6-Mavzu. Marjinalizm ta'limoti. (2-soat). Reja

Institusionalizmga xos bo'lgan uslubiy xususiyatlar Kuyidagilardir:

1. 
   neoklassikaga xos abstraksiyaning yuqori darajasi va ayniqsa baho nazariyasining ortodoksal statik xarakteridan qoniqmaslik;
   
2. 
   iqtisodiy nazariyani boshqa ijtimoiy fanlar bilan integrasiyaga intilish yoki fanlararo yondoshuv ustuvorligiga ishonch;
   
3. 
   klassik va neoklassik nazariyalarda empirizm (tajribaga suyanish) etishmasligidan norozilik, chuqur. miqdoriy tadqiqotlar o'tkazishga chorlash.
   

Bu yo'nalishning vujudga kelish, shakllanishi va evolyusiyasining ma'lum tarixi bor. Uning mafkurachilari T.Veblen, J.Kommons, U.Mitchell asarlarida iqtisodiy sikl va inqirozlar tarixi bo'yicha faktik materiallar jamlangan. Bu olimlar jamiyat a'zolari uchun xos bo'lgan urf-odat, an'ana, odob-ahloq, instinktlarni o'rganish bilan shug'ullanadilar. Ularda nazariy tadqiqotdan ko'ra, yozib borish, qayd etish uslubi ortiqroqdir. Institusionalizm evolyusiyasi (rivoj i)ni uch davrga bo'lish mumkin:

1. 
   20-30 yillarda institusionalizmning keng tarqalishi. Bu davrning bosh mafkurachisi T.Veblendir (1857-1920), uni J.R.Kommons (1862-1945), U.Mitchell (1874-1948), J.Gobson (1858-1940), U.Gamiltonlar faol himoya qildilar.
   
2. 
   Urushdan keyingi kechki institusionalizm. Bu davr mafkurachilari iqtisodiyotdagi qarama-qarshiliklarni izohlab berish bilan birga F.Ruzvelt tomonidan ilgari surilgan «Yangi kurs» islohotlarini amalga oshirish bo'yicha tavsiyanomalarni ham ilgari surdilar. Ular demografiya va antropologiyani o'rgandilar, ishchilar harakatining kasaba uyushmalari nazariyalarini ishlab chiqdilar. 50 yillarda J.M.Klark «Iqtisodiy institutlar va insonlar farovonligi», A.Berli «Mulksiz hokimiyat» va «XX asr kapitalistik inqilobi» kitoblarini chop etdilar, G.Minz o'zining maqolalarida aksionerlar soni ortishi, kapital mulkning kapital funksiyadan ajralish jarayonini qayd etdi.
   
3. 
   60-70 yillarda ijtimoiy-institusional yo'nalish, ya'ni neoinstitusionalizm paydo bo'ldi. 60- yillardagi institusionalizm asoslari amerikalik nazariyotchi A.Lou va shvesiyalik iqtisodchi G.Myurdal tomonidan ishlab chiqildi. Hozirgi davrdagi ijtimoiy-institusional yo'nalish ta'limoti J.K.Gelbreyt va R.Xeylbronerlar tomonidan davom ettirilgan.