6. Tarmoq xavfsizligini loyihalashtirishga tayorlash

8.3 Tashqi manfaatdor tomonlar bilan hamkorlik
Tashkilot IRT va tegishli tashqi manfaatdor tomonlar o'rtasida aloqalarni o'rnatishi kerak. IRT ko'pincha hodisaning tashqi tomonlari bilan o'zaro aloqada bo'lishi talab qilinadi va ular buni kerak bo'lganda qilishlari kerak, masalan, huquqni muhofaza qilish organlariga murojaat qilish, ommaviy axborot vositalari so'rovlarini ko'rib chiqish va tashqi ekspertizani izlash. Yana bir misol, boshqa tomonlar bilan voqealarni muhokama qilish,
Internet-provayderlar, zaifliklari aniqlangan dasturiy ta'minot sotuvchilari yoki boshqa IRTlar kabi. IRT, shuningdek, hodisani aniqlash va tahlil qilish jarayonlarini yaxshilash uchun tegishli indikator ma'lumotlarini tengdoshlari bilan faol ravishda almashishi mumkin.
Axborot faqat tashkilot va IRT siyosati va tartib-qoidalariga, shuningdek huquqiy me'yorlarga muvofiq tashqi tomonlar bilan bo'lishishi kerak.
IRT a'zolari o'zlarining professional ko'nikmalarini oshirish va ma'lumot almashish uchun ishonchli munosabatlarni o'rnatish uchun IRT amaliyotlarini qo'llashda ishonchli tengdoshlar hamjamiyatiga qo'shilishga intilishlari kerak. Hodisalarni hal qilishning aniqlash va hisobot berish bosqichlarida ishonchli IRT hamkorlari bilan texnik maʼlumotlarni almashish javob samaradorligini oshirishi va boshqa tashkilotlarga taʼsirini kamaytirishga yordam beradi. Ko'pgina kiberxavfsizlik tahdidlari bir vaqtning o'zida bir nechta tashkilotlarga ta'sir qilganligi sababli, bu turdagi ma'lumot almashish mas'ul shaxslar uchun juda muhim hisoblanadi.
GRIIB. Zarur bo'lganda, IRTning hamkorlikdagi faoliyati orqali yangi hodisalarni aniqlash tezligini oshirish uchun voqea ma'lumotlari almashinuvini avtomatlashtirish kerak.
Tashqi manfaatdor tomonlar quyidagilarni o'z ichiga olishi mumkin (lekin ular bilan cheklanmaydi):
a) shartnoma asosida jalb qilingan shtatdan tashqari yordamchi xodimlar;
b) tashqi tashkilotlarning IRT;
c) xizmat ko'rsatuvchi provayderlar, shu jumladan telekommunikatsiya xizmatlari provayderlari, internet provayderlari, apparat va/yoki dasturiy ta'minot provayderlari;
d) huquqni muhofaza qiluvchi organlar;
e) favqulodda vaziyatlar organlari;
f) tegishli davlat organlari;
g) yuridik xodimlar;
z) jamoatchilik bilan aloqalar bo'yicha mansabdor shaxslar va/yoki ommaviy axborot vositalari vakillari;
i) biznes sheriklari;
j) mijozlar;
k) keng jamoatchilik.


9. Xulosa
O‘z DSt ISO/IEC 27033 bo’shqarish xavfsizligi, axborot tizimlari tarmoqlarining ishlash va foydalanilishi hamda ularning ulanish aspektlari bo’yicha batafsil tavsiyanomalarni o’zida mujassam etgan ekan. Tashkilotda axborot xavfsizligini umuman va tarmoq xavfsizligini qisman ta’minlashga ma’sul shahslar ushbu standartda keltirilgan materiallarni o’zining kokret talablariga muvofiqlashtirish imkoniga ega ekan.

10. Foydalanilgan adabiyotlar.
1) https://hozir.org/standarti-simsiz-tarmoqlari-xavfsizligi-zaif-taraflari-hujumla.html
2) http://library.tuit.uz/knigiPDF/inf/2-290.pdf\
3) http://library.tuit.uz/knigiPDF/inf/2-290.pdf
4) Tarmoq xavfsizligi fani 3- maruza