6-variant Jamiyat hayotida sotsial institutlarning o’rni va roli. Sotsiologiyada sotsial institut tushunchasi. Sotsial institut belgilari. Sotsial institutning asosiy vazifalari. Sotsial institut turlari

Sotsial (ijtimoiy) institutlarning (o‘ziga xoC) belgilari:

1. Insonlar (yangi avlod) ijtimoiylashuvi, umumjamiyat manfaatlari muvofiqlashuvi, ijtimoiy faoliyat va xulq-atvor shakllari, malaka me’yorlarini berish mezoni.

2.Iqtisodiy, ijtimoiy, siyosiy, madaniy, milliy, diniy qadriyat, urf-odatlardan foydalanishda uzluksizlik va vorislikka asoslanadi.

3.Ijtimoiy institut tabiati, shakllari, tashkillashtirilishi, tarixiy o‘ziga xos jihatlari, o‘tmish va jamiyatning o‘z chuqur xususiyatlari bilan belgilanadi.

4.Geografik tabiiy-iqlim va milliy-etnik omillar bilan harakterlanadi.

5.Jamiyat ehtiyojlari, hudud ijtimoiy hayoti muayyan sohali, kishilar jamoasi va ayrim fuqarolar uchun xizmat qiladi.

6.O‘z ijtimoiy sifatlari bilan farqlanadi.

7.Jamiyat hayotining madaniy-ma’naviy, oilaviy-maishiy va boshqa sohalarini qamrab oladi.

8.Iqtisodiy-ijtimoiy institutlar ishlab chiqarish aloqalarini ta’minlash bilan birga, ularni jamiyatning siyosiy, ma’naviy va boshqa sohalari bilan bog‘laydi.

9.Siyosiy ijtimoiy institutlar jamiyatda siyosiy manfaatlar, munosabatlar va an’analarni jamlangan shaklda namoyon etadi.

Jamiyatning iqtisodiy, siyosiy, ma’naviy, huquqiy va xalqaro qoidalariga xos bo‘lgan sotsial institutlarni ajratib ko‘rsatish mumkin. Siyosiy institutlar muayyan hokimiyat mavjudligini, iqtisodiy institutlar esa moddiy ne’matlarning ishlab chiqarilishini, taqsimlanishini ta’minlaydi. Jamiyatning muhim institutlaridan biri oila hisoblanadi. Uning faoliyati (ota-onalar va bolalar o‘rtasidagi tarbiya usullari) huquqiy va ijtimoiy normalar bilan belgilanadi. Bundan tashqari jamiyatda bir qator ijtimoiy-madaniy institutlar (maorif, sog‘liqni saqlash tizimlari, madaniy-tarbiyaviy muassasalar, fan va din institutlari) amal qiladi.