6-ma`ruza. Hissiyot. Iroda. Shaxs. Reja



Download 0,55 Mb.
Pdf ko'rish
bet46/50
Sana18.02.2022
Hajmi0,55 Mb.
#451402
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   50
Bog'liq
6-ma`ruza. Hissiyot. Iroda.Shaxs 42503

2.
Ijtimoiy tajriba osttuzilishi – ta`lim natijasida shaxsiy tajribada egallangan bilimlar
ko`nikmalar, malakalar va odatlarni qamrab oladi. 
3.
Psixologik aks ettirish shakllari osttuzilishi – ijtimoiy turmush jarayonida shakllanuvchi bilish 
jarayonlarining individual xususiyatlari. 
4.
Biologik shartlanganlik osttuzilishi – miya morfologik va fiziologik xususiyatlariga muayyan 
darajada bоg`liq bo`lgan patоlogik o`zgarishlarni, shaxsning yosh, jins xususiyatlarini va uning 
tipologik holatlarini birlashtiradi. 
A.G.Kovalyov talqiniga binoan shaxs quyidagi tuzilishga ega: 
1.
Yo`nalganlik – vоqeylikka nisbatan inson munosabatini aniqlaydi, unga o`zaro ta`sir etuvchi 
har xil xususiyatli g`oyaviy va amaliy ustanovkalar, qiziqishlar, ehtiyojlar kiradi. Ustuvor 
yo`nalganlik shaxsning barcha psixik faoliyatini belgilaydi. 
2. 
Imkoniyatlar – faoliyatning muvaffaqiyatli amalga oshirishini ta`min-lovchi tizim, o`zaro 
ta`sir etuvchi va o`zaro bоg`liq bo`lgan turlicha qоbiliyatlar. 
3.
Xarakter – ijtimoiy muhitda shaxsning хulq-atvor uslubini aniqlaydi. Odamning ruhiy hayoti 
shakli va mazmuni unda namoyon bo`ladi. Xarakter tizimi irodaviy va ma`naviy sharoitlarga 
ajraladi. 
4.
Mashqlar to`plami – hayot va faoliyat, harakat va хulq-atvorni tuzatish (korreksiyalash), 
o`zini-o`zi nazorat qilish, o`zini-o`zi bоshqarishni ta`minlaydi. 
Har bir odam bilim bilan birga malaka va odatlarni egallaydi. Malakalar bir necha xil 
bo`ladi (yozish, o`qish, yurish, musiqa chalish, sport va hоkazo). Maqsadni ko`zlab biror nima 
bajarish malakaga bоg`liqdir. 
Malaka-
deb avval ongli bajarilib, keyinchalik avtomatlashgan 
xatti-harakatlarga aytiladi. Istalgan malakani o`ayta-o`ayta takrorlash natijasida hosil qilish 
mumkin. Malakalar sodda va murakkab bo`lishi mumkin. Masalan, mashina haydash, musiqa 
chalish, kasb egallash murakkab malaka, mix o`oo`ish, o`tin arralash-sodda malaka hisoblanadi. 
Malakalarni mashq qilish natijasida egallanadi. SHaxsda malakadan tashqari odatlar ham 
bo`ladi. Odat kishi o`albiga o`rnashib, uning ehtiyojiga aylanib qоlgan harakatlardir. Masalan, 
ertalab turib yuvinish, ovo`atlanish, ozoda yurish kabilar. Odatlar ijobiy va salbiy bo`ladi. Salbiy 
odatlarga yolg`on gapirish, ichish, chekish kabilar kiradi. Malaka va odatlarning nerv-fiziologik 
Yo`nalganlik 
Bilim, ko`nikma, 
malaka 
Individual psixologik 
xususiyatlar 
Ehtiyoj, qiziqish, ideal faoliyatdagi yetakchi motiv, 
xulq-atvor va dunyoqarashishonchni yuzaga kelishi
Bilish faoliyati va hayot jarayonida o`rganiladi
Qobiliyat, 
xarakter, 
temperament


asoslarini shartli refleksning hosil bo`lish mexanizmi tashkil qiladi. Bu shartli refleks oddiy 
emas, balki dinamik stereotip tarzidagi, ya`ni takrorlash natijasida mustahkamlangan shartli 
reflekslar majmuasidan iborat. Masalan, bola bolalar bog`chasiga o`rganguncha o`iynaladi, 
chunki undagi sharoitga ularda dinamik stereotip hоsil bo`ladi. YAngi hosil qilinadigan 
malakalar ilgari hosil qilingan malakalarga bоg`liq bo`ladi. Ilgarigi malakalar yangisiga ijobiy 
ta`sir qilsa, malakalarning kuchayishi kuzatiladi. Masalan, chet tillaridan birortasini o`rgangan 
odam bоshqa bir chet tilini o`rganishda o`iynalmaydi. Agar ilgarigi malaka yangisini hоsil 
qilishga salbiy ta`sir qilsa malakalar 

Download 0,55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   50




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish