6-Amaliy mashg’ulot Quvurlarni gidravlik hisoblashga doir masalalar yechish. Nazariy qism

6-Amaliy mashg’ulot


Quvurlarni gidravlik hisoblashga doir masalalar yechish.


Nazariy qism
Gidravlik hisoblashlarda oddiy quvurlarning uzunligi L odatda ma’lum bo’ladi. G’adir-budirlik n koeffitsienti quyidagi jadvaldan olinadi.

Quvur devorining holati va ekspluatatsiyaning xarakterli shartlari	n
Birikkan yangi cho’yanli, metalli va sopolli quvurlar	0,011	90,9
Ekspluatatsiyaning normal shartlarida suv quvurlari, yaxshi holatdagi beton quvurlar	0,012	83,3
Bir qancha ifloslangan suv quvurlari, birlashtirilgan juda yaxshi holatdagi temir quvurlar, yaxshi holatdagi beton quvurlar	0,013	76,9
Ifloslangan quvurlar	0,014	71,4
Ekspluatasiyaning o’rta shartlarida birlashtirilgan spiralli temir quvurlar	0,015	66,7
Yomon holatdagi beton quvurlar	0,016	62,5

Asosiy hisob formulasini qaraymiz
(1)
Turbulent harakat holati shartidan, L va n berilganlar bo’yicha bu formula 3 ta kattalik h_w, d va Q ni o’zida birlashtiradi.
Gidravlik hisoblashlarni bajarish uchun qarshilik koeffitsienti a ni quyidagi asosiy hisob formuladan aniqlash zarur:



a koeffitsienti quyidagi formuladan aniqlanadi:
(2)
Formuladagi v ni ga almashtirsak, u holda
(3)

Asosiy formuladan quvur sarfini aniqlaymiz:

(4)
Qarshilik koeffitsienti a ni o’rniga qiymatini qo’yamiz:
(5)

Bundan quvur sarfini aniqlaymiz:

Agar tezlik ma’lum bo’lsa, (3) formuladan qarshilik koeffitsienti a ni, bosim yuqotilishini esa (1) formuladan aniqlashimiz mumkin.
Berilganlar L, Q, h_w bo’’yicha quyidagi bog’lanishdan foydalanamiz:
(6)
Qarshilik koeffitsienti a ni o’rniga (3) formuladagi qiymatini qo’yamiz.
U holda
= (7)
bu yerda:
(8)

Yuqorida foydalanilgan tengliklardan amaliy masalalarni hisoblashlarda foydalanamiz, buni bir qancha misollarda ko’rib chiqishimiz mumkin.

Mustaqil yechish uchun masalalar


1-masala
Temperaturasi 20⁰C bo’lgan havoning sarfini aniqlang. Havo uzunligi L=1000m va diametri d=15sm bo’lgan o’tkazgichdan o’tmoqda. Kompressor orqali hosil qilinayotgan quvurning boshlanishidagi bosim p₁=15atm va pnevmatik mashinaning ishlashi uchun quvur oxiridagi bosim p₂=8atm ga teng.
Javob:_2-_masala'>Javob:
2- masala
Uzunligi l=1000m va diametri d=200mm bo’lgan cho’yanli quvur Q=50 l/sek sarfga ega. Quvur uzunligi bo’yicha h_uz. bosim yuqotilishini aniqlang.
Javob:
3- masala
Berilgan: o’tkaziladigan sarf Q=200 l/sek, o’qotilishi mumkin bo’lgan
bosim cho’yanli quvur uzunligi l=500m. Quvurning diametri d ni aniqlang.
Javob: d =350 mm
4-masala
Devorining qalinligi =10mm va diametri d=500mm bo’lgan po’lat quvurdan suv v=2m/sek tezlik bilan harakatlanmoqda. Zadvijka oldidagi pezometrik bosim p/ =50 m.suv.ust. Agar zadvijka birdan yopilsa bosimni ortishi aniqlansin.
Javob: