6-ma’ruza Mavzu: Dasturiy vositalar

Nazorat uchun savollar
1. Hujjat nima va u qanday formatlanadi?
2. Ro’yxat nima va uning qanday turlaridan foydalaniladi?
3. Stil nima va qanday qo’llaniladi?
4. Stillar bilan qanday amallar bajarish munkun?
5. Safilarni rasmiylashtirish deganda nimani tushunasiz?
6. Sahifalar ustida qanday amallar bajarish mumkin?
7. Sahifalar qanday raqmlanadi?
8. Sahifalarni qanday bir nechta bo’lkka bo’lish munkin?
9. Sahifalarni ko’rib chiqish usullsri qanday?
Formulalar muharriri
Word dasturida matematik formulalarni yaratish uchun maxsus asbob ishlatiladi. Matnli hujjatga formulalarni qo'yish uchun "Вставка" bandidagi "Символ" guruhining "Формула" tugmasini bosing. Natijada, standart bloklar galereyasini ko'rishingiz mumkin - ya'ni, keng tarqalgan formulalarni tanlang. Masalan, aylananing yuzini hisoblash formulasi. Agar,sizga kerakli formula galereyada yo'q bo'lsa, u holda "Вставить новую формулу" bandini tanlang. Hujjatga maxsus maydon qo'yiladi, tasmaga esa, "Работа с формулами" kontekst asbob qo'shi-ladi. Formilalar muharriri bilan ishlash quyidagicha: agar siz oddiy formulani kiritmoqchi bo'lsangiz, masalan X+4, u holda, mos keladigan klaviatura tugmasini bosing. Murakkab hollarda esa, ko'pincha kvadrat ildiz, daraja yoki integral qo'yish kerak bo'lsa, u holda "Работа с формулами" kontekst asbobining "Конструктор" bandida joylashgan tugmalardan foydalanishingiz mumkin. Formulalar bilan ishlaganda, kursorning holati katta ro'l o'ynaydi. Masalan, kasr bo'lgan formulani kiritish uchun kursor kasr chizig'ining pastki yoki ustki qismiga o'rnatiladi. Agar kursor kasr chizig'i yo'nalishida bo'lsa, unda yangi belgi kasr yonida yoziladi. Formulalarni tahrir qilish matn ustidagi amallardan kam farqlanadi. Formula maydonida qiymatni olib tashlash yoki o'rniga boshqasini kiritish mumkin. Buning uchun kursorni kerakli formula maydoniga o'rnating va "Delete" yoki "Backspase" tugmasini bosing. Hamma shablonni olib tashlash uchun uni ajratish va belgilarni olib tashlash tugmalarining biridan foydalanish zarur. Yaratilgan formulani standart bloklar galereyasida "Формула" ko'rinishida saqlash mumkin. Buning uchun uni ajrating va menyuda "Формула" bandining "Сохранить выделенный фрагмент в коллекцию формул" bandini tanlang. Hosil bo'lgan "Создание нового стандартного блока" oynada saqlash parametrlarini bering. Asosan formulalar qog'ozda qanday yozilgan bo'lsa , shu ko'rnishda yoziladi. Bunday tasvirlash usuli maxsus (Профессиональный) deyiladi. Tasvirlanishni ko'rsatishning yana bir usuli - chiziqli (линейный^Ш.Uning ishlash tartibi quyidagicha: formula bir qatorga yoziladi, hamma murakkab operatorlar (daraja, kasr va integral) qatorli yozuvga aylanadi. Odatda, formulaning bu ko'rinishi, kalkulyatordagi hisob ko'rinishi kabidir. Chiziqli tasvirlanishni tanlash uchun "Работа с формулами" kontekst asbobining "Сервис" guruhidagi "Линейный" tugmasini bosing. Professional tasvirlanishga qaytishni "Профeccиональный" tugmasi yordamida amalga oshiring. Bundan tashqari formulani ihtiyoriy vaqtda, oddiy matnga aylantirishingiz mumkin. Buning uchun "Обычный текст" tugmasi mo'ljallangan.Izoh: Formulani oddiy matnga aylantirib, keyin esa uni формула ko'rinishiga qaytarish mumkin emas. Shuningdek, formulalar bilan ishlash asboblari qo'shimcha menyuga ham tegishli.Uni ko'rish uchun formula joylashgan blok yonidagi strelkada sichqoncha tugmasini bosing. Bu menyu yordamida formulalarni yangi standart blok ko'rinishida saqlashingiz mumkin.
Bu holda quyidagicha yo'l tutiladi: formulani kiritishni tugatib, kontekst asboblar-dan "Работа с формулами" ning "Конструктор" bo'limining "Обычный текст" tugmasini bosib, matnni kiritish rejimiga o'ting. Keyin kerakli yozuvni tanlagandan keyin "Профессиональный" tugmasini bosing. Oxirida qator qo'shimcha funksiyalar keltirilgan formulaning kontekst menyusini izlash kerak.
Izoh: Menyuning bu tarkibi ajratilgan formula turiga qarab o'zgaradi. Masalan, bu yerda formula qismini boshqa qatorga o'tkazuvchi "Вставить принудительный разрыв" bandi qatnashadi.