6-Topshiriq Vazifa

6-Topshiriq

Vazifa: Ma‘lumotlar, karta va atlaslardan foydalanib, ―Yoqilg‗i-energetika sanoati‖ birlamchi boyliklardan foydalanish jadvalini tuzing. Yoqilg‗i tarmoqlari tarqalgan mamlakatlar aniqlab jadval tuzing.

1. 
   Ko‘mir-Qozog'iston,O'zbekiston.
   
2. 
   Neft-Qozog'iston,O'zbekiston,
   
3. 
   Tabiiy gaz-Turkmaniston,Qozog'iston.
   
4. 
   Oltin-O'zbekiston
   
5. 
   Polimital rudalari-Qozog'iston,Qirg'iziston.
   
6. 
   Utin va torf-Qozog'iston,O'zbekiston
   
7. 
   Gidro energiya-Tojikiston,Qirg'iziston,Qozog'iston.
   

Vazifa:iqtisodiy karta va atlaslardan foydalanib Markaziy Osiyoda eng yirik qora va rangli metallurgiya rayonlarini yozuvsiz kartaga tushiring va nomini yozing.

Rangli metall konlari Qozog‘iston past tog‘larida, Òyanshan va Pomir tog‘larida, Markaziy Qizilqum past tog‘larida tarqalgan (Olmaliq, Jezqazg‘an, Muruntov, Uchquloch va b.).

Vazifa: iqtisodiy karta va atlaslardan foydalanib mashinasozlik mahsulotlari ishlab chiqaradigan korxonalarni mamlakatlar bo‗yicha to‗g‗ri belgilang.
UYGA VAZIFA: kontur kartada mineral resurslarni tartibli bajaring hamda tahlil qiling.

Deyarli har kuni dunyodagi barcha odamlar qazilma boyliklaridаn bevosita foydalanib kelishadi. Chunki, qazilma boyliklar qayta tiklanmaydi va yerda uning ta’minoti cheklangan.Ko’mir, neft, tabiiy gaz energiya manbai bo’lib, tiklanmaydigan resurslardir.Qattiq yoqilg’ilar yuz millionlab yillar davomida paydo bo’lgan. Mashinalar, avtobuslar, poezdlar va samolyotlar uchun ishlatiladigan benzin, dizelь yoqilg’isi va raketa yoqilg’isi neftdan olinadi. Ko’mir ko’pgina qudratli zavodlarda elektr ishlabchiqarish uchun ishlatiladi. Tabiiy gaz isitish va dvigatelьni harakatga keltirish uchun va ba’zan transport yoqilg’isi sifatida ishlatiladi.

Rangli metallurgiya-rangli metallarni qazib chiqarish, boyitish, eritish hamda qotishmalar ishlab chiqarishni o‘z ichiga oladi. Rangli metallar ilmiy-texnika inqilobi davrida mamlakatni elektrlashtirish, uning mudofa salohiyatini mustahkamlash, atom texnikasi, aviatsiya, raketasozlikni rivojlantirish, qora metallurgiya va kimyo sanoati uchun muhim ahamiyatga egadi.Rangli metallurgiya sanoati ham asosan rivojlangan davlatlarda yaxshi rivojlangan, rivojlanayotgan davlatlarda esa asosan qazib olish va boyitish korxonalari joylashgan.

№