6-маъруза. Маҳсулот сифатини бошқариш жараёнлари ва унинг тузилиши

МЕХАНИЗМ

Бир гуруҳ олимлар: иқтисодий механизм ишчи-хизматчилар, мутахассис ва бошқа ишловчиларнинг юқори ишлаб чиқариш меҳнатини таъминлашга йўналтирилган иқтисодий тизим рағбатлари ва бошқарув услубларини ўзида акс эттиради деб ҳисоблашса, қолганлари иқтисодий механизм хўжалик юритиш услуб ва шаклларининг кўп даражали тизимини яхлитлашдир деб қарайдилар.

МЕХАНИЗМ

Сифатни бошқариш механизми деганда, маҳсулот ҳаётий циклининг исталган босқичида сифатни бошқариш даражасидаги жами объект ва субъетлар, бошқарув усуллари ва функциялари, фойдалинаётган принциплар тушунилади. Улар сифат бошқарувини корхонадаги тўлақонли ҳаракатини таъминлаб беради.

Сифатни бошқариш механизмини қуйидагилар орқали тушунтириш мумкин.

• Бозор истеъмолини, маҳсулот сифати ва техник даражасини башорат қилиш;
• Маҳсулот сифатини ошириш режасини тузиш;
• Маҳсулот сифати ва стандартига бўлган талабаларни меъёрлаштириш;
• Маҳсулот ишланмаларини ишлаб чиқаришга жорий эта олиш;
• Ишлаб чиқаришнинг технологик тайёрлиги;
• Маҳсулот сифатини мол етказиб берувчиларнинг хомашё ва материаллари, ярим фабрикатлари, бутловчи буюмлари, маҳсулот истеъмолчилари билан ўзаро алоқасини таъминлаш;

Сифатни бошқариш механизмини қуйидагилар орқали тушунтириш мумкин.

• Маҳсулот ҳаётий циклининг ҳар бир босқичида режалаштирилган сифат даражасини барқарорлигини таъминлаш;
• Сифат назорати ва синов ўтказиш;
• Ишлаб чиқаришда браклар профилактикасини таъминлаш;
• Технологик жараёнлардаги, иш жойлари ва бажарувчилардаги маҳсулотнинг ички ишлаб чиқариш аттестациясини амалга ошириш;
• Маҳсулотни сертификатлаштириш;

Сифатни бошқариш механизмини қуйидагилар орқали тушунтириш мумкин.

• Эришилган сифат даражаси учун жавобгарлик ва рағбатлантириш;
• Маҳсулот сифати бўйича ички ишлаб чиқариш ҳисоби ва ҳисоботи;
• Маҳсулот сифатини ўзгаришини техник иқтисодий таҳлили;
• Маҳсулот сифатини бошқаришнинг ҳуқуқий таъминоти;
• Маҳсулот сифатини бошқаришнинг маълумот таъминоти;
• Маҳсулот сифатини материал-техник таъминоти;