6-bob. Kompyuter tarmoqlari va tarmoq texnologiyalari reja

Ethernet (ingl. ether — efir) — keng qamrovli tarmoq, ya’ni unda hamma stansiyalar barcha xabarlarni qabul qilib oladi. Topologiyasi — shinali yoki yulduzsimon. Ma’lumotlarni uzatish tezligi 10 yoki 100 Mbit/sek.

Arcnet (Attached Resource Computer Network — resurslari birlashgan kompyuter tarmog‘i) — keng qamrovli tarmoq. Topologiyasi — daraxtsimon. Ma’lumotlarni uzatish tezligi 2,5 Mbit/sek.

Token Ring (estafetali halqa) — xalqasimon tarmoq, unda har bir tugma maxsus bitlar ketma-ketligi – markerni, oldingi tugmadan kelishini kutadi. Agar marker kelsa, demak ma’lumotlarni keyingi tugmaga uzatish mumkin bo‘ladi. Ma’lumotlarni uzatish tezligi 4 yoki 16 Mbit/sek.

FDDI (Fiber Distributed Data Interface) — optik tolali kanallar orqali ma’lumotlarni yuqori tezlikda uzatish arxitekturasi. Ma’lumotlarni uzatish tezligi — 100 Mbit/sek. Topologiyasi — ikkilamchi xalqa yoki aralash. Tarmoqdagi stansiylarning maksimal soni — 1000 ta.

ATM (Asynchronous Transfer Mode) — Ma’lumotlar bilan birga video va audio axborotlarni uzatishni ta’minlaydi. Ma’lumotlarni uzatish tezligi 2,5 Gbit/sek. Aloqa kanali optik tolali.

Ularni batafsil ko‘rib chiqamiz.

Ethernet

IEEE 802.3 uchun Ethernet ishlanmasi asos qilib olindi, ushbu ishlanma 1976 yilda DEC va Intel tomonidan ishlab chiqilgan.

Ethernet – bu hozirgi kundagi keng tarqalgan tarmoqni qurish standartidir.

Ma’lumotlar uzatishning fizik muhitiga qarab IEEE 802.3 standarti har xil modifikatsiyalarga – bular 10Base – 5, 10Base – 2, 10Base – T,

10Base–F. Ethernet barcha modifikatsiyalar uchun 10 Mbit/s ma’lumotlar uzatish tezligini ta’minlab bergan. Ushbu tarmoq arxitekturasida quyidagilar qo‘llaniladi:

• 
  fizikaviy shinali, yulduzsimon topologiyalar yoki shinali-yulduzsimon topologiya;
  
• 
  mantiqiy shinali topologiya;
  
• 
  ma’lumotlarni uzatish tezligi 10 yoki 100 Mbit/sek;
  
• 
  CSMA/CD usuli qo‘llaniladi.
  

Ma’lumotlarni uzatish muhiti passiv, ya’ni ularning elektr ta’minoti bevosita kompyuterdan amalga oshiriladi. Agar qurilma buzilsa yoki noto‘g‘ri qo‘shilsa, natijada tarmoq ishlamaydi. Ma’lumotlarni uzatish kadr (freym, paket) orqali amalga oshiriladi va u quyidagi formatda bo‘ladi:

Kadrning boshi	Manzil		Protokol tipi	Ma’lumotlar	Xatoliklarni tekshiruvchi qo‘shimcha kod
	Qabul qiluvchi	Jo‘natuvchi