6-мавзу. Инновацион иқтисодиётда инсон омилини фаоллаштириш

14. Инсон капитали учун йўналтирилган инвестициядан келадиган натижаларни баҳолаш механизми

Меҳнат ресурсини, айни ҳолатдаги инсон омили фаоллигини баҳолашнинг механизми ҳозирча йўқ. Бу албатта корхонада ресурсларининг инсон капитали тўғрисидаги маълумотни билишлик шаффофлигига ўз таъсирини кўрсатмай қолмайди. Корхонанинг бизнес ва бошқа фаолиятни баҳоловчиларга инсон активининг сифати тўғрисида ҳар томонлама кенг маълумот бермайди. Инсон капиталининг қиймати (салоҳияти) номаълум бўлгач, инвесторлар ҳам инсон капитали учун инвестиция киритиш бўйича қарор қабул қилишда қийналишади.

Демак, инсон капитали учун йўналтирилган инвестициядан келадиган натижаларни баҳолаш механизмини ишлаб чиқиш долзарб ҳисобланади.

15. Инсон капитали ва бизнес

Корхона бизнесини ва инсон капитали қийматини доимий баҳолаб бориш инсон капиталини узлуксиз ривожланиши натижасида корхонанинг рақобатдошлиги ортириб боради ва бизнеснинг жозибадорлигини оширади. Инсон капитали концепцияси муаллифларидан Стэнли Фишер инсон капитали хусусида шундай дейди: “Инсон капитали туғма қобилият ва истеъдод ҳамда эгалланган малакани ҳам ўзида жам этади”.

16. Инсон салоҳиятини ривожлантириш индекси

Жаҳондаги турли мамлакатларда турмуш сифатини баҳолаш учун Покистонлик иқтисодиётчи олим Маҳбуб улХақ бошчилигидаги БМТ экспертлар гуруҳи томонидан интеграл кўрсаткич – инсон салоҳиятини ривожлантириш индекси (ИСРИ) ишлаб чиқилди. Бу индекснинг концептуал (фикрий) таркиби Ҳиндистонлик иқтисодчи олим Нобел мукофоти лауреати Амартия Сан изланишлари натижаси асосида яратилган.

17. Инсонни ривожлантириш концепцияси

Инсонни ривожлантириш концепцияси бугунги кунда энг яхлит ривожланиш модели ҳисобланади. У иқтисодий ўсиш, социал инвестициялар, одамлар имкониятларини кенгайтириш, асосий эҳтиёжларни қондириш ва социал ҳимоя тизимини ташкил этиш, сиёсий ва маданий эркинликлар ҳамда инсон ҳаёти барча бошқа соҳаларни қамраб оладиган ривожланишнинг барча масалаларини мужассамлаштирган.У тор маънодаги фалсафий концепция эмас. У ҳаётни акс эттиради.