6-ma’ruza mikroprotsessor vositasida boshqariluvchi tiristor o’zgartgichli elektr texnologik qurilmalarni ish rejimlari va tahlili

Ularning ishlash rejimlari va boshqarish usullari. 
Texnik imkoniyatlari va strukturasi bo’yicha RDB tizimlari 4 guruhga bo’linadi: HNC, SNC, 
CNC va DNC. 
HNC
tizimi (Hand numerical control) qo’l bilan kiritilgan dastur orqali boshqarish pulti 
yordamida amalga oshiriladi.
SNC
tizimi (Stored numerical control) xotira qurilmasiga ega bo’lib, bir xil zagotovkalarga 
ishlov berishga mo’jallangan. 
CNC
tizimi (Computer numerical control) MPni qo’lab boshqarishga karatilgan, bunda ish 
dasturi tuziladi va kerakli boshqarish algorimi tanlab olinadi. 
DNC
tizimi (Diskret numerical control) RDBgan dastgohlarni bir guruhini birdaniga raqamli 
boshqara oladi. 
Xoziri paytda MPli RDB tizimlari keng qo’llanilmoqda. 14.4 – rasmda dastiyriy qurilmaga ega 
bo’lgan MPli boshqariladigan EY sxemasi tasvirlangan. 
14.4 – rasm: MPli boshqariladigan EY sxemasi: 

---

PN – dastur tashuvchi; PU – boshqarish pulti; BVP – dasturni kiritish bloki; EVM(MR) – 
mikroprotsessor; EA – dastgoh elektroavtomatikasi; EP – elektr yuritma; DOS – teskari aloqa 
datchigi. 
Boshqarish dasturi PN dastur tashuvchidan BVP (yoki PU boshqarish pulti yordamida) BVP 
dasturni kiritish bloki orqali MPga kiritiladi. DOS teskari aloqa datchigidan texnologik jarayonni 
borishi, himoya va blokirovkalar holati to’g’risidagi ma’lumotlar ham MP tushadi. 
Ma’lumotlarga ishlov berilib, EP elektr yuritmaga va dastgoh EA dastgoh elektroavtomatikasiga 
tegishli buyruqlar tushadi va tizim ishiga korrektsiyalar kiritiladi. 
RDB tizimlarida MPni qo’llash uning funktsional imkoniyatlarini kengaytiradi, operatorni 
dastgoh bilan muloqatini osonlashtiradi, dastgoh ishini diagnostika qilish imkonini beradi, 
detalga pozitsion, konturli va universal ishlov berish sharoiti yaratiladi. Bundan rashqri MP bir 
necha EY larni boshqarishi, dastgoh asbobi yoki uning boshqa yordamchi yurimalarining tirli 
harakatlarini boshqarishi mumkin.