6-Mowzuk: Işiň psihologiki derňewi. Motiw we höwes, şahsyýet Meýilnama



Download 245,31 Kb.
bet5/5
Sana11.01.2022
Hajmi245,31 Kb.
#352582
1   2   3   4   5
Bog'liq
6-тема 1-курс туркмен

Adamyň kärleri we endikleri

Her kim bilim bilen birlikde başarnyklara we endiklere eýe bolýar. Ussatlygyň birnäçe görnüşi bar (ýazmak, okamak, ýöremek, aýdym-saz çalmak, sport we ş.m.). Bir maksat bilen bir zada ýetmek ussatlyga baglydyr. Kwalifikasiýa ilki bilen aňly, soň bolsa awtomatiki hereket. Islenýän ussatlygy gaýtalap gaýtalamak netijesinde döredilip bilner. Ussatlyk ýönekeý ýa-da çylşyrymly bolup biler. Mysal üçin, maşyn sürmek, aýdym-saz çalmak, hünär

Almak çylşyrymly ussatlyk, dyrnaklamak, kesmek ýönekeý ussatlykdyr. Ussatlyk tejribe netijesinde gazanylýar. Adamyň kärinden has köp endikleri hem bar. Endikler, adamyň ýüreginde kök urýan we onuň zerurlygyna öwrülýän hereketlerdir. Mysal üçin, irden ýuwmak, iýmek, arassa ýöremek. Endikler oňyn ýa-da otrisatel bolup biler. Ativearamaz endikler ýalan sözlemek, içmek we çilim çekmegi öz içine alýar. Şertli refleksiň başarnyklarynyň we endikleriniň newrofiziologiki esaslary emele getiriş mehanizmi. Bu şertli refleks ýönekeý däl, ýöne dinamiki stereotip görnüşindäki şertli reflekslerden ybarat, ýagny gaýtalanmak bilen güýçlendirilýär. Mysal üçin, çaga çagalar bagynda öwrenýänçä ejir çekýär, sebäbi olar içindäki şertleriň dinamiki stereotipini ösdürýärler. Täze öwrenilen endikler öňem ösdürilipdi başarnyklaryna baglydyr. Öňki başarnyklar täzelerine oňyn täsir etse, başarnyklaryň artmagy bolar. Mysal üçin, bir daşary ýurt dilini öwrenen adam başga birini öwrenmekde kynçylyk çekmez. Öňki başarnyk täzesiniň emele gelmegine ýaramaz täsir etse, ussatlyga gatyşmak diýilýär. Mysal üçin, bir ugurda işlän adama başga birine geçmek kyn bolup biler. Adam uzak wagtlap edýän zadyny etmese, başarnygyny ýitirer. Oňa ussatlygy awtomatlaşdyrmak diýilýär. Ussatlygyň emele gelmegi we güýçlenmegi adamyň ýaşyna baglydyr, mysal üçin dil 4-5 ýaşynda çalt öwrenilýär. hünärler 12-13 ýaşynda çalt öwrenilýär. Ussatlygyň güýji, gyzyklanmalara, adamyň aýratyn aýratynlyklaryna, nerw ulgamyna baglydyr. Mysal üçin, kär kärde çalt we melanholiýada haýal emele gelýär.

Şeýlelik bilen, başarnyklar adamyň düzümine uly täsir edýär. Adamyň aýratynlygy onuň sosial gatnaşyklary bilen kesgitlenýär. Ine käbir teklipler: Meşhur psiholog K.K. Platonow, şahsyýetiň "anyk bir adam ýa-da dünýäni döredýän bir predmet" bolandygyny öňe sürýär, LI Bojowiç bolsa "adam öz-özüni tanamak prosesinde" men "düşünjesiniň ýüze çykýandygyny" öňe sürýär. A.N.Lontewiň "Iş, akyl, adam" atly kitabynda adam hakda ajaýyp pikirler bar. "Higherokary dünýä agzybirliginiň durmuşynda hemişelik bolmagyny, ähli ýagdaýlarda şahsyýet hökmünde, başgalaryň we özüňiziň gözüňizde saklaýar."



Bu pikirlerden adamyň özüni duýýan, jemgyýetçilik gatnaşyklarynyň predmeti, öz-özüne düşünmek ukyby bolan aňly barlyk hökmünde ykrar edilýändigi düşnüklidir. Şonuň üçin adamlar jemgyýeti sosial-taryhy prosesleriň täsiri astynda ýetişýär.
Download 245,31 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish