6-мавзу: Бозор иктисодиётининг мохияти ва белгилари. Бозор ва унинг тузилиши

Bozor uning vazifalari va tuzilishi.

• Bozor – bu xaridorlar bilan sotuvchilar urtasidagi iktisodiy alokalar , ularni bir-biriga boglaydigan mexanizmlardir.

• Bozorga tovar egasi uni sotish uchun xaridor esa uni olish uchun chiqadi.

Sotuvchilar – bu tovar ishlab chiqaruvchi firmalar, fermer xo`jaliklari, yakka tartibda ishlab chiqaruvchi ishbilarmonlardir. Xaridorlar - esa jami iste'molchilar, ya'ni xonadonlar resurslarni olib ishlatuvchi firmalar, davlat idoralari va yakka tartibda ishlab chiqaruvchilar bo`ladi.

Bozor va uning vazifalari

• Bozor – bu ishlab chiqaruvchi (sotuvchi) bilan iste'molchi (xaridor)ni bir - biriga bog`laydigan, ayriboshlash jarayoniga xizmat qiladigan tartiblar, mexanizmlar va muassasaviy biriga bog`laydigan mexanizmlardir.

• Ishlab chiqaruvchi, resurs egalari va iste'molchilarni bog`lash asosida tovarlar, xizmatlar xamda iqtisodiy resurslarning ayriboshlanishini ta'minlaydi.

Bozor turli tuman ko`rinishlarga ega bo`lib, uning eng oddiy turlari tijorat do`konlari, avtomobillarga yog` quyish shaxobchalari, qishloq xo`jalik maxsulotlari bozori kabilar bo`lsa, yuqori darajada tashkil qilingan xamda ancha murakkab shakllari birjalar, auksionerlar va chet el valyutalari bozori xisoblanadi.

Bozorning turlari va tarkibi

Bozor infratuzulmasi va uning (unsurlari) tarkibi

• 1 . Ishlab chiqarish tipidagi muassasalar :
• 2. Ayriboshlash jarayoniga xizmat ko`rsatuvchi muassasalar :
• 3. Moliya-kredit munosabatlariga xizmat ko`rsatuvchi muassasalar :
• 4.Ijtimoiy sohaga xizmat ko`rsatuvchi muassasalar
• 5. Axborot xizmati idoralari

Adabiyotlar:

• 1. Karimov I.A. «O`zbekiston - bozor munosabatlariga o`tishning o`ziga xos yo`li» Toshkent-1993 y 2. Karimov I.A. «O`zbekiston iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirish yo`lida» Toshkent-1995 y 3. Karimov I.A.«Erishgan yutuqlarni mustahkamlab, yangi marralar sari izchil xarakat qilishimiz lozim» 10- fevral V.M.yig`ilishidagi ma'ruzasi Gazeta «Xalk so`zi» 11-fevral 2006- yil 4. «Iqtisodiyot nazariyasi»(noiqtisodiy oliy…) Umarov raxbarligida Toshkent universitet 2002-y 5– bob