6-Laboratoriya mashg’uloti Sinflarni qo’llash. Sinflarning konstrukor va destruktorlari. Qayta yuklash va qayta aniqlash usullari Sinf-struktura tushunchasi

Sinf-nomi.ob’ekt-nomi

Dasturda ob’ekt komponentasiga quyidagicha murojat kilish mumkin:

Sinf-nomi.ob’ekt-nomi :: komponenta-nomi yoki soddarok holda

Ob’ekt-nomi. Element-nomi
Misol uchun:

x.real=1.24;

x.imag=0.0;

dim[3]. Real=0.25;

dim[3]. Imag=0.0;

Sinfga tegishli funksiyalarga quyidagicha murojat qilinadi:

ob’ekt-nomi. funksiya-nomi

Misol uchun:

X. define(0.9) (Bu holda real=0.9 va imag=0.0)

X. define(4.3,20.0) (Bu holda kompleks son 4.3+i*20.0)

Display funksiyasi ekranda kompleks son qiymatlarini tasvirlaydi.

Komponenta o‘zgaruvchilar va komponenta funksiyalar.Sinf kompanenta o‘zgaruvchilari sifatida o‘zgaruvchilar , massivlar, ko‘rsatkichlar ishlatilishi mumkin. Elementlar ta’riflanganda initsializatsiya kilish mumkin emas. Buning sababi shuki sinf uchun xotiradan joy ajratilmaydi. Kompanenta elementlariga kompanenta funksiyalar orkali murojat qilinganda faqat nomlari ishlatiladi Sinfdan tashqarida sinf elementlariga emas ob’ekt elementlariga murojat kilish mumkin . Bu murojat ikki xil bo‘lishi mumkindir.

Ob’ekt- nomi . Element - nomi.

Sinf elementlari sinfga tegishli funksiyalarida ishlatilishidan oldin ta’riflangan bo‘lishi shart emas. Xuddi shunday bir funksiyadan xali ta’rifi berilmagan ikkinchi funksiyaga murojaat kilish mumkin.

Komponentalarga murojaat xukuklari. Komponentalarga murojaat xuquqi murojaat spetsifikatorlari yordamida boshkariladi. Bu spetsifikatorlar:

Protected – ximoyalangan;

Private – xususiy;

Public – umumiy;

Ximoyalangan kompanentalardan sinflar ierarxiyasi qurilganda foydalaniladi. Oddiy holda Protected spetsifikatori Private spetsifikatoriga ekvivalentdir. Umumiy ya’ni Public tipidagi komponentalarga dasturning ixtiyoriy joyida murojaat kilinishi mumkin.

Xususiy ya’ni Private tipidagi komponentalarga sinf tashqarisidan murojaat qilish mumkin emas. Agar sinflar Struct xizmatchi so‘zi bilan kiritilgan bo‘lsa, uning hamma komponentalari umumiy Public bo‘ladi, lekin bu xuquqni murojaat spetsifikatorlari yordamida o‘zgartirish mumkin.

Agar sinf Class xizmatchi so‘zi orkali ta’riflangan bo‘lsa, uning hamma komponentalari xususiy bo‘ladi. Lekin bu xuquqni murojaat spetsifikatorlari yordamida o‘zgartirish mumkindir.

Bu spetsifikator yordamida sinflar umumiy holda quyidagicha ta’riflanadi:

class class_name

{  

int data_member; // Ma’lumot-element

void show_member(int); // Funksiya-element

};

Sinf ta’riflangandan so‘ng, shu sinf tipidagi o‘zgaruvchilarni(ob’ektlarni) quyidagicha ta’riflash mumkin:

class_name object_one, object_two, object_three;

Quyidagi misolda employee, sinfi kiritilgandir:

class employee

{

public:

long employee_id;

float salary;

void show_employee(void)

{

cout<<"Nomer: "<

cout<<"Maosh: "<

};

};

Bu sinf ikki o‘zgaruvchi va bitta funksiya-elementga ega.

Quyidagi dastur ikki employee ob’ektini yaratadi. Nuqta operatordan foydalanib ma’lumot elementlarga qiymat beriladi so‘ngra show_employee elementidan foydalanib xizmatchi xakidagi ma’lumot ekranga chikariladi:

#include

using namespace std;

class employee

{

public:

long employee_id;

float salary;

void show_employee(void)

{

cout<<"Nomer: "<

cout<<"Maosh: "<

};

};

int main()

{

employee worker, boss;

worker.employee_id = 12345;

worker.salary = 25000;

boss.employee_id = 101;

boss.salary = 101101.00;

cout<<"\n"<<"ishchi"<

worker.show_employee();

cout<<"\n"<<"boss"<

boss.show_employee();

return 0;

}