6-Амалий машгулот. Мавзу: Маълумотлар узатиш тармоқларида адресациялаш тизимларини ўрганиш

IP-адресларнинг синфлар бўйича тақсимланиши

IP-адресалар синфлари	IP-адресларни юқори байт оралиғи қийматлари
	Ўнлик саноқ тизимидаги ифодаланиши	Иккилик саноқ тизимидаги ифодаланиши
A	1 - 126	00000001 - 01111111
B	128 - 191	10000000 - 10111111
C	192 - 223	11000000 - 11011111
D	224 - 239	11100000 - 11101111
E	240 - 254	11110000 - 11111110

2 –жадвалдан кўриниб турганидек, бутун адресли макондаги ҳеч бир синфларда катта байтнинг қуйидаги қийматларига эга, махсус вазифага эга IP-адреслар берилмаган:

1. 
   0 (00000000) – барча эҳтимолий IP-адресларни тақдим этади;
   
2. 
   127 (01111111) – тестлаш мақсадларида фойдаланилади;
   
3. 
   255 (11111111) – кенг маълум қилинадиган жўнатиш мақсадида фойдаланилади.
   

IP-адреслар билан ишлаганда тармоқда иккита резервланган иккита адреслардан фойдаланилади, бу адреслар ушбу тармоқдаги ҳеч бир узелга тайинланмайди:

1. 
   тармоқдаги биринчи адрес (яъни узел рақамининг барча битлари «0» қийматга эга бўлган IP-адрес) – тармоқнинг адреси;
   
2. 
   тармоқдаги охирги адрес (яъни узел рақамининг барча битлари «1» қийматига эга IP-адрес) – ушбу тармоқдаги барча узелларга кенг маълум қилинадиган жўнатиш учун фойдаланиладиган адрес.
   

Мисол:
192.168.1.0 – тармоқ учун C синфидаги адрес;
192.168.1.1 - 192.168.1.254 – 192.168.1.0 тармоғидаги тармоқ узелларининг адреслари;
192.168.1.255 – 192.168.1.0 тармоғида кенг маълум қилиб жўнатиш учун (широковещательной рассылки) мўлжалланган адрес.
Юқорида айтиб ўтилганлардан келиб чиқиб, тармоқдаги тармоқ узеллари учун IP-адреслар миқдорини аниқлаш учун тармоқ узелининг рақамидаги битлар сони бўйича ифодани чиқариш мумкин:

,

бу ерда K – тармоқ узеллари адресларининг миқдори; N – тармоқ узелининг рақамидаги битлар миқдори.

A, B ва C ҳам шахсий адреслар деб номланадиган (private addresses) резерв адреслар ажратилади (3.3-жадвал). Бу адреслардан, одатда, фақат локал тармоқларда узелларни адресация қилиш учун фойдаланилади.
IP-адресларни тармоқ рақамига ва тармоқдаги узел рақамига ажратишдан ташқари адрес синфи асосида қуйи тармоқ маскаси ёрдамида ажратиш ҳам қўлланилади. Қуйи тармоқ маскаларидан фойдаланиш IP-адреслар си -нфларига боғламасдан тармоқ узелларини адресация қилишни амалга ошириш имконини беради (синфсиз адресация қилиш).
3.3-жадвал