6-мавзу. Инновацион иқтисодиётда инсон омилини фаоллаштириш

Фредрик Тейлор

У корхона устаси қуйидаги тўққиз сифатга эга бўлиш кераклигини таъкидлаган:

• ақл-заковат;
• муайян маълумот;
• иш тажрибаси;
• одоб;
• ғайрат;
• зийраклик;
• ҳалоллик;
• тўғри фикр юритиш;
• яхши саломатлик.

Генри Форд

Генри Форд ишлаб чиқариш корхоналарини бошқаришнинг ташкилий-техникавий тамойилларини яратди. Бу фақат бошқарув техникаси ва ташкил этишнинг ривожланишида эмас, балки меҳнат унумдорлиги ўсишида ҳам янги босқич бўлди. Г.Форд ҳам Ф.Тейлор сингари кам харажат билан юқори меҳнат унумдорлигига эришишни мақсад қилиб қўйган бўлса-да, лекин унга бошқа йўл билан эришишга ҳаракат қилди. Яъни Ф.Тейлор инсон меҳнатини ташкил этишга алоҳида эътибор берган бўлса, Г.Форд техника, технология, ишлаб чиқаришни такомиллаштиришга эътибор қаратган.

10. Меҳнат жамоаларида инсоний сифатлар самарадорлигини доимий равишда ошириб бориш

Ходимларнинг ўз имконияти ва салоҳиятидан фойдаланиш даражасининг паст бўлиши, кўп жиҳатдан уларнинг меҳнатга иштиёқи ёки лаёқатининг йўқлигида эмас, балки фаолиятини тўғри ташкил эта олмаганлиги, уни яхшилаш учун қандай сифатлардан фойдаланиш зарурлиги ёки қайсидир сифатларни назардан четда қолдириб, имкониятларини бой бераётганлигини билмай қолишлигидадир. Шунинг учун меҳнат жамоаларида инсоний сифатлар самарадорлигини доимий равишда ошириб бориш борасида чора-тадбирлар амалга ошириш лозим.

Инсон омили турмуш тарзининг ривожланиш хусусияти ва йўналиши билан шаклланади. Уларни таҳлил қилиш орқали олдинда турган долзарб вазифаларни аниқлаб олиш ва ходимларнинг амалий фаоллигини оширишга эришиш мумкин.

11. “Кадрлар ҳамма нарсани ҳал қилади” қоидаси

Давлат инновацион сиёсати ҳақида гапирганда доимо инновацион иқтисодиёт учун кадрлар тайёрлаш ҳақида ёдда тутиш лозим. Агар иқтисодиётнинг анъанавий секторларида “кадрлар ҳамма нарсани ҳал қилади” қоидаси аксарият ҳолатларда тўғри бўлиб чиқса, иқтисодиётнинг кўп илм талаб қиладиган секторларида ушбу фикрнинг аҳамияти бир неча маротаба ортади.