6-laboratoriya ishi mavzu: Shifrator va deshifrator qurilmasini loyixalashtirish va ish tartibini o’rganish Ishdan maqsad

deshifrator
yoki 
dekoder
deb ataladi. 

---

Deshifrator shifratorga teskari bo
‘
lgan amalni bajaradi. Agar deshifratorning 
n
adres kirishlari uning 
m
chiqishlari soni bilan 
m=2n
munosabat bilan bog
‘
langan bo
‘
lsa, bunday deshifrator 
to
‘
liq 
deb ataladi. Agar 
m<2n
bo
‘
lsa, 
deshifrator 
to
‘
liq emas
deb ataladi. 
Kirish
signallari 
Chiqish signallari
X0 
X1 
Y0 
Y1 
Y2 
Y3 
0 
0 
1 
0 
0 
0 
1 
0 
0 
1 
0 
0 
0 
1 
0 
0 
1 
0 
1 
1 
0 
0 
0 
1 
Jadval barcha kirish kombinasiyalarining chiqish qiymatlarini to’la aniqlaydi. 
Keyingi bosqichda har bir chiqish funksiyasi uchun Karno kartasini tuzish va 
uning manimizasiyalashtirilgan ifodasini olish kerak. Lekin, ushbu holat uchun bu 
ma’noga ega emas, chunki Y –ning xar bir funksiyasida Karno kartasi bitta «1» 
egallagan. 
Yuqoridagi jadval asosida quyidagi funksiyalar o’rinlidar:
;
x
x
x
x
y
1
0
1
0
0
+
=

=
1
0
1
0
1
x
x
x
x
y
+
=

=
1
0
1
0
2
x
x
x
x
y
+
=

=
1
0
1
0
3
x
x
x
x
y
+
=

=

---

Olingan ifodalarni «2VA-YUQ» hamda «2YoKI-YO’Q» elementlar bazisida 
qurish mumkin.
4 dan 10 ga”deshifratorning shartli belgilanishi
 
“4 dan 10 ga deshifrator”ning haqiqiylik jadvali
(to
‘
liq emas) 

---

Deshifrator blok – sxemasi
(“2 dan 4 ga”) 
Electronics Workbench 
dasturida “
Shifrator
” elementini yasash.
EWB dasturini ishga tushiramiz. 
“ 
Sources
” bo’limidagi “ 
+Vcc Voltage Source
“ elementidan 4 ta nusxasini
ishchi maydonga qo’yamiz. Shifratorni yasash uchun kerak bo’ladigan boshqa 
piktogrammalarni ham ishchi maydonga joylashtiramiz. 

---

Shifrator
elementi ishlashi uchun kerak bo’ladigan barcha elementlarni yig’ib 
olganimizdan so’ng, quyida jadvaldagi ko’rinish yuzaga keladi.
Shifrator
elementini ishga tushirish uchun “
Activate Simulation
” 
piktogrammasini bosamiz va o’nlik kodni ikkilik kodga o’zgartirish jarayonini 
tekshirib ko’ramiz. Natijalar kalitlar ya’ni uzib-ulagichlar yordamida olamiz. 

---

“ 
Electronics Workbench
“ da 
Dishefrator 
mantiqiy sxemasi
Bu labaratoriya ishimizda 
Dishefrator
mantiqiy sxemasini tuzamiz bunda 
avvalgi laboratoriyalarimizda foydalanadigan dasturimizdan ya’ni “ 
Electronics 
Workbench
“ dan foydalanamiz. 
Mantiqiy sxemani tuzishni boshlaymiz bunda “ 
Electronics Workbench
“
dasturini ishga tushiramiz (1-rasm.) 
Dasturimizni ishga tushirib oldik va mantiqiy elementlarni olib mantiqiy sxemani 
tuzishni boshlaymiz, “