6-Ma’ruza. Lokal tarmoq topologiyasi. Reja

Prezentatsiya bosqichi
(Presentation, презентативный уровен) yoki 
axborotni tanishtirish bosqichi, bu bos qichda axborotni aniqlanadi va axborot 
formatini ko‗rinish sintaksisini tarmoqqa qulay ravishda o‗zgartiradi, ya‘ni 
tarjimon vazifasini bajaradi. Shu erda axborot shifrlanadi va dishifratsiyalanadi, 
lozim bo‗lgan taqdirda ularni zichlashtiriladi.

Aloqa o‘tqazish vaqtini boshqarish bosqichi
(Session, сеансовый 
уровень) aloqa o‗tkazish vaqtini boshqaradi (ya‘ni aloqani o‗rnatadi, tasdiqlaydi
va tamomlaydi). Bu bosqichda abonentlarni mantiqiy nomlarini tanish, ularga 
bog‗lanish huquqini nazorat qilish vazifalari ham bajariladi.

Transport bosqichi 
(Transport
)
paketni xatosiz va yo‗qotmasdan, kerakli 
ketma-ketlikda yetkazib berishni amalga oshiradi. Shu yerda yana uzatilayotgan 
axborotlarni paketga joylash uchun bloklarga taqsimlanadi va qabul qilingan 
axborotni qayta tiklanadi.

Tarmoq bosqichi
(Network, сетовой уровень) bu bosqich paketlarni 
manzillash, mantiqiy nomlarni jismoniy tarmoq manziliga o‗zgartirish, teskariga 
ham va shuningdek, paketni kerakli abonentga jo‗natish yo‗nalishini tanlashga 
(agarda tarmoqda bir necha yo‗nalish mavjud bo‗lsa) javobgar.

Kanal bosqichi 
yoki uzatish yo‗lini boshqarish bosqichi (data link), bu
bosqich standart ko‗rinishdagi paket tuzishga boshlash hamda tamom bo‗lishni 
boshqarish maydonini paket tarkibiga joylashishiga javobgardir. Shu erda yana 
tarmoq bog‗lanish, uzatishdagi xatoliklarni aniqlash va yana qabul qilish 
qurilmasiga xato- uzatilgan paketlarni qaytatdan uzatishni boshqarish amalga 
oshiriladi.

Jismoniy bosqich
(Physical, физический уровень) – bu modelni eng quyi 
bosqichi bo‗lib, uzatilayotgan axborotni signal kattaligiga kodlashtiradi, uzatish 
muhitiga qabul qilishni va teskari kodlashni amalga oshirishga javob beradi. Shu 
erda yana ulanish moslamalariga, raz‘emlarga, elektr bo‗yicha moslashtirish va 
yerga ulanish hamda to‗siqlardan himoya qilish va hokazolarga talablar aniqlanadi. 
Modelni quyi ikki bosqichining (1 va 2) vazifasini odatda qurilmalar bajaradi (2 
bosqich vazifasini bir qismini tarmoq adapterining dasturiy drayveri bajaradi). 
Aynan shu bosqichlarda tarmoq topologiyasi, uzatish tezligi, axborot alma shishni 
boshqarish usuli va paket formati (o‗lchami) ya‘ni tarmoq turiga to‗g‗ri taalluqli
ko‗rsatkichlar aniqlanadi (Ethernet, Token-Ring, FDDI). Yuqori bosqichlar 
to‗g‗ridan-to‗g‗ri biror aniq qurilma bilan ishlamaydi, vaholangki 3,4 va 5 
bosqichlar qurilma xususiyatlarini hisobga olishlari mumkin. 6 va 7 bosqichlar 
umuman qurilmalarga hech qanday aloqasi yo‗q. Tarmoq qurilmalaridan birini
boshqa birorta qurilma bilan o‗zgartirilgan taqdirda ham ular buni hech vaqt 
sezmaydi. 2-bosqichda (kanal bosqichi) ikkita bosqich osti ajratiladi. 

---

