51. O’zaro fondlar

51.O’zaro fondlar
Javobi:
1996 yilda Rossiyada paydo bo'lganidan beri aktsiyadorlik va investitsiya fondlari investitsiya bozorining katta ulushini ishonchli tarzda egallab oldilar. Ushbu investitsiya usulining mashhurligining sababi sirtda yotadi. Broker (bilim, vaqt, pul) orqali fond bozoriga mustaqil ravishda kirish hamma ham qodir emas va bizning davrimizda bank depozitlarining rentabelligi faqat eng oddiy omonatchilarni qondiradi.
O'zaro fondlar har bir kishi uchun moliyaviy bozorlarga keng kirishni, shuningdek, xavf va daromad o'rtasida oqilona kelishuvni taklif qiladi. Bu yakka tartibdagi investorlarning mablag'larini "yagona qozonda" birlashtirish va boshqaruv kompaniyasining (MC) professional menejerlari tomonidan ishonchli boshqaruvni (DM) birlashtirish variantidir. Ideal maqsad: aktivlar qiymatining doimiy o'sishini ta'minlash.
Fond individual investorlarning pullari bilan to'ldiriladi, ularning har biri aktsiyadorga - ma'lum miqdordagi aktsiyalarning egasiga aylanadi.
52. Pul mablag’lari aylanish sikli
Pul mablag‘lari aylanishi siklining davomiyligi (cash cycle life) – bu firma
o‘z mahsulot yetkazib beruvchilariga to‘lashni boshlashi kerak bo‘lgan sana va o‘z
iste’molchilaridan pul olishni boshlaydigan kun oralig‘idagi vaqt. 14.2-rasmda
ko‘rinib turibdiki, pul mablag‘lari aylanishi siklining davomiyligi tovar-moddiy
zaxiralarining korxona-daligi vaqti bilan debitorlik qarzlari muddatidan iborat
bo‘lib, bu muddatdan kreditorlik qarzi muddati olib tashlanadi, ya’ni :
Pul mablag‘lari
aylanishi sikli
davomiyligi
=
Tovar-moddiy
zaxiralarning korxonada
bo‘lish vaqti +

Debitorlik qarzi

muddati
–
Kreditorlik qarzi
Muddati

Zaruriy aylanma kapital hajmi pul mablag‘lari aylanishi sikli davomiyligiga

to‘g‘ridan-to‘g‘ri bog‘liq. Agar kreditorlik qarzi muddati yetarlicha davomli bo‘lib,
tovar-moddiy zaxiralarining korxonadaligi vaqti bilan debitorlik qarzlari mu
53. Pul oqimlari to’g’risida hisobot
Pul oqimlari to’g’risidagi hisobotning mazmuni va ahamiyatiIqtisodiyotning erkinlashuvi sharoitida korxonalar faoliyatini to’g’ri va optimal boshqarish birmuncha murakkab jarayondir. Jumladan, korxonaning pul mablag’lari va pulga tenglashtirilgan qimmatliklari oqimini ratsional boshqarish korxonalar faoliyatining davomiyligini hamda uzluksizligini ta’minlaydi. Ya’ni pul mablag’lari hisobini to’g’ri tashkil etish hamda ularni doimiy ravishda tahlil qilib turish korxona faoliyatining moliyaviy imkoniyatlarini kengaytiradi. So’nggi yillarda O’zbekiston Respublikasida bozor munosabatlarini rivojlanishining xarakterli tomonlaridan biri unda moliyaviy bozorni va uning barcha jabhalarining tez sur’atlar bilan rivojlanayotganligi hisoblanadi.
Bozor iqtisodiyotida boshqaruv su’yektlariga faqat axborotga ega bo’lishning o’zi kifoya qilmaydi. Bu axborot bilan ishlash, to’g’ri xulosalar chiqarish va ulardan ishlab chiqarish samaradorligini oshirish maqsadida foydalanish zarur bo’ladi. Korxonalar xo’jalik faoliyatini samaraliboshqarishda foydalaniladigan axborotlar manbalariga pulmablag’larining harakati to’g’risidagi ma’lumotlar ham kiradi.
Respublikamiz amaliyotida xo’jalik su’yektlarining pul mablag’lari harakatini aks ettiruvchi moliyaviy hisobot shakli sobiq ittifoq davrida ham, mustaqillikning dastlabki yillarida ham mavjud bo’lmagan. O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining 1997-yil 15-yanvardagi 5-sonli buyrug’i bilan ilk marotaba respublikamiz amaliyotida «Pul oqimlari to’g’risida»gi hisobot shakli amal qila boshladi.