6-боб. Молиявий назорат

Баҳс-мунозара ёки назорат учун саволлар

• 
  Одатда, молиявий назорат қандай икки йўналишда (аспектда) қаралади?
  
• 
  Молиявий назорат деб нимага айтилади?
  
• 
  Молиявий назоратнинг предмети қандай молиявий кўрсаткичлардан иборат?
  
• 
  Иқтисодий жиҳатдан тараққий этган мамлакатларда молиявий назорат қандай соҳаларга бўлинади?
  
• 
  Нодавлат молиявий назорати нечага бўлинади?
  
• 
  Молиявий назорат ўз ичига қандай текширувларни олади?
  
• 
  Тараққий этган мамлакатларда молиявий назорат тизими, асосан, қандай элементлардан ташкил топади?
  
• 
  Молиявий назоратнинг олдида турган энг асосий вазифалар нималардан иборат?
  
• 
  Молиявий назоратни ташкил этишнинг асосий принциплари таркибига нималар киради?
  
• 
  Молиявий назоратни амалга оширувчи субъектларга кўра унинг қандай турлари мавжуд?
  
• 
  Молиявий назоратнинг шаклларини қандайи мезонлар бўйича классификация қилиш қабул қилинган?
  
• 
  Амалга оширилиш регламенти бўйича молиявий назоратнинг шакллари нималардан иборат бўлиши мумкин?
  
• 
  Ўтказилиш вақти бўйича молиявий назоратнинг шакллари ўз ичига нималарни олади?
  
• 
  Назоратнинг субъеклари бўйича молиявий назоратнинг қандай шакллари бўлиши мумкин?
  
• 
  Назоратнинг объектларига мувофиқ равишда молиявий назоратнинг қандай шакллари мавжуд?
  
• 
  Ички ва ташқи молиявий назорат бир-биридан қандай фарқланади ва уларнинг қандай умумий жиҳатлари бор?
  
• 
  Молиявий назоратни амалга ошириш жараёнида унинг қандай методларидан фойдаланилади?
  
• 
  Субъект хўжалик фаолиятини қамраб олишнинг тўлиқлигига қараб тафтишнинг қандай турлари бўлиши мумкин?
  
• 
  Молиявий ва хўжалик операцияларининг қамралиб олиниши даражасига кўра тафтишлар қандай гуруҳларга бўлинади?
  
• 
  Ҳисоб палатаси тўғрисидаги Низомга мувофиқ унинг зиммасига қандай функцияларни бажариш юклатилган?
  
• 
  Ҳисоб-китоблар механизмини такомиллаштириш ва бюджетга тўловлар интизомини мустаҳкамлаш бўйича ҳукумат комиссияси тўғрисидаги Низомга мувофиқ нималар унинг асосий вазифалари деб белгиланган?
  
• 
  Республика назорат органларининг фаолиятини мувофиқлаштириш Кенгашининг олдига қандай вазифалар қўйилган?
  
• 
  Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигининг зиммасига давлат молиявий назоратини амалга ошириш бўйича қандай асосий вазифа ва функциялар юкланган?
  
• 
  Молия вазирлиги ҳузуридаги Бош назорат-тафтиш бошқармасининг вазифалари сифатида нималар белгиланган?
  
• 
  Давлат солиқ хизмати органларининг молиявий назоратга оид асосий вазифалари нималардан иборат?
  
• 
  Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитаси тизимидаги Бош назорат-тафтиш бошқармасининг вазифаларига нималар киради?
  
• 
  Молиявий назорат нодавлат турларининг таркиби нималардан иборат?
  
• 
  Ички фирмавий молиявий назоратнинг характерли хусусиятлари нималардан ташкил топади?
  
• 
  Тижорат банклари томонидан амалга ошириладиган молиявий назорат қандай хусусиятларга эга?
  
• 
  Аудиторлик назоратининг асосий вазифалари нималардан иборат?
  
• 
  Аудиторлик хизматлари яна қандай бошқа хизматларни ҳам кўрсатишлари мумкин?
  
• 
  Аудиторлик текширувининг қандай турлари мавжуд?
  
• 
  Ҳар йили қандай субъектлар мажбурий аудиторлик текширувидан ўтказилиши шарт?
  
• 
  Аудитнинг асосий тамойили нимадан иборат?
  

1^ Айрим иқтисодчи олимларнинг фикрича, молиявий назорат тизими ўз ичига қуйидагиларни олади: давлат молиявий назорати; контрагентлар билан молиявий-ҳисоб-китоб муносабатлари жараёнидаги назорат; нодавлат молиявий назорати. (Қаранг: Финансы, налоги и кредит. Учебник. Изд. 2-е, доп. и перераб. /Под ред. д.э.н., проф. И.Д.Мацкуляка. – М.: Изд-во РАГС, 2007. с.23).

2^ Нодавлат молиявий назорат хусусида ушбу бобнинг 6.4-параграфида батафсилроқ тўхталанилади.

3^ АҚШ Конгрессининг маълумотларига кўра, охирги 50 йил ичида федерал назорат-тафтиш органларининг фаолиятидан олинган жами иқтисодий самара 500 млрд. доллардан кам бўлмаган. Қаранг: Соменков А.Д. Парламентский контроль за исполнением государственного бюджета. – М.: Экономика, 1998. с. 79.

4^ ИНТОСАИ – дунёнинг 178 мамлакати олий назорат органларининг Халқаро ташкилоти. Унинг доирасида минтақавий ташкилотлар ҳам амал қилади. Улардан бири ЕВРОСАИ бўлиб, у олий назорат органларининг Европа ташкилотидир.

5^ Бу палата Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2002 йил 21 июндаги Фармони билан ташкил этилган.

6^ Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Республика Пул-кредит сиёсати комиссияси таркиби тўғрисида» 1996 йил №УП-1492 – сонли Фармони.

7^ Ўзбекистон Республикаси Президентининг 1998 йил 19 ноябрдаги №УП-2114–сонли Фармони.

8^ Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2002 йил 15 ноябрдаги 393-сонли қарори.

9^ Ўзбекистон Республикасининг «Давлат солиқ хизмати тўғрисида»ги қонуни. Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Ахборотномаси, 1997 й., №9.

10^ Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2000 йил 5 майдаги 180-сонли қарори билан тасдиқланган.

11^ Ҳукуматнинг «Давлат солиқ хизмати органлари фаолиятини ташкил этишни такомиллаштириш тўғрисида» 2000 йил 13 мартдаги 87-сонли қарори билан тузилган. Ушбу орган тўғрисидаги Низом Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан 2000 йил 5 майдаги 180-сонли қарор билан тасдиқланган.

12^ Ўзбекистон Республикаси Президентининг 1996 йил 26 мартдаги №УП-1414-сонли фармони билан тузилган.

13^ Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг «Аудиторлик фаолиятини такомиллаштириш ва аудиторлик текширувлари ролини ошириш тўғрисида» 2000 йил 22 сентябрдаги 365-сонли қарори.