6-Mavzu: Lokal tarmoq topologiyasi Reja

3. Monokanal topologiya tarmog’i
 
Monokanal topologiya tarmog‟i barcha Kompyuter tamrmogini birlashtiruvchi bitta aloqa 
kanalidan foydalaniladi. Topologiya tarmog‟ida eng keng tarqalgan uslub - bu eltuvchi chastotani va
ixtiloflarni aniqlovchi kirish uslubidir (CSMA/CD) 
ПК 
ПК 
ПК 
ПК 
ПК 
ТМ 
ТМ 
PK - Ethernet tarmoq platali personal Kompyuterlar; 
TM - terminator. 
Monokanal topologiyaning lokal tarmog’i 
Bunda avvolo, tarmoqning kirish uslubida kommunikasiya kanali bo‟yicha ma‟lumotlarni 
jo‟natishdan oldin kanal tinglab ko‟riladi va u bo‟sh ekanligiga ishonch hosil qilingandan so‟nggina,
paket jo‟natiladi. Agar kanal band bo‟lsa, uzel tasodifiy vaqt oraligida paketni uzatishga qayta urinib 
ko‟radi. Bitta tarmoq uzeli orqali uzatiladigan ma‟lumotlar barcha uzellarga yetib boradi, ammo bu
ma‟lumotlar uchun mo‟ljallangan uzelgina ularni aniqlaydi va qabul kiladi. Kanal banligi oldindan 
eshitilib kurilsa-da, ikkita uzel orqali paketlarni bir vaqtda uzatish paytda ixtilof paydo bo‟lishi mumkin. 
Bu shu narsa bilan bog‟liqki, signal kanal bilan utgayotganda vaqtinchalik ushlanib kolishi mumkin: 
signal yuborilgan lekin eshitib ko‟radigan uzelgacha yetib bormagan bo‟ladi, natijada uzel kanalini
bush deb hisoblab uzatish boshlanadi. Bunday kirish uslubiga ega tarmoqqa Ethernet tarmog‟ida lokal 
tarmoqlar uchun ma‟lumotlarni uzatish tezligi sekundiga 10 Mbitga teng (Mbit/s).
Ma‟lumotlarni taqsimlangan xolda qayta ishlash - bu ma‟lumotlarni mustaqil xolda, lekin 
taqsimlangan tizimni ifodalovchi, bir-biriga bog‟langan komyuterlar tomonidan qayta ishlash demakdir. 
Shuningdek uzatish tezligi 100 Mbit/s ga teng Fast Ethernet mavjud. Giqabit Ethernet 
texnologiyasi yuzaga kelmokda. Ma‟lumotlarni taqsimlangan xolda qayta ishlashni amalga oshirish
uchun ko‟p mashinali assosiyasiya tashkil etilgan Uning tuzilmasi quyidagi yo‟nalishlardan biri 
bo‟yicha ishlab chiqiladi: ko‟p mashinali hisoblash komplekslari (KXK); Kompyuter (hisoblash) 
tarmog‟i. 
 
Nazorat savollari: 
1. Tarmoq topologiyasi nima? 
2. Ethernet tarmog‟ida lokal tarmoqlar uchun ma‟lumotlar uzatish tezligi qancha?
3. Tarmoq obyektlari nima? 
4. Ethernet tarmoq nima?
5. Lokal tarmoqlarida eng keng tarqalgan kirish uslublari qaysilar? 
6. CSMA/CD nima? 
7. Uzel nima?