ
σ
τ
σ
σ
σ
=
+

=
+

=
2
2
2
2
)
5
,
0
(
4
)
5
,
0
5
,
0
(
4
z
y
z
ekv
bo‘lib, mustahkamlik sharti bu holda ham oldingi natija bilan bir xil 
bo‘ladi. 
To‘rtinchi mustahkamlik nazariyasiga asosan
(
)
σ
σ
σ
σ
τ
σ
σ
σ
87
,
0
)
5
,
0
(
3
)
5
,
0
5
,
0
(
3
2
2
2
2
=
+

=
+

=
z
y
z
ekv
bo‘lib, bu yerda birinchi va uchinchi mustahkamlik nazariyasida olingan 
natijadan kamroq natija kelib chiqadi. 
Sterjenning qiya kesimi uchun, turli xil mustahkamlik nazariyalari 
asosida aniqlangan ekvalent kuchlanishlarning qiymatidan ko‘rinib 
turibdiki, 
σ
ekv
ning qiymati, sterjen ko‘ndalang kesimida hosil 
bo‘ladigan normal kuchlanishga teng yoki undan kichik bo‘lar ekan. Bu 
holat, sterjenning buzilishi ko‘ndalang kesim tekisligi bo‘ylab bo‘lishi 
mumkinligi haqidagi farazning to‘g‘riligini tasdiqlaydi. 

Download 157,73 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish