6-Amaliy mashg’ulot Neft mahsulotlarini kristallanish, loyqalanish (xiralanish) va qotish haroratlari Kristallanish

. Dizel yoqilg‘isining loyqalanishi va qotishi
. Tashqi havo harorati pasayishi 
bilan yuqori suyuqlanuvchi parafinlarni kristallanishi hisobiga yuqori bosimda 
ishlaydigan dizel dvigateli bak nasos sohasida dizel yoqilg‘isini normal uzatilishi
buzilishi mumkin (birinchinavbatda normal parafinlar hisobiga). Alohida
kristallar o‘zaro payvandlanib (birikib) to‘rsimon kristall panjarani hosil
qiladi, u yoqilg‘ini butun hajmi bo‘ylab tarqaladi va u suyuq holatda bo‘lgan
uglevodorodlarning asosiy qismi harakatchanligini yo‘qotishi (sekinlashtirish) 
qobiliyatiga ega bo‘ladi. Kristallangan uglevodorodlarning panjarasi yoki 
to‘rsimon tuzilish hosil bo‘lishi hisobiga dizel yoqilg‘isi (neft mahsuloti)
harakatini 
yo‘qotishiga qotish deb atash qabul qilingan. Standartda 
uglevodorodlarn kristallanish jarayoni boshlanishi dizel yoqilg‘isining
loyqalanish harorati yoki yoqilg‘i harakatlanishi yo‘qolishi qotish haroratini
tavsiflaydi.
 Loyqalanish harorati
– bu harorat, suvsiz tiniq dizel yoqilg‘isini sovish 
jarayonida ko‘z yordamida ko‘rib bo‘lmaydigan dastlabki loyqalanish
belgisi hosil bo‘lishidir.

---

Dizel yoqilg‘isi loyqalanish va qotishharoratini aniqlash asbobi
: 
1–o‘rganilayotgan yoqilg‘ili probirka; 2–probirka; 3–haroratdan himoyalangan 
qobuq; 4–kalsiy xlorid; 5–sovituvchi aralashma; 7,9–termometrlar; 8–tiqqin. 
Qotish harorati
– bu haroratda dizel yoqilg‘isini standart qurilmada 550 
burchakka burilganda 1 minut davomida harakatlanish kuzatilmaydi. Dizel
yoqilg‘isini loyqalanish va qotish harorati bo‘yicha xizmat qilishini baholash
yoqilg‘ini sovutilganda probirka devorlarida kristallar o‘sishi paydo bo‘lishi 
bilan belgilanadi.